Ζωηφόρος

Νέα Εποχή: Απειλή ή πρόσκληση για μια αφανάτιστη ποιμαντική αυτοκριτική; του π. Εφραίμ Τριανταφυλλοπούλου,

Νέα Εποχή:

Απειλή ή πρόσκληση

για μια αφανάτιστη ποιμαντική αυτοκριτική;

του π. Εφραίμ Τριανταφυλλοπούλου


Πρωτοσυγκέλλου Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης

Ο φανατισμός είναι ξένος προς τα παιδιά του Θεού. Δείχνει εύγλωττα τη δική μας ασθένεια. Μπορεί να συμβιώνει και με το ζηλωτικό, αλλά και με το οικουμενιστικό πνεύμα, τα οποία πρέπει να αποφεύγουμε. Οι άγιοι έχοντας εσωτερικεύσει το δόγμα, τους «προέκυπτε» αυθόρμητα όπως η ανάσα. Ζούσαν και ζούνε και υπάρχουν και κινούνται τριαδικώς. Άλλο το τριαδικό «καθώς» στο οποίο μάς καλεί ο Θεός, και άλλο το διοικητικό «κάπου» στο οποίο εγκλωβιζόμαστε και ζούμε και κινούμαστε εμείς πολλάκις, ταλαιπωρούμενοι από τον εαυτό μας, βασανίζοντας και τους άλλους.

Αφιερώνεται το παρόν τεύχος στους εκάστοτε συνοδοιπόρους λευίτες αδελφούς- μέλη των Πανορθοδόξων Συνδιασκέψεων για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας, που μοχθούν κάθε χρονιά να κηρύξουν Ιησούν Χριστόν εσταυρωμένον και αναστάντα, ξεδιαλέγοντας τα αληθή από τα ψευδή.

Α.Ε.Τ, Σιάτιστα, Απρίλιος 2006

(Εισήγηση στη ΙΖ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας, Προκόπι Ευβοίας, 29 Οκτωβρίου- 2 Νοεμβρίου 2005)

Αρκετά χρόνια πριν, δεκαετία του ’80, στο πανεπιστήμιο ξεφυλλίζαμε-όσοι τείναμε προς τη λογοτεχνία-με αρκετό ενδιαφέρον τους Αμερικανούς λογοτέχνες της γενιάς τών “beat”, που σημαίνει εξαντλημένος, W.Burroughs, N.Mayler, J.Kerouac και A.Ginsberg. Μας εντυπωσίαζε το ασυμβίβαστό τους απέναντι στον αμερικανικό κονφορμισμό και προτεσταντικό πουριτανισμό των μέσων του περασμένου αιώνα. Κριτικάροντας καίρια τη νοοτροπία των προτεσταντών η ποιήτρια της ίδιας περίπου γενιάς S.Plath λέει: «Αν αυτό ονομάζεται παράδεισος, πλήττω αφόρητα και προτιμώ την κόλαση».

Μας ενδιέφερε τότε, τους χριστιανούς διανοουμένους και η λίγο παλαιότερη γενιά των υπερρεαλιστών ποιητών, κυρίως Γάλλων: O A.Rimbaud και ο A.Βreton λόγω της άρνησής τους απέναντι στον στείρο ηθικισμό του ρωμαιοκαθολικισμού. Λέει κάπου ο Rimbaud: «Και θα ζήσουμε…φιλονικώντας για τα φαινόμενα του κόσμου. Σαλτιμπάγκε, ζητιάνε, καλλιτέχνη, ληστή, παπά!»1. Να κι ο παπάς λοιπόν, ανάμεσα σ’ αυτούς που φιλονικούν για τα φαινόμενα του κόσμου! Φιλονικάει κιόλας!

Πολύ μακριά από το να καταδικάσουμε δια ροπάλου τούς συγγραφείς που μόλις ακούσαμε, βλέπουμε ότι ψάχνουν-ανεπίγνωστα έστω-στους πάστορες και τους ιερείς τους, την ορθή εικόνα του Χριστού. Όχι την ηθική βελτίωσή τους και μόνο, πράγμα ήσσονος σημασίας γι’ αυτούς, αλλά πρωτίστως την οντολογική αλλαγή, την αψευδή μεταβολή από τον Κύριο. Αυτά τα enfants maudits, τα καταραμένα παιδιά, δεν μας απειλούν, ας μη φοβόμαστε. Μήπως λαχταρούν ασυναίσθητα να παρακαθήσουν κι αυτά ως συνδαιτυμόνες στο Δείπνο της Βασιλείας Του;

«Αν ο Θεός μού παραχωρούσε την ουράνια ηρεμία, την αέρινη προσευχή-όπως οι παλιοί άγιοι. Οι άγιοι, οι δυνατοί!»2 λέει ο Rimbaud διαφωνώντας εντελώς με τον…decafeΐné3 χριστιανισμό της Δύσης, κατά τον π. Ιωάννη Κωστώφ. Ο δε Βreton παρατηρεί ορθόδοξα πως «το επέκεινα είναι σ’ αυτή τη ζωή»4 σε αντίθεση με τον ρωμαιοκαθολικισμό oπου κτιστό και άκτιστο αντιφάσκουν.

Θα παραξένεψε ίσως η αναφορά τόσων ονομάτων και δη «ανορθόδοξων» από το χώρο της λογοτεχνίας-θα μπορούσαμε ν’ αναφερθούμε και στη ζωγραφική-δε θα το κάνουμε λόγω στενότητος χρόνου. Όμως κάτι θέλουμε να πούμε κάνοντας ένα άλμα χρόνου στο σήμερα: η Νέα Εποχή, με όλο το πλέγμα των εκδηλωμάτων και των ιδεών της δεν «ξορκίζεται»(διάβαζε: απωθείται). Αντιμετωπίζεται με διάλογο νηφάλιο. Οι παραπάνω συγγραφείς με όλα τα προβλήματα του εαυτού τους αναζήτησαν ίσως το Χριστό και δεν Τον συνάντησαν εκεί οπου βρίσκονταν. Ο άλλος απογοητευμένος από το (δίχως Χριστό) παράλογο της ζωής-το’ φτιαξε και δοκίμιο άλλωστε- ο A.Camus εννοώ, μόλις διάβασε τη «Μυστική Θεολογία» του Losski, ανακουφίστηκε μιλώντας για την ύπαρξη του Θεού.

Αναφέρουμε κάποιους επώνυμους απογοητευμένους από το δυτικό Χριστιανισμό για το λόγο ότι μας ενδιαφέρουν οι συνάνθρωποί μας που έχοντας μια σπίθα καλής προαίρεσης μπλέχτηκαν στα δίχτυα της Νέας Εποχής και θέλουν να απαλλαγούν, αλλά υποπτευόμαστε λιγάκι τον εαυτό μας επειδή καλώς ή κακώς έχει ειπωθεί πως οι ορθόδοξοι πιστοί …προτεσταντίζουν ενώ οι κληρικοί…παπίζουμε! Τίθεται θέμα λοιπόν αν τους μιλάμε ορθόδοξα.

Να μη μας προβληματίζει πάντως άμετρα το οποιοδήποτε φαινόμενο ή σύμπτωμα. Δεν ξεχνούμε ότι ένας πρώην διώκτης τού χριστιανισμού, ο απόστολος Παύλος απετέλεσε τελικά «σκεύος εκλογής»4.

Επανερχόμαστε σ’ εκείνο που προαναφέραμε σαν προβληματικό στοιχείο της ποιμαντικής μας ως κληρικών και του βιώματος των πιστών. Ο προτεσταντισμός αφελώς φρονεί οτι μία επιφανειακή, εξωτερική ομολογία του τύπου «πιστεύω στο Χριστό» αρκεί για να σωθείς. Ακολουθούν τα έργα. Εκζητούνται μάλιστα και «θαύματα» ως πιστοποιητικά ορθής πίστεως (διάβαζε: απιστία). Ο ρωμαιοκαθολικισμός πάλι επιμένει σε μία πληθώρα έργων και κηρυγμάτων-opus Dei-ως αναγκαιότατης προϋπόθεσης για τη σωτηρία. Ο ορθοδόξως βιών, με το στόμα του αγίου Μάρκου του Ασκητού5 θεωρεί απαραίτητη προϋπόθεση των έργων την αλλοίωση της καρδίας από τη χάρη της πίστεως. Τα έργα μας δε θα κριθούν ως άξια της βασιλείας του Θεού ή της κόλασης αλλά ως έργα πίστεως ή απιστίας στο Χριστό. Οφείλουν να είναι έργα μετανοίας, αγάπης προς το Θεό, έργα που βοηθούν στη διατήρηση της κληρονομίας και της καθαρότητος που λάβαμε κατά το άγιο Βάπτισμα.

Εμείς τώρα, ζώντας σ’ ένα κόσμο που εκθειάζει το φαινόμενο ως τη μόνη πραγματικότητα, μελετώντας τούς βίους των αγίων, μάλιστα όσων είχαν και έντονο κοινωνικό έργο, θέλουμε να τους μιμηθούμε μόνον ως προς τα εξωτερικά τους έργα και το κήρυγμα, ξεχνώντας ωστόσο πως όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα μακράς, εσωτερικής, βαθιάς, μυστικής, δακρύβρεκτης εργασίας. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων-υπάρχουν επίσης ελάχιστες εξαιρέσεις του άλλου άκρου που παραπέμπουν σε μια ιδιότυπη εγκόσμια νιρβάνα-η μίμησή μας είναι εξωτερική, κατά πόσο όμως τα έργα μας είναι στολισμένα με την ίδια χάρη; Ένας αξιόλογος ομιλητής6 κάποτε εδώ, είχε αναφέρει το νόμο της ήσσονος προσπαθείας που πρυτανεύει παντού σήμερα, ως και στον τρόπο που φτιάχνουμε τον καφέ μας. Η Ορθοδοξία είναι απαιτητική και αυτό-συγχωρέστε με-αφορά και σ’ εμάς, όχι μόνο στους νεοεποχίτες, τους αιρετικούς και τους πλανημένους.

Κάποτε ο π. Παΐσιος7 σε μία ομάδα ιερέων κοσμικών, αγάμων και εγγάμων, είχε πει: ωραίες και οι συνδιασκέψεις και τα συνέδρια και η μελέτη, αλλά όταν ένας μάγος σού στείλει το ταγκαλάκι να σε φοβίσει επειδή προσεύχεσαι για μια ψυχή μαγεμένη, τότε να σε δω τι θα κάνεις παπά μου!

Και μιας και αναφέραμε τη μαγεία, όχι μόνο αυτή, αλλά στον αποκρυφιστικό χαρακτήρα της Νέας Εποχής ως ευρύτατου πολυπύρηνου ιδεολογικού κινήματος από το 1970 και μετά κυρίως, που υποκρύπτεται8 πίσω ακόμα και από καταστήματα υγιεινής διατροφής, πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαιτητικά ινστιτούτα, μαθήματα θετικής σκέψεως, διοργανώσεις θερινών διακοπών και βιοενεργειακών μασάζ, σκοπευτικούς συλλόγους, αθλητικές σχολές, σεμινάρια διοίκησης, μαθήματα γιόγκα, ανάλυσης ονείρων, σεμινάρια πωλήσεων για αύξηση του κέρδους, θεραπείες με χάπια ευτυχίας, βελονισμό, ομοιοπαθητική, ολιστική ιατρική, ιριδολογία, χρωματοθεραπευτική, μακροβιοτική κ.α, συναντάμε ένα μείγμα πνευματισμού, σατανισμού, αστρολογίας, διαλογισμού, σαïεντολογίας, ονειροκριτικής, μετενσαρκώσεων, μυθολογίας, αρχαιολατρίας, ιπτάμενων δίσκων και UFO, ινδουιστικών, βουδιστικών, ισλαμικών και χριστιανικών στοιχείων με σκοπό την Πανθρησκεία και τη «νέα πλανητική-Υδροχοïκή συνείδηση». Δε χρειάζεται ν’ αναφέρουμε ότι έχουν αλωθεί οι υψηλοί θώκοι της πολιτικής και της εξουσίας ούτε οτι πολλά απ’ αυτά τα στοιχεία συναντώνται σε πανάρχαιες εποχές όπως τα UFO, η ψυχεδέλεια και η μέθοδος José Silva ή mind control. Και τα μεν UFO, αν δεν είναι προϊόντα νοσηρής φαντασίας, είναι δαίμονες που προσπαθούν να εξαπατήσουν τους ανθρώπους, ως και να τους αρπάξουν σωματικά και που φορούν το πολιτιστικό ένδυμα τής μεταδιαστημικής εποχής μας9, ως προς την ψυχεδέλεια δε, γνωρίζουμε ότι κάθε εποχή είχε τα ναρκωτικά της. Σ’ ότι αφορά στη μέθοδο José Silva, πρόκειται για την πανάρχαια μέθοδο αυτοΰπνωσης των αρχαίων Αιγυπτίων που πέρασε στους Ινδούς και από εκεί στους νεοεποχίτες, αλλά με τον δυτικής κουλτούρας τίτλο «mind control» προς άγραν ακατήχητων θυμάτων των δυτικών κοινωνιών.

Σχετικά με τα δόγματα του αποκρυφισμού, αρκετά παραπέμπουν στις αιρέσεις των πρώτων χριστιανικών χρόνων, στον αρειανισμό, τους πνευματομάχους, τον ωριγενισμό, τον γνωστικισμό κ.λ.π. Αξίζει ν’ αναφερθούμε στην πεποίθηση οτι δεν υπάρχει παράδεισος και κόλαση, ούτε αμαρτία (άρα όλα επιτρέπονται, τώρα τελευταία μάλιστα θέλουμε να νομιμοποιήσουμε «στανικώς» και τα εντελώς αφύσικα), η ψυχή είναι αθάνατη εκ φύσεως και το οτι το πνεύμα είναι η ανώτερη αρχή σε βάρος του σώματος το οποίο είναι τιποτένιο, ασήμαντο.

Υπόσχονται τα παιδιά του Υδροχόου την άνοδο σε ένα ανώτερο επίπεδο πλανητικής συνείδησης όπου και η υπέρτατη ευτυχία. Η πνευματική εμπειρία προέρχεται από έναν ειδικό τρόπο λειτουργίας της συνείδησης, του εγκεφάλου και δεν αποτελεί διόλου διάλογο μ’ έναν ουράνιο συνομιλητή. Ίσως, κατά τον νευροχειρουργό Karl Pibram «μπορέσουμε ν’ ανακαλύψουμε τελικά νόμους ικανούς να μας συνδέσουν μ΄ ένα ορισμένο μήκος κύματος που θα μας προωθήσει στην περιοχή που υπερβαίνει τον χωροχρόνο»10.

«Ίσως εισέλθουμε στη μυστική αυτή διάσταση τροποποιώντας απλώς τη βιοχημεία(!) των εγκεφαλικών ημισφαιρίων…το Ζεν στο βουδισμό, η γιόγκα, ο χριστιανικός μυστικισμός, ο υπερβατικός διαλογισμός, ο σουφισμός και η καββάλα είναι απλώς τεχνικές για να τροποποιήσουμε τις λειτουργίες του εγκεφάλου. Αλλά φτάνει κανείς σε ακόμη πιο γρήγορα και θεαματικά αποτελέσματα χρησιμοποιώντας τα ναρκωτικά…».11

Τα ναρκωτικά εδώ θα χρησιμοποιηθούν ως ενισχυτικά των εγκεφαλικών διεργασιών. Ας θυμηθούμε το φυτό mescalito και τις επενέργειές του που αναφέρονται στα βιβλία του λατινοαμερικανού κοινωνικού ανθρωπολόγου Carlos Castañeda, από τους πρωτεργάτες στην ίδρυση της Κινήσεως για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, το 1961 στην Καλιφόρνια.

Ο δογματικός σχετικισμός της Νέας Εποχής, μάλλον η γνώση άνευ δόγματος είναι προφανής. Ο χριστιανός, διαισθητικά αντιλαμβάνεται οτι όλη αυτή η ποικιλία θεωριών και ιδεολογιών και η προσπάθεια συμφιλίωσης της επιστήμης με τη μυστική σοφία κάπου είναι ανακάτεμα σίτου και ζιζανίων. Με τη νέα επιχειρηματολογία τα παιδιά του Υδροχόου σύμφωνα με τον Jean Vernette12 χρησιμοποιούν μέσα στην ίδια διατύπωση έννοιες που δεν προέρχονται από το ίδιο πεδίο σκέψης και ευκαιριακώς τις συγχέουν: το μη υλικό με το θεϊκό, το θεωρητικό με το πνευματικό, την επιστημονική εμπειρία με την μυστική εμπειρία. Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της νεοεποχίτικης σκέψης: η συχνή χρησιμοποίηση της αναλογίας και του συμβόλου, του εννοιολογικού πλησιάσματος των λέξεων, ακόμη και της ομοιοκαταληξίας.

Αυτοί που συμμετέχουν σε τέτοιου είδους κινήσεις πιστεύουν με αφέλεια οτι μεταμορφώνονται και μόνο από το γεγονός της συμμετοχής τους. Αξίζει ν’ αναφέρουμε την Καλιφόρνια του 1961 σαν το λίκνο της Νέας Εποχής όταν μία ομάδα «πεφωτισμένων»-A.Huxley, Α.Watts, A. Toynbee, Rogers, P. Tillich, C.Castañeda κ.α αναλαμβάνουν ν’ αλλάξουν το σκηνικό του κόσμου. Λίγο αργότερα, ο Edgar Morin έρχεται στην Καλιφόρνια όπου και ομολογεί οτι «ήπιε απο το αναζωογονητικό μήνυμα του αρχαίου Ευαγγελίου: ΑΓΑΠΗ, ΕΙΡΗΝΗ- αδιευκρίνιστοι οι όροι. Βρήκα επιτέλους τους δικούς μου, αισθάνθηκα δικούς μου τους άλλους»13 .

Πίσω βέβαια από τις υποσχέσεις για ατέλειωτη ευτυχία, διακρίνει κανείς τρεις συνιστώσες: πρώτον, λόγω πουριτανικών, ελληνικών και ανατολικών παραδόσεων υπάρχει ενδιαφέρον για κάποια «πνευματική ζωή». Δεύτερον, οι Η.Π.Α. ανέκαθεν αισθάνονται το «κάλεσμα» να κατευθύνουν τον κόσμο προς την ενότητα και την τελειοποίησή του. Τρίτον, μη έχοντας ποτέ επίσημη ή ημιεπίσημη θρησκεία, ο νόμος, η ηθική ζωή, η διανόηση, η τέχνη, η πολιτική αφέθηκαν ανεπηρέαστες, πράγμα πολύ σημαντικό, όσο κι αν τα δυνατά ευρωπαϊκά μυαλά ειρωνεύονται τη συγκεχυμένη αμερικανική θρησκευτικότητα με το γνωστό In God we trust τυπωμένο επάνω στα δολλάρια14.

Ο μεσσιανικός, χιλιαστικός χαρακτήρας αυτής της νοοτροπίας συνδέεται τόσο με ελιτίστικη, φανατική συμπεριφορά όσο και με επικίνδυνες αιρέσεις και εξωφρενικές σέκτες, ας μη σχολιάσουμε δε στο πολιτικό επίπεδο πού μπορεί να οδηγήσει…

Μια τρομακτική ενότητα σκοπού πίσω απ’ αυτό το πλήθος των εξωτερικών εκδηλώσεων και φαινομένων πολιτικοθρησκευτικού τύπου όπως και τον πολιτικοθρησκευτικό ηγέτη της έσχατης ανθρωπότητας στον οποίο αυτά παραπέμπουν, διείδε ήδη από το 1965 ο πατήρ Seraphim Rose15.

O Ivan Kirievski, Ρώσος ορθόδοξος φιλόσοφος, τον περασμένο αιώνα διασαφήνισε πώς η απόκτηση του πατερικού νου κάνει κάποιον ικανό να δει αυτό που οι άλλοι δε μπορούν: «Ένας ορθόδοξος νους στέκεται στο σημείο που συναντώνται όλοι οι δρόμοι. Κοιτά προσεκτικά κάθε δρόμο και από τη μοναδική του πλεονεκτική θέση, παρατηρεί τους κινδύνους, τις χρήσεις και τον τελικό προορισμό του. Τον εξετάζει από την πατερική σκοπιά, καθώς οι προσωπικές του πεποιθήσεις έρχονται σε πραγματική, όχι υποθετική επαφή με την περιβάλλουσα κουλτούρα»16 Με τον πατερικό νου διακρίνει κανείς πού κατευθύνεται ο κάθε δρόμος της περιρρέουσας κουλτούρας και τη γενική πνευματική της κατεύθυνση.

 

Εξ’ όσων γνωρίζω, γενική είναι η πεποίθηση ότι ο δυτικός πολιτισμός υπερύψωσε τόσο τον άνθρωπο ώστε τον έχασε. Στη μεταμοντέρνα εποχή μας, δε μένει πλέον λίθος επί λίθου. Ζούμε μεταξύ ερειπίων. Θραύσματα από είδωλα ιδεών και ιδεωδών ένα γύρω, στα οποία κανείς πλέον δεν πιστεύει πραγματικά. «Οι ιδέες προφέρονται αηδίες στα αγγλικά γι’ αυτό και δεν ευδοκιμούν στα ελληνικά» ανέφερε ευφυώς ο συγχωρεμένος κυρ Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης.17 Επήραμε άκριτα τις ιδέες του Διαφωτισμού και τις φορέσαμε σαν μάσκα χάνοντας το πρόσωπό μας. Το πρόσωπό μας είναι η Εκκλησία μας που μας ενώνει απανταχού της γης…Στην Ελλάδα όμως μάλλον δεν υπήρξε προοπτική για την πλούσια καρποφορία μιας τέτοιας κηπεύσεως ιδεών γιατί η ορθόδοξη παράδοση έστω και ερήμην των (νέο)ελλήνων εξακολουθεί ν’ αρδεύει το κορμί τους. Η Θεία Χάρις σαν να τους φώτιζε και δεν επείθοντο πάντοτε από τις ιδέες τις οποίες φαινομενικά ασπάζονταν. «Έτσι απέμειναν οι ιδέες να χάσκουν όπως ακριβώς οι ελιές πάνω στα δέντρα μαραίνονται ένεκα του υψηλού μεροκάματου που απαιτούν» συνεχίζει ο ίδιος.

Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ χρειάζεται να άρουμε σταυρικώς το κενό που μας μεταγγίζει ο δυτικός πολιτισμός με τη βοήθεια της ευλογημένης παράδοσής μας, δίχως τρόμο για τη διάλυση που πρέπει να υποστούμε. Διάλυση ενός προσωπείου βασισμένου σε ψευδή ιδανικά, ιδεώδη και ιδεολογήματα ξένα προς το Χριστό. Ευκαιρία να δράσει ο Ίδιος ο Χριστός.

Το κενό που μόλις αναφέραμε δεν είναι ψυχοσυναισθηματικό.

Δεν περιγράφεται με ψυχολογικούς και φιλοσοφικούς όρους. Να θυμηθούμε εδώ τον π. Ιουστίνο Πόποβιτς ο οποίος 18 μιλάει για την τρομερή εμπειρία του μεταφυσικού κενού μέσα στο οποίο ο άνθρωπος βιώνει το χώρο και το χρόνο ως τέρατα, ένα θλιβερό αφόρητο δίδυμο. Λείπει ο Χριστός που λογοποιεί τα πάντα. Αυτός που βιώνει το κενό δεν μπορεί ν’ αφιονιστεί και να ξεχαστεί με τα ψιμύθια της Νέας Εποχής. Όσο δελεαστικά κι αν φαντάζουν τα νεοεποχίτικα φτιασίδια δεν αποτελούν γι’ αυτόν παρά χλωμούς αντικατοπτρισμούς ύδατος στην έρημο της ζωής του, που τάχατες ξεδιψούν. Η οδύνη που βιώνει είναι εξωχρονική. Δεν ιάται μέσα στο γραμμικό χρόνο αλλά απο την άκτιστη χάρη του Χριστού μας που ως σταυρικός χρόνος19 φέρνει τα έσχατα στο τώρα και ο άνθρωπος πίνει απ’ τα ζωντανά ύδατα που ξεδιψούν μια για πάντα. Χρειάζεται λοιπόν όχι κάτι, αλλα κάποιος, για να βγει ο συγκεκριμένος άνθρωπος απο ένα κενό τόσο αποφασιστικό όσο κι επικίνδυνο. «Ο Θεός να βάλει το χέρι Του» που λέει κι ο λαός μας.

Και το βάζει το χέρι Του. Και ο νεκρός ανίσταται. Και η ζωή του γίνεται νικητήριος παιάνας κατά του θανάτου. Κήρυγμα εξ’ όσων έπαθε, όχι εξ’ όσων έμαθε μελετώντας. Πάντοτε όμως παραμένουν οι τύποι των ήλων, τα ίχνη του οδυνηρού περάσματος για να μην ξεθαρρεύει. Τα πάθη είναι φιλεπίστροφα, επισημαίνουν οι ιεροί Νηπτικοί. Προσοχή και προσευχή σμίγουν ισόβια σαν δίδυμες αδελφές προς αποφυγήν δυσάρεστων.

Μόνον έτσι μπορούμε να συνεισφέρουμε στην έξοδο του σύγχρονου ανθρώπου από τις ποικιλότροπες νεοεποχίτικες πλάνες. Αλλά και ο ποιμήν οφείλει να είναι ενήμερος αυτών των πνευματικών αλλοιώσεων για να μπορεί να βοηθήσει, «να’ χει φάει γερό ξύλο από το νου του» κατά την έκφραση συγχρόνου χαριτωμένου γέροντος. Και το «ξύλο» αυτό είναι πραγματικό όχι συμβολικό. Ανέκφραστος και αυθεντικός πόνος ψυχής… Η ψυχή υποφέρει σαν ένας άνθρωπος άρρωστος ή σαν μια γυναίκα που κοιλοπονάει κατά το γραφικό.20 «Ζων γαρ ο λόγος του Θεού και ενεργής και τομώτερος υπερ πάσαν μάχαιραν δίστομον και διικνούμενος άχρι μερισμού ψυχής τε και πνεύματος, αρμών τε και μυελών και κριτικός ενθυμήσεων και εννοιών καρδίας»21 ξεριζώνοντας την αμαρτωλότητα απ’ όλα τα μέρη της ψυχής και του σώματος, σημειώνει ο όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ22

Κάποτε23, ένας νεαρός υποψήφιος κληρικός, παρόντος εμού, πλησίασε έναν αγιορείτη ιερομόναχο λέγοντάς του ότι από τους λογισμούς κοντεύει να τρελλαθεί˙ και ο ιερομόναχος: τρέλλα ή υστερία; Είναι σημαντικό να γνωρίζετε. Σοφή η παρατήρηση του ιερομονάχου. Ο όρος «τρέλλα» παραπέμπει στον αυθεντικό πόνο ενός χριστιανού που καλεί σε βοήθεια το Χριστό. Η «υστερία» είναι μια νόθα, ψευδής κατάσταση τάχατες πόνου. Στο χώρο δε των ψυχικών ασθενειών η υστερία-η οποία σήμερα έχει αντικατασταθεί από τον όρο «διαταραχή σωματικής μετατροπής»-ορίζεται σαν {η προσποίηση στο «οικόπεδο» της ασθένειας}. «Είμαι τυφλός» σου λέει κι ενώ τα μάτια του είναι υγιή, δε βλέπει. «Είμαι κουφός», κι ενώ τ’ αυτιά του είναι υγιή δεν ακούει.

Έτσι, ο αγώνας μας εν Χριστώ οφείλει να είναι αυθεντικός, κοιτώντας τον εαυτό μας κατάματα, αποφεύγοντας τα υστερικά τερτίπια σαν δαίμονες. Η υστερία, το τουπέ και η πόζα σού χρησιμεύουν στο να είσαι το κέντρο της προσοχής. Είναι τα έξοδα παράστασής σου. Φιλαυτία μεταμφιεσμένη δηλαδή.

Η αυθεντικότητα ως αίτημα βαραίνει εμάς τους ποιμένες πολύ περισσότερο απ’ οποιονδήποτε άλλο. Να γιατί χρειάζεται ο γέρων, ο απλανής πνευματικός οδηγός ο οποίος έχοντας πείραν του πράγματος θα μας βοηθήσει να ξεκαθαρίσουμε τις αξεδιάλυτες καταστάσεις μέσα μας και κατόπιν πολλών οδυνών, θα μας ανεβάσει στο ξέφωτο της εν Χριστώ αγάπης, θα μας παραδώσει στο Χριστό, σε άμετρο βάθος, πλάτος και ύψος χαράς πνευματικής.

Οι νεοεποχίτες, ταλαίπωροι κι εξαντλημένοι, μ’ όλες τις δυσκολίες που μπορούν να μας προκαλέσουν, αποτελούν το Σταυρό πάνω στον οποίο θα δοκιμαστεί η ποιμαντική μας. Επειδή η Νέα Εποχή αποτελείται από ένα τεράστιο φάσμα πολλών ιδεολογικών πυρήνων, πρέπει να είμαστε άκρως ενημερωμένοι, να ενημερώνουμε τους πιστούς και έτοιμοι προς απολογίαν παντί τω αιτούντι. Αν και η απολογητική δε γεννά υποχρεωτικώς πίστη στους ακούοντας, οφείλουμε να είμαστε απολογητές, μάλιστα δόκιμοι. Ο ποιμήν, εκ των πραγμάτων αποτελεί έναν κρίκο στην αλυσίδα της αποστολικής διαδοχής. Οφείλει όμως να έχει αίσθηση της φλόγας της προσωπικής του Πεντηκοστής, η οποία δια της χειροτονίας υπο του επισκόπου, τον επισκίασε. Την αίσθηση ότι η φλόγα της Ιερωσύνης τον πλάθει, τον αλλοιώνει. Την αίσθηση ότι η δύναμις της Ιερωσύνης η οποία κυοφορείται άλλωστε μέσα του , ήρεμη και αποφασιστική, με ποιμαντικό στόχο, εύτοξη και φτερωτή, ευλογημένη ως βροχή και αύρα λεπτή, κάνει παντού και πάντα ο Χριστός μας να προηγείται και ο Ιερέας Του ν’ ακολουθεί. Κοντολογίς, δεν αρκεί να είμαστε θρόνων διάδοχοι, αν δεν είμαστε προπάντων τρόπων μέτοχοι.

Θα λέγαμε πως η Νέα Εποχή συνεισφέρει στο να είμαστε πιο αυθεντικοί και πιο αφανάτιστοι. Είναι σίγουρο πως πολυάριθμοι καλοπροαίρετοι νεοεποχίτες συνάνθρωποί μας «υπερ ων Χριστός απέθανε» 24, αν βρουν σ’ εμας αυθεντικότητα, αγιότητα βίου και ευρυχωρία, όχι στενοχωρία, άκαμπτο, φανατισμένο και ψυχαναγκαστικό νευρωτικό πνεύμα, θα επιστρέψουν στη μάνδρα του Χριστού. Ο πατερικός άνθρωπος, ο έχων την διάκριση των πνευμάτων, έχοντας γευθεί τους γλυκασμούς και τις επιπνεύσεις της Θείας Χάριτος, τους νοερούς ασπασμούς των αγγέλων αλλά και το φαρμάκι των δαιμόνων, στέκεται σε μία στρατηγική θέση και απόσταση απ’ όλους και όλα. Δεν τον τρομάζει η οποιαδήποτε θνητή σιγουριά και είναι έτοιμος θεία χάριτι να στεγάσει στον Οίκο του Πατρός οποιονδήποτε το ζητήσει μέσ’ από την καρδιά του, ανα πάσα στιγμή, ανεξαρτήτως εθνικότητας, γλώσσας, θρησκείας ή φυλής. Είναι ο οικουμενικός, ο αληθινά «παγκοσμιοποιημένος» άνθρωπος, ο άγιος. Αυστηρότατος στον εαυτό του, επιεικέστατος στον πλησίον25 Και φυσικά δεν τον τρομάζει καμία εποχή, πολλώ μάλλον η Νέα. Το αληθινό είναι ήρεμο. Άλλωστε ο φανατισμός και οι στεντόρειες κραυγές εντός και εκτός ναών μάλλον επιδεικνύουν το δικό μας πρόβλημα και υποδεικνύουν την ανάγκη της δικής μας θεραπείας. Να μην εκπλαγούμε κιόλας ακόμα κι αν ένας «εκτός Εκκλησίας» άνθρωπος μάς διορθώσει σε κάτι: «ιατρέ, θεράπευσον σεαυτόν».

Αν η Χαναναία, Συροφοινίκισσα και ειδωλολάτρις, εκλιπαρεί το Χριστό μας, ζητώντας ωστόσο και τη μεσιτεία των αποστόλων26, για να λάβει τελικά η απούσα θυγατέρα της τη θεραπεία-σκεφθείτε παρρησία προσευχής, πίστη, σύνεση, ταπείνωση μια αλλόθρησκη26α-γιατί δε θα μπορούσε μια σημερινή Χαναναία ακόμη και να μου υποδείξει ότι κάπου δεν πάω καλά; Και να είναι νεοειδωλολάτρις ας πούμε, καλής προαιρέσεως, απογοητευμένη απο ορθόδοξο ιερέα και ακατήχητη από τον ανάδοχό της; Και την υπόδειξη να δεχθώ, και να κοιτάξω να διορθωθώ, για να υπάρχει πιθανότητα να βγει κι εκείνη από την πλάνη της.

Γι’ αυτό ο κάθε πλησίον είναι δώρο Θεού. Όσο αμαρτωλός και «μιαρός» κι αν είναι. Ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος27 δέχθηκε κήρυγμα θεολογικώτατο από μια κοινή γυναίκα και όταν ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς δέκα αιώνες αργότερα φώναζε στο Χριστό και την Παναγία πάνω στον Άθωνα να του φωτίσουν το σκοτάδι, κυριολεκτούσε, δεν έκανε σχήμα λόγου.

Προηγουμένως έγινε λόγος για τους ιερούς Νηπτικούς. Το ενδιαφέρον γι’ αυτούς σήμερα είναι εξημμένο, αρκεί να μην εξαντλείται σε φιλολογικό επίπεδο. Αντί να ενθυμούμεθα το Χριστό με το φραγγέλιο στο χέρι συνεχώς, ας μαθητεύσουμε στο «μάθετε απ’ εμού ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών»28, στο «αδιαλείπτως προσεύχεσθε»29 και στο «νήφε εν πάσι»30. Ας στρέψουμε το φραγγέλιο ως νοητή ρομφαία στο δικό μας σπήλαιο ληστών, την καρδιά μας.

Η γερόντισσα Γαβριηλία έλεγε πως οι Ινδοί αναμένουν έντονα το Χριστό. Θα λέγαμε αναλογικά πως και οι δυτικοευρωπαίοι περιμένουν το Χριστό. Απέναντι στην πνευματική λαίλαπα της Νέας Εποχής, τόσο ο προτεσταντισμός όσο και ο ρωμαιοκαθολικισμός αποδεικνύονται άσφαιροι. Βρισκόμασταν τρεις πατέρες στο εκθεσιακό κέντρο Pompidou, στο Παρίσι. Ξαφνικά, ένας ταξιθέτης μιγάς μάς πλησίασε και βλέποντας προφανώς το ευλογημένο ράσο, ρώτησε αν είμαστε ορθόδοξοι κληρικοί. Μόλις έλαβε καταφατική απάντηση, φωνάζει σαν να έκανε ανακάλυψη: «μυστική θεολογία επιτέλους!» και ζητάει να του υποδείξουμε να διαβάσει κάτι σχετικό. Διψούν οι άνθρωποι. Ακούν ορθοδοξία και ο νους τους πάει στο ζωντανό θησαυρό τής πίστεώς μας. Γιατί; Επειδή νοσταλγούν τη χαμένη οντολογική και υπαρξιακή ψυχοσωματική τους καθολικότητα, που η «καρτεσιανή» ρωμαιοκαθολική θεολογία τούς στέρησε. Εμείς είμαστε υποψιασμένοι; Ή μήπως εξαντλούμαστε σ’ έναν κοινωφελή χριστιανισμό που θυμίζει δραστηριότητα Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων; Ακούγεται μάλιστα ότι γνωστοί πνευματικοί ασχολούνται και συνιστούν την ομοιοπαθητική, πράγμα που μας αφήνει τουλάχιστον κατάπληκτους. Έτσι τα κριτήρια αμβλύνονται και ο προσανατολισμός χάνεται.

Το βασικό πρόβλημα που θα έσπρωχνε σήμερα κάποιον σε νεοεποχίτικες λύσεις είναι η απώλεια πολλών της ψυχοσωματικής τους ισορροπίας. Έχει αποδειχθεί πάντως ότι όσοι έχουν καταφύγει στη νεοεποχίτικη λύση τής γιόγκα, αποκτούν με τον καιρό πολλά σωματικά προβλήματα (σε γόνατα, κλειδώσεις ή μέση), για τα οποία προειδοποιούν και τα ιερά κείμενα του Ινδουισμού, οι Ουπανισάδ. Με την πίεση πάνω στα εσωτερικά όργανα του σώματος και των ενδοκρινών αδένων υπερεκκρίνονται ορμόνες, προκαλείται υπερκινητικότητα και ο ασκούμενος νομίζει ότι έτσι αντλεί ενέργεια από ανώτερα συμπαντικά κέντρα.31 ( Αλήθεια, τι είδους ενέργεια είναι αυτή;)

Η τέλεια ψυχοσωματική ισορροπία, υπάρχει στους θεουμένους, στους αγίους και δεν έχει να κάνει με αυτό που η ψυχολογία εξαγγέλλει ως νορμάλ. Εντελώς νορμάλ είναι ο άγιος, στη σχέση του με το σώμα του, ακόμη κι αν αυτό είναι άρρωστο, αποτέλεσμα της ταπείνωσης, δηλαδή της διάλυσης οποιασδήποτε ψευδούς εικόνας μιας δήθεν «καθαρότητας», που ταλαιπωρεί κι εμάς και τους άλλους. Βεβαίως κάθε εποχή έχει τους «καθαρούς» της ακόμη και μέσα στον εκκλησιαστικό χώρο. Μια ανάγνωση των ύμνων του οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου32 θα μας προσγείωνε καταλλήλως. Να δούμε εκεί τι είδους αμαρτίες καταλογίζει ο άγιος στον εαυτό του από υπερβολή ταπείνωσης, λόγω προσβολής μόνον ή έστω και συνδυασμού των αντίστοιχων λογισμών. Και το πιστεύει. Γι’ αυτό και είναι κατοικητήριο της Χάριτος.

Στην ευχή μάλιστα του Ιερού Ευχελαίου, μετά το πέμπτο ευαγγελικό ανάγνωσμα, ο συντάξας αναφέρει σε μια γλώσσα που ίσως σοκάρει ότι «ως ράκος αποκαθημένης πάσα η δικαιοσύνη ημών ενώπιόν σου». Ο νοών νοείτω!

Όταν λέμε ψυχοσωματική ισορροπία εννοούμε άριστη σχέση ψυχής- σώματος. Υψηλά ισταμένη κυρία των γραμμάτων, διδάκτωρ εγνωσμένης ευφυΐας και με πολλά συγγράμματα με ρώτησε κάποτε-ολίγον ειρωνικά-αν έγινα ιερεύς για να σώσω την ψυχή μου. Της απάντησα λίγο στο πνεύμα της πως επειδή την ψυχή μου δεν τη βλέπω, μ’ ενδιαφέρει να σωθεί το σώμα μου οπωσδήποτε. Έδειξε έκπληκτη, ίσως ταραγμένη. Όλη η πλατωνική της παιδεία ήρθε στην επιφάνεια˙ το σώμα είναι κάτι το τιποτένιο, σήμα της ψυχής, φυλακή και τάφος της, πράγμα που υποστηρίζει και η Νέα Εποχή. Η πνευματική χαρά των αγίων μας όμως είναι οπωσδήποτε και σωματική διότι η Χάρις αγγίζει, διαπερνά, κατοικεί και το σώμα. Μεταμορφώνεται εν Χριστώ και το σώμα. Θεούται και θεάται εν Θεώ και το σώμα. Μεταλαμβάνουμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού υπό τα υλικά είδη του άρτου και του οίνου. Πόσο παραμελημένος από εμάς αυτός ο ιερός υλισμός της Ορθοδοξίας! Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή σεβαστοί πατέρες μου, διότι διαστρεβλώνουμε το ευαγγελικό κήρυγμα και τους Πατέρες, προβάλλοντας μια πνευματική ζωή άσαρκη κι έναν δικανικό ευσεβισμό που ντρέπεται για το σώμα33. Ένας χριστιανισμός άσαρκος και άνευρος. Ένα ιδεολόγημα, μια κατάσταση νεύρωσης, μια θρησκεία μονοφυσιτική.

Βλέποντας ιστορικά το πράγμα, από τον ελληνικό δυισμό, περνάμε στην εβραϊκή βιβλική ενοποιητική αντίληψη του όντος οπου οι λέξεις «ψυχή» και «σαρξ» είναι ταυτόσημες και αναφέρονται στον όλο άνθρωπο που ζει στο δημιουργημένο κόσμο. Γι’ αυτό και ονόματα μερών του σώματος χρησιμοποιούνται για να δηλωθούν ψυχολογικές διαθέσεις: «τα δε σπλάχνα των ασεβών ανελεήμονα».34 Μετά την υποστατική ένωση του Θείου Λόγου με την ανθρώπινη φύση –«Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον, Έλλησιν δε μωρίαν»35 -ο άνθρωπος μπορεί να θεωθεί ψυχή τε και σώματι και όχι μόνο, αλλά όπως λέει και ο άγιος Μάξιμος36 μπορεί ο άνθρωπος να συναντηθεί με τους άλλους ανθρώπους έργω της Θείας Προνοίας η Οποία δια των ακτίστων ενεργειών και λόγων «κοινωνικά ενδιασφίγγει» τα όντα, δηλαδή μας εκκλησιάζει μέσα στην ανθρώπινη φύση του Χριστού, κάτι που δε χωράει ο νους μας! Ο εαυτός μας πλήρης λοιπόν, πράγμα που αναζητείται από την προσωκρατική ήδη εποχή.

Ο Πλάτων βέβαια τονίζει την ψυχή σε βάρος του σώματος, τάση που περνάει στους νεοπλατωνικούς και μέσω του ιερού Αυγουστίνου θα περάσει στη Δύση με χριστιανική μορφή μέχρι σήμερα. Ολόκληρη η δυτική φιλοσοφία απο τον Descartes έως τον Kant και τον Husserl θεωρεί πραγματικό εαυτό μόνο το ψυχικό εγώ: απόρριψη και εν ταυτώ νοσταλγία του σώματος. Γι’ αυτό νεώτεροι φιλόσοφοι όπως ο Wittgenstein μιλούν για την ανάγκη απαλλαγής της θεολογίας από τον καρτεσιανισμό, πράγμα που έχει πετύχει η πατερική μας παράδοση, η οποία είναι θεολογία ένσαρκη.

Αν η θεολογία μας είναι ιδεαλιστική, ψυχολογίζουσα, ευσεβιστική και ηθικοπλαστική δε μπορούμε να βοηθήσουμε κάποιον να υπερβεί την πλάνη της Νέας Εποχής. Είναι μια ψευδής θεολογία που βασανίζει εμάς και τους άλλους που καλούμεθα να θεραπεύσουμε. Δε βρίσκουν σε μας τον πλήρη εαυτό που ψάχνουν και καλώς παραμένουν εκεί που είναι. Τι σημαίνει θεολογία ένσαρκη; Σημαίνει τα λόγια μου να μοιράζουν κομματιασμένη τη σάρκα μου και χυμένο το αίμα μου37και να τρέφουν τον πλησίον. Αλλιώς είναι πλαδαρά, αδύναμα. Δε μεταδίδουν ζωή, δε σαρκώνονται. Ακόμη περισσότερο, δε μπορούμε να λέμε πόσο δίκιο έχουμε εμείς-υπεραμυνόμενοι μιας παραδόσεως που δε βιώνουμε-και πόσο άδικο έχουν οι άλλοι. Αν δεν βιώνεις το Χριστό και απλώς ασχολείσαι με τη θεολογία ζώντας μια δική σου «πνευματική» ζωή, εφαρμόζεις στη ζωή σου το νεστοριανισμό37με την ουδέτερη δι’ απλής επαφής ένωση των δύο φύσεων. Η θεολογία σου δε σε προσλαμβάνει, μένεις αθεράπευτος38 στο σκοτάδι της αγνωσίας. Πώς θα ποιμάνεις;

Κάποιος βιώνοντας μια νευρωτική κρίση ταυτότητας, γίνεται νεοεποχίτης και αισθανόμενος ενοχή για την εγκατάλειψη της πίστεώς του έρχεται να μας βρει για να τον βοηθήσουμε. Θα πρέπει, νομίζω, πατέρες μου, μακριά από διατυπώσεις αφηρημένες και δογματικές τοποθετήσεις να του εξηγήσουμε το έργο του Χριστού «με οντολογικούς και όχι απλώς ηθικούς όρους» όπως θα έλεγε ο πατήρ Γεώργιος Φλωρόφσκι.39 Τι σημαίνει αυτό; Να είμαστε διάφανοι ώστε να μπορεί μέσα από μας να δει το Χριστό και να Τον παραλάβει από εμάς, να του Τον παραδώσουμε. Παράδοση σημαίνει ότι ο Χριστός παραδίδεται από μένα σε σένα και από γενεάς εις γενεάν, ο Αυτός Ζων εις τους αιώνας. Μόνον έτσι στέκει ο ποιμαντικός διάλογος. Όταν αλλοιώνει όλους μας φανερώνοντας το καινό.

Όσον αφορά τώρα στην ιεραποστολική μας τακτική, οφείλει να είναι αφανάτιστη. Δυστυχώς πολλοί από εμάς φανατίζουμε τους πιστούς μεταχειριζόμενοι αυτούς όχι ως λογικά πρόβατα αλλ’ ως οπαδούς μας. Τους μαθαίνουμε –δυστυχώς- να στρέφονται εναντίον των αιρετικών και πλανημένων και όχι εναντίον της αίρεσης. Ακόμη κι αν ο ποιμήν δίνει εντολή να μη λέμε ούτε «χαίρετε» στους αιρετικούς, το κάνει γιατί υπάρχει κίνδυνος οι πιστοί να μεταστραφούν λόγω πνευματικής ανεπαρκείας, όχι ότι μισεί τους αιρετικούς. Αξίζει να διαβάσουμε το βίο του αγίου Πορφυρίου Γάζης40 ο οποίος έκαμε θαυμάσιο ιεραποστολικό έργο στην κατείδωλο πόλη της Γάζας και αντιμετώπισε τη μανιχαία Ιουλία. Αυτή, εξαγοράζοντας με χρήματα τους πιστούς, τούς παρέσυρε στην αίρεση. Ο άγιος, χωρίς να φανατίσει κανένα, με αρχοντικό τρόπο, αποκαλώντας την «αδελφή», την κάλεσε να συνομιλήσουν δημόσια. Με πολλή υπομονή την άκουσε, έχοντας βέβαια αγρυπνήσει και νηστεύσει την προηγούμενη και αφού έλαβε πληροφορία άνωθεν και έσωθεν ότι ήταν κυριευμένη από το διάβολο, με θυμό απαθή και ζήλο λελογισμένο την επιτίμησε κι αυτή έπεσε κάτω και ξεψύχησε κάνοντας δαιμονική κρίση.

Ο άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης πάλι41(†1908), ρωτούσε τους αλλοθρήσκους για τις ανάγκες και τις δυσκολίες τους, χωρίς να θίγει τις θρησκευτικές διαφορές…δέχτηκε αντιπροσωπεία εβραίων που τον ευχαριστούσαν για μια δωρεά του σε ιουδαϊκή κοινότητα…θεράπευσε με την προσευχή του έναν άρρωστο Τάταρο ρωτώντας τη σύζυγό του: -πιστεύεις στο Θεό; Αφού έλαβε καταφατική απάντηση είπε: θα προσευχηθούμε κι οι δυο, εσύ με το δικό σου τρόπο κι εγώ με το δικό μου (!). Κινδύνεψε μήπως η Ορθοδοξία του; Πολύ πιθανό άλλωστε η θεραπεία του Τατάρου να οδήγησε κι εκείνον στην Ορθοδοξία, πράγμα που ίσως είχε διαβλέψει ο άγιος.

Ο όσιος Αρσένιος ο Καππαδόκης ακολούθησε πιο αυστηρή τακτική θέλοντας ν’ απαλλάξει το χωριό του από τη «σφηκοφωλιά» των προτεσταντών, όπως γράφει χαρακτηριστικά ο βιογράφος του, γέροντας Παΐσιος. Απείλησε όποιον μίλαγε με τον αιρετικό προτεστάντη ότι θα’ βγαινε άλιωτος από τον τάφο! Και το ποιμαντικό τέχνασμα πέτυχε.

Μείζων πασών των αρετών η διάκρισις! Ξαναέχουμε πει πως Ζηλωτισμός και Οικουμενισμός είναι τα δύο φευκτέα επικίνδυνα άκρα.

Σεβαστοί πατέρες, ο όσιος Νείλος ο Ασκητής42 προτείνει να επισκοπούμε επιμελώς το βυθό της καρδίας και να καταστρέφουμε δια της προσευχής τα εκείθεν εξερχόμενα νοήματα. Αν αμελήσουμε, εκείνα «λεληθότως υποστρεφόμενα πλέον αδρύνεται». Ό,τι εσύ αμελώς ή επιμελώς αποκρύπτεις, πρόσεξε γιατί μαίνεται εναντίον σου και σε δεδομένη στιγμή θα σε εκθέσει. Η αυτοκριτική μας ως ποιμένων είναι Σταυρός. Η Νέα Εποχή σ’ όλο της το φάσμα (ας) είναι για μας μια σωτήρια παραχώρηση του Θεού, ένας σκόλοπας, αλλά και μια πρόσκληση για βαθιά εν Χριστώ αυτοκριτική προς δόξαν του Κυρίου, της Θεοτόκου και πάντων των αγίων, Αμήν!

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1.2. περιοδικό ΣΥΝΑΞΗ, τεύχος 5, σελ. 45

3. Αρχιμ. Ιω. Κωστώφ, Η αποκλειστικότητα του Χριστού και ο ανατολικοθρησκευτικός συγκρητισμός, εκδ. Αγ. Ιω. ο Δαμασκηνός, Αθήνα 2004, σελ. 164

4.Πραξ. 9,15

5.Αγ. Μάρκου του Ασκητού, τα 226 κεφάλαια περί αυτών που νομίζουν ότι δικαιώνονται από τα έργα τους, Φιλοκαλία, τ.Α, σελ 144-145, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, μετ. Γεωργίου Γαλίτη.

6.Αρχιμ. Χριστόφορος Τσιάκκας, Το χάος των Πεντηκοστια- νών, εισήγηση στη ΙΓ πανόρθ. Συνδιάσκ., Προκόπι Ευβοίας, 2001, σελ.9

7.προσωπικές σημειώσεις

8.Ι. Μητρ. Σύρου, αντιαιρετικό φυλλάδιο: Τι πρέπει να γνωρί-ζω για τη Σαïεντολογία;

9.α) Βίοι αγνώστων ασκητών, αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου

εκδ. Κελλίον Κοιμ. Θεοτ.-αγ. Άννα, Αγ. Όρος, σελ. 120.

β) Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος, π. Σεραφείμ Ρόουζ, εκδ. Εγρήγορση, σελ. 146-147

γ) Η Θηβαΐδα του βορρά, εκδ. Πέτρος Μπότσης, σελ. 130.

10. Jean Vernette, Le Nouvel Âge, Paris 1989, σελ. 31

11. ο.π σελ. 31-32

12. ο.π σελ. 42

13. ο.π σελ. 45-46

14. ο.π σελ. 49

15. ο.π, υποσημ. 9β, σελ. 10,248

16. ο.π σελ. 12

17. περιοδ. ΤΕΤΑΡΤΟ, τευχ. 1, Απρίλ. 1986 (;), συνέντευξη Νικ. Γαβρ. Πεντζίκη, Προσεύχομαι στα πράγματα για να με δώκουν ζωή.

18. Αρχιμ. Ιουστίνου Πόποβιτς, Άνθρωπος και Θεάνθρωπος, εκδ. Αστήρ, σελ. 18

19. Αρχιμ. Ιεροθέου Βλάχου, Η ζωή μετά το θάνατο, εκδ. Ι.Μ Πελαγίας, σελ. 384-γραμμικός,/ κυκλικός, άναρχος, ατελεύτητος, (Πλάτων)/ συμπεπυκνωμένος, σωτηριώδης, λειτουργικός, σταυρικός χρόνος.

20. Εκκλ. 48,21 (sic) βλ. παρακ. βλ. 22.

21. Eβρ. 4,12

22. οσίου Ιγν. Μπριατσιανίνωφ, Υιέ μου δός μοι σην καρδίαν, εκδ. Ορθ. Πνευμ. Κεντρ. Λεμεσού, σελ.108

23. προσωπικές σημειώσεις

24. Ρωμ. 14,15

25 Φιλιπ. 4,5

26. Μαρκ. 7,26 κ.ε- «κράζει όπισθεν ημών»

26 α. Ερμηνευτικά σχόλια Π. Τρεμπέλα.

27. Μικρός Ευεργετινός, Ι.Μον. Παρακλήτου, σελ. 100

28. Ματ. 11,29

29. Α Θεσσσαλ. 5,17

30. Β Τιμ. 4,5

31. ο.π υποσημ. 8

32. Συμεών Νέος Θεολόγος, εκδ. ΕΠΕ,τομ. 19Ε, Ύμνος ΚΔ, στιχ.71-82

33. περιοδ. ΣΥΝΑΞΗ, τευχ. 4, Μοναχού Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου, Ελληνική, εβραϊκή, χριστιανική αντίληψη του σώματος, σελ.19.

34. Παρμ. 12,10

35. Α Κορ. 1,23

36. π. Νικολάου Λουδοβίκου, Το φαινόμενο της νεοειδωλολατρείας, πρακτικά ΣΤ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου, σελ. 539

37. Αρχιμ. Βασιλείου, Εισοδικόν, γ εκδ. Ι.Μ Σταυρονικήτα, Αγ. Όρος, 1982, σελ. 48-49.

38. ο.π σελ. 25, «το γαρ απρόσληπτον και αθεράπευτον», αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος, PG, 37,181C-«σώσον με θεολογούντα Σε» όρθρος Πέμπτης προ των Βαΐων.

39. ο.π υποσημ. 36, σελ. 539-540

40. Μάρκου διακόνου, Βίος Πορφυρίου Γάζης, εκδ. Επτάλοφος, Αθήναι 1991.

41. επισκ. Αλεξάνδρου Σεμενώφ Τιανσάνσκιι, άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης, εκδ. Παράκλητος, Ωρωπός 1994, σελ. 297.

42. P.G, τομ. 79, στηλ. 720-809, Λόγος Ασκητικός.

Πηγή: http://paterefraim.blogspot.com/2011/12/blog-post_08.html

Αγιολογιο

Αγιον Ορος

Αγιοι της Λεσβου

©2005-2016 Zoiforos.gr || Σχεδίαση - Ανάπτυξη Lweb.GR

Login or Register

Register

User Registration
or Cancel