Ο συμφυρμός των θρησκευτικών αντιλήψεων είναι γνωστός από την αρχαιότητα ως συγκρητισμός. Μαγικοθρησκευτικές αντιλήψεις και πρακτικές, μυστηριακές λατρείες και εορτές, μεγαλύτερης ή μικρότερης απηχήσεως, λόγω των ιστορικών συγκυριών, συνενώνονται εκφράζοντας την άσβεστη δίψα του ανθρώπου αληθινά να επικοινωνήσει με το θείο, να στερεωθεί η ελπίδα και η παρηγοριά στην ψυχή του, να γίνει πραγματικότητα ο πόθος της λύτρωσης. Ταυτοχρόνως, όμως, επαναβεβαιώνται τα πνευματικά αδιέξοδα στα οποία οδηγούνται οι πιστοί.

Η εκ παραδόσεως διεθνιστική Αριστερά, η θολή σοσιαλδημοκρατία και ο νεοφιλελευθερισμός των θεωριών του άκρατου κέρδους, συνήθίζουν να πειραματίζονται με κοινωνίες, κράτη και οικονομίες, χωρίς να λογαριάζουν τους λαούς.