Αδελφοί μου,
Βασικό γνώρισμα της εποχής μας, είναι η σύγχυση πού παρατηρείται για μια ποικιλία πτυχών της ανθρώπινης ζωής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πνευματικής και υπαρξιακής σύγχυσης είναι και το γεγονός, ότι και η γιόγκα, ένα θεμελιώδες θρησκευτικό σύστημα θεωρίας και τεχνικής τού Ινδουισμού, διαφημίζεται στη χώρα μας, στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α ως ασκήσεις γυμναστικής, πού προσφέρουν λύση σε πλήθος προβλημάτων, πού προέρχονται από τον αγχώδη τρόπο ζωής.
Τί είναι όμως η γιόγκα; Η λέξη γιόγκα προέρχεται από το σανσκριτικό yuj = συνενώνω, και σημαίνει ένωση της ατομικής ψυχής με το απρόσωπο Απόλυτο Ένα τού Ινδουισμού (Βλ. P. Schreiner, Yoga, Wörterbuch des Christen tums,1995, σελ 1376).
Η ένωση αυτή θεωρείται απελευθέρωση και λύτρωση τού ανθρώπου από το κάρμα του, από τις συνέπειες δηλαδή, και τα αποτελέσματα των επιλογών του και των πράξεων του σε προηγούμενες δήθεν ζωές του.
Επιπλέον, σχετικά με τον όρο γιόγκα, πρέπει να επισημάνουμε ότι χρησιμοποιείται ως προσδιοριστικός όρος ενός από τα έξι κλασικά ορθόδοξα συστήματα-κατευθύνσεις τού Ινδουισμού. (Βλ. H. Baer, Yoga, στο Lexikon der Sekten, Sohdergruppen und Weltanschauungen, 7η έκδ , 2001,στ. 11661174 ).
Είναι όμως η γιόγκα γυμναστική; Μπορεί κάποιος να απομονώσει την πρακτική άσκηση από το θρησκευτικό της υπόβαθρο και περιεχόμενο; Μπορεί επίσης κάποιος να παραβλέψει τον σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιείται; Αναμφιβόλως όχι.
Και ο ισχυρισμός διαφόρων κέντρων, ινστιτούτων. σχολών, ομάδων, περιοδικών, ή και γυμναστηρίων, πού την παρουσιάζουν ότι στερείται θρησκευτικού χαρακτήρα, ή δήθεν ως «επιστημονικού» χαρακτήρα ψυχοσωματική πρακτική, ή ως μέθοδο απλώς ευεξίας και πνευματικής αυτογνωσίας; Αναμφιβόλως οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ανακριβείς. Παραπληροφορούν και προκαλούν σύγχυση, χρησιμοποιώντας μάλιστα πολλές φορές ένα εξαιρετικά ελκυστικό λεξιλόγιο. (Bλ. R. Hauth, (Hrsg), Kompaktlexikon Religionen,1998, σ. 366.).
Αντιθέτως η γιόγκα, είναι θρησκευτικό σύστημα θεωρίας, τεχνικών και μεθόδων πού εξελίσσεται σε διάφορα στάδια και πρακτικές, στις οποίες εντάσσεται και ο διαλογισμός, και αποβλέπει αυτός πού τη χρησιμοποιεί, με την καθοδήγηση και τού δασκάλου (γκουρού), στην διάρκεια μιας και μόνο ζωής, να ενωθεί με το απρόσωπο Απόλυτο Ένα τού Ινδουισμού.
Έτσι θα έχει πετύχει να λυτρωθεί και να εξιλεωθεί για τα σφάλματα και τα λάθη πού διέπραξε κατά τη διάρκεια, υποτίθεται, όλων των προηγουμένων μετενσαρκώσεων. Από τα ανωτέρω λοιπόν, παρατηρούμε, ότι η θεώρηση της γιόγκας απλώς ως γυμναστικής είναι εσφαλμένη.
Και τούτο α) γιατί αποτελεί θεμελιώδες γνώρισμα τού συστήματος τού Ινδουισμού, β) δεν μπορεί να αφαιρεθεί ο θρησκευτικός της χαρακτήρας από τις προϋποθέσεις, το περιεχόμενο και το σκοπό των ασκήσεων, γ) συνδέεται αναπόσπαστα με τις αντιχριστιανικές αντιλήψεις περί μετενσάρκωσης, και δ) γιατί αποτελεί ανθρωποκεντρική προσπάθεια αυτολύτρωσης μέσω τεχνικών και ασκήσεων.
Γιατί οι διάφορες τεχνικές της γιόγκας είναι επικίνδυνες; Την απάντηση μάς την δίνει το άρθρο περί γιόγκα της έγκυρης εγκυκλοπαίδειας “ Δομή ”. Αναφέρεται λοιπόν εκεί: «Είναι γνωστό ότι η πρακτική άσκηση της γιόγκα δημιουργεί στο άτομο όχι απόλυτα φυσιολογικές ιδιότητες και παραψυχολογικές γιατί αντιστρέφονται ορισμένες σωματικές και διανοητικές λειτουργίες.»(Δομή, τομ 4, σ 188).
Ολοκληρώνοντας την μικρή αναφορά μας στο ότι η γιόγκα δεν είναι γυμναστική, πρέπει για μια ακόμη φορά να υπενθυμίσουμε το αυτονόητο. Η πολύτιμη ιδιότητά μας ως χριστιανών ορθοδόξων καθιστά ασυμβίβαστη την χρήση ινδουιστικών θρησκευτικών πρακτικών σε οποιαδήποτε πτυχή της ζωής μας.
Η σωτηρία την οποία ο άνθρωπος ελευθέρως οικειώνεται εντος της Εκκλησίας, είναι έργο και προσφορά της αγάπης και της χάριτος τού Χριστού μας. Για μάς ισχύει στο ακέραιο ο Παύλειος λόγος με όλη τη βαρύτητά του : «Πάντες γάρ υιοί Θεού εστε διά της πίστεως εν Χριστώ Ιησού. όσοι γάρ εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε˙>> (Γαλ 3, 2627), και <<τίς κοινωνία φωτί πρός σκότος; τίς δέ συμφώνησις Χριστού πρός Βελιαρ, ή τίς μερίς πιστώ μετά απίστου;>> ( 2 Κορ 6,1415).
Με θερμές πατρικές ευχές
Ο Μητροπολίτης
+ Ο Χίου, Ψαρών και Οινουσσών Μάρκος