Το όνομα Γαβριήλ σημαίνει στη γλώσσα των  Εβραίων «ο άνθρωπος του θεού». Ο αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που, σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, εμφανίσθηκε στον Δανιήλ για να ερμηνεύσει ένα όραμα του. Στην Καινή Διαθήκη ο αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που ανήγγειλε στον Ζαχαρία τη γέννηση του γιου του, του Ιωάννη του Προδρόμου, αλλά και αυτός που ευαγγελίσθηκε στην Παρθένο Μαρία ότι ήταν η γυναίκα που θα έφερνε στον κόσμο τον Ιησού Χριστό.

     Η εκκλησία μας γιορτάζει τη Σύναξη των αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, καθώς και των υπολοίπων ασώματων και ουράνιων αγγελικών ταγμάτων. Οι άγιοι άγγελοι εμφανίζονται στους ανθρώπους κάθε φορά που ο Θεός θέλει να εκτελεστεί το θέλημά του. Η Αγία Γραφή αναφέρει σε πολλά σημεία την επικοινωνία των ανθρώπων με τους αγγέλους και ιδιαίτερα με τους επικεφαλής των αγγελικών ταγμάτων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Συγκεκριμένα, ο αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίστηκε στον Αβραάμ για να σώσει τον Ισαάκ, τον οποίο ήταν έτοιμος να θυσιάσει ο Αβραάμ, κατ΄ εντολή του Θεού, που θέλησε να δοκιμάσει έτσι την πίστη του δούλου του Αβραάμ. Στον Λώτ, για να τον σώσει όταν ο Θεός αποφάσισε να καταστρέψει τα Γόμορα, στον πατριάρχη Ιακώβ, στο μάντη Βαλαάμ, στον Ιησού του Ναυή. Επίσης ο Μιχαήλ ήταν αυτός που οδήγησε τον λαό του Ισραήλ στη φυγή από την Αίγυπτο. Οι άγιες γραφές αναφέρουν πολλά ακόμα θαύματα τα οποία επιτέλεσε ο αρχιστράτηγος Μιχαήλ. Ο δε Γαβριήλ ήταν αυτός που ανήγγειλε το ευχάριστο γεγονός στην Παρθένο Μαρία. Κάθε άνθρωπος - κάθε ευσεβής άνθρωπος - έχει τον Άγγελό του, "Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν,  φύλακα..." της ζωής και της ψυχής του, που τον φυλάγει και τον προστατεύει από κάθε κακό.

     Οι Άγιοι Γαλακτίων και Επιστήμη έζησαν και μαρτύρησαν την εποχή που αυτοκράτορας ήταν ο Δέκιος (249-251 μΧ.). Οι γονείς του Γαλακτίωνα, ο Κλειτοφών και η Λευκίππη, ήταν αρχικά ειδωλολάτρες. Όμως κάποιος μοναχός ονόματι Ονούφριος τους έδειξε το δρόμο της αλήθειας και τους βάπτισε χριστιανούς. Έκτοτε ο Κλειτοφών και η Λευκίππη διήγαν βίο σύμφωνο προς τις επιταγές του Ευαγγελίου και έδωσαν στο τέκνο τους ανατροφή χριστιανική. Νέος ακόμη ο Γαλακτίων ενυμφεύθη μια ειδωλολάτρισσα κόρη, την Επιστήμη, την οποία κατήχησε στη χριστιανική πίστη. Οι δύο τους έδωσαν αμοιβαίο όρκο να διατηρήσουν την παρθενία τους, αφού αυτό ήταν κοινή επιθυμία τους. Όμως, ενώ το ζεύγος ζούσε αφιερωμένο στην υπηρεσία του Κυρίου, ξέσπασε διωγμός κατά των χριστιανών. Τότε ο έπαρχος Ούρσος διέταξε να συλλάβουν το ζεύγος και να το οδηγήσουν μπροστά του. Ενώπιον του ηγεμόνα οι Άγιοι με θάρρος και υπερηφάνεια ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό. Έπειτα από αυτό ο Ούρσος διέταξε το βασανισμό και τη θανάτωση τους. Πράγματι, έπειτα από φριχτά βασανιστήρια ο Γαλακτίων και η Επιστήμη ετελειώθησαν δια αποκεφαλισμού, λαμβάνοντας το στέφανο του μαρτυρίου.

     Ο όσιος Γεράσιμος καταγόταν από τα Τρίκαλα Κορινθίας. Γεννήθηκε το 1509 μΧ. από διακεκριμένη και ευσεβή οικογένεια. Η ανατροφή που δέχθηκε ήταν σύμφωνη με τα χριστιανικά ήθη, ενώ με ζήλο επιδόθηκε στη μελέτη των ιερών γραφών. Όταν έφθασε σε κατάλληλη ηλικία εγκατέλειψε την πατρίδα του και περιηγήθηκε διάφορα μέρη. Απεβίωσε ειρηνικά στις 15 Αυγούστου 1579 στη Μονή Νέα Ιερουσαλήμ, την οποία είχε ιδρύσει ο ίδιος, στα Ομαλά της Κεφαλονιάς.

     Ο όσιος Γεράσιμος ήταν αφιερωμένος στο μοναχικό βίο. Ο θεός τον αξίωσε ώστε να τον υπακούουν ακόμη και τα άγρια ζώα. Έτσι είχε ως υπηρέτες του ένα λιοντάρι και έναν όνο, τον οποίο έκλεψαν κάποιοι έμποροι. Νομίζοντας ο Γεράσιμος ότι το λιοντάρι καταβρόχθισε τον όνο, το τιμώρησε. Κάποια μέρα όμως που οι έμποροι ξαναπέρασαν με τον όνο, το λιοντάρι τον άρπαξε και τον έφερε στον Γεράσιμο. Ο όσιος συγκινήθηκε και ελευθέρωσε το λιοντάρι, όμως εκείίνο πήγαινε και προσκυνούσε τον όσιο. Όταν ο Γεράσιμος εξεδήμησε, άφησε δίπλα του την τελευταία του πνοή και το λιοντάρι.

     Οι Άγιοι Ναζάριος, Γερβάσιος, Προτάσιος και Κέλσιος μαρτύρησαν επί αυτοκρατορίας Νέρωνα (57-68 μΧ.), ο οποίος προέβη σε ανελέητο διωγμό κατά των χριστιανών. Ο Ναζάριος καταγόταν από γονείς θεοσεβείς, οι οποίοι είχαν κατηχηθεί στο χριστιανισμό από τον Απόστολο Πέτρο. Σε νεαρή ηλικία ο Ναζάριος ορφάνεψε και όταν έφτασε στην ηλικία των είκοσι χρόνων ξεκίνησε περιοδεία με σκοπό να κηρύξει στους λαούς το λόγο του Ευαγγελίου. Όταν έφθασε στα Μεδιόλανα γνώρισε τον Προτάσιο και τον Γερβάσιο, δυο ευσεβείς χριστιανούς. Ο Ναζάριος συνέχισε το θεάρεστο έργο του μαζί με τους δύο άνδρες, κατηχώντας στη χριστιανική πίστη πλήθος ειδωλολατρών. Φεύγοντας για τη Γαλλία ο Ναζάριος διάλεξε για ακόλουθο του ένα νεαρό παιδί, τον Κέλσιο. Όταν ο Ναζάριος και ο Κέλσιος επέστρεψαν στα Μεδιόλανα συνελήφθησαν μαζί με τον Γερβάσιο και τον Προτάσιο από τον έπαρχο Ανούλιο. Στην άρνηση τους να προσκυνηθούνε τα είδωλα, ο Ανούλιος διέταξε τον αποκεφαλισμό και των τεσσάρων.

     Ο μεγαλομάρτυρας Γεώργιος γεννήθηκε στην Καππαδοκία και έδρασε την εποχή του Διοκλητιανού. Από τα δεκαοχτώ του χρόνια κατετάγη στο ρωμαϊκό στρατό και τιμήθηκε με ανώτερα αξιώματα. Την περίοδο των διωγμών ο Άγιος υπερασπίσθηκε την πίστη του με θαυμαστή παρρησία και υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια. Τον έδεσαν σε τροχό, τον λόγχισαν και τον έριξαν σε λάκκο με ασβέστη. Απ' όλα αυτά ο θεός τον έβγαλε αβλαβή και έτσι πολλοί ειδωλολάτρες συγκλονισμένοι προσχωρήσανε στην αληθινή πίστη. Τέλος, με απόφαση του αυτοκράτορα, ο Άγιος αποκεφαλίσθηκκε και έλαβε το στέφανο του μαρτυρίου.

     Ο Άγιος Γεώργιος ο Νεομάρτυρας από τη Ραψάνη ήταν γόνος της οικογενείας Χατζηλασκαρέων. Άσκησε το επάγγελμα του γραμματοδιδάσκαλου. Η αλλαγή ενός νεαρού αλλοθρήσκου έγινε η αιτία του μαρτυρίου του Γεωργίου. Τον δίκασαν και τον καταδίκασαν σε θάνατο με βασανιστήρια. Αποκεφαλίσθηκε στις 5 Μαρτίου του 7878 σε ηλικία είκοσι ετών. Τα λείψανα του Αγίου μεταφέρθηκαν στη Ραψάνη και ευρίσκονται στην οικία «Καραβασίλη», όπου είναι προσιτά εις τους προσκυνητές.

     Ο Άγιος Γεώργιος ο Κύπριος ήλθε στην Πτολεμαΐδα της Παλαιστίνης σε έναν Ευρωπαίο πρόξενο που τον υπηρετούσε. Αγόραζε δε αυγά από το σπίτι μιας μωαμεθανίδας για τον αφέντη του. Τον συκοφάντησαν όμως για αθέμιτες σχέσεις με την κόρη. Τον οδήγησαν στον ιεροδικαστή και επειδή αρνήθηκε να αλλαξοπιστήσει τον πυροβόλησαν και διαμέλισαν το σώμα του κοντά στη θάλασσα. Χριστιανοί τον ενταφίασαν και στις 13 Απριλίου του 1967 τα λείψανα του μεταφέρθηκαν από την Πτολεμαΐδα στην Λευκωσία με τιμές.

     Ο όσιος Γεώργιος από νεαρή ηλικία έδειξε την ευσέβεια του και την αγάπη του για τον θεό. Παρά το γεγονός ότι επιθυμούσε ολόψυχα να αφιερώσει τη ζωή του στην υπηρεσία του θεού, οι γονείς του επέμεναν να τον παντρέψουν. Ο Γεώργιος τότε πήρε την απόφαση να γίνει μοναχός, να ασκηθεί στην εγκράτεια και να προκόψει στην αρετή. Ο όσιος διήγε το βίο του με νηστεία, προσευχή και μελέτη των ιερών Γραφών. Είχε μάλιστα φθάσει σε τέτοιο σημείο ηθικής τελειότητας που πλήθος κόσμου τον επισκεπτόταν, για να τον συμβουλευθεί, γεγονός που ανάγκασε τον Γεώργιο να αποσυρθεί στο όρος Μαλαιό, όπου ησύχαζε. Τόσο πολύ διακρίθηκε στην υποταγή και στην υπακοή και τόσο ευπειθής και πρόθυμος υπηρέτης του Κυρίου υπήρξε, ώστε πολλοί μοναχοί προσέτρεχαν στο όρος Μαλαιό, για να καθοδηγηθούν από αυτόν στην προσευχή και στην άσκηση. Η θεάρεστη ζωή και η αρετή του οσίου τον έκαναν θαυμαστό ανάμεσα στους χριστιανούς, σε σημείο που άνθρωποι με υψηλά κοσμικά αξιώματα να ζητούν τις συμβουλές του. Απεβίωσε ειρηνικά.

     ΓΕΩΡΓΙΟΣ - Γεννήθηκε στην Καππαδοκία και έδρασε την εποχή του Διοκλητιανού. Από τα 18 του χρόνια κατετάγη στον ρωμα'ι'κό στρατό και τιμήθηκε με ανώτερα αξιώματα. Την περίοδο των διωγμών, υπερασπίστηκε την πίστη του και υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια. Τον έδεσαν σε τροχό, τον λόγχισαν και τον έριξαν σε λάκκο με ασβέστη. Απ΄ όλα αυτά ο Θεός τον έβγαλε αβλαβή και έτσι πολλοί ειδωλολάτρες συγκλονισμένοι προσχωρήσανε στην αληθινή πίστη. Τέλος, με απόφαση του αυτοκράτορα, αποκεφαλίσθηκε και έλαβε το στέφανο του μαρτυρίου.

     Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΚΥΠΡΙΟΣ - Ηλθε στην Πτολεμαΐδα της Παλαιστίνης σε έναν Ευρωπαίο πρόξενο που τον υπηρετούσε. Αγόραζε δε αυγά από το σπίτι μιας μωαμεθανίδας για τον αφέντη του. Τον συκοφάντησαν όμως για αθέμητες σχέσεις με την κόρη. Τον οδήγησαν στον ιεροδικαστή  και επειδή αρνήθηκε να αλλαξοπιστήσει τον πυροβόλησαν και διαμέλισαν το σώμα του κοντά στην θάλασσα. Χριστιανοί τον ενταφίασαν και στις 23 - Απριλίου του 1967 τα λείψανά του μεταφέρθηκαν από την Πτολεμαΐδα στην Λευκωσία με τιμές.

     Οι τριάντα τρεις μάρτυρες έζησαν την εποχή που αυτοκράτορες των Ρωμαίων ήταν ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός. Πρώτος συνελήφθη για την πίστη του ο Ιέρων, ο οποίος καταγόταν από τα Τύανα της Καππαδοκίας και ασκούσε το επάγγελμα του γεωργού. Όταν ξέσπασε ο διωγμός κατά των χριστιανών ο έπαρχος Αγρικόλας, που γνώριζε καλά ότι ο Ιερών κήρυττε τον ευαγγελικό λόγο σε κάθε ευκαιρία, διέταξε να τον συλλάβουν και να τον οδηγήσουν ενώπιον του προκειμένου να τον ανακρίνει ο ίδιος. Μπροστά στον έπαρχο ο Ιερών δεν ένιωσε φόβο, αλλά γενναία ομολόγησε την πίστη του στον Ιησού Χριστό. Έπειτα από την ομολογία αυτή ο Αγρικόλας διέταξε να βασανίσουν τον Άγιο και να του κόψουν το αριστερό του χέρι. Ο Ιερών υπέστη τρομερά βασανιστήρια, αλλά δε λύγισε, παρά υπέμενε τα μαρτύρια του με υποδειγματική καρτερία. Λίγες μέρες αργότερα συνελήφθησαν και οι χριστιανοί Νίκανδρος, Ησύχιος, Βάραχος, Μαξιμιανός, Καλλίνικος, Ξάντικος, Αθανάσιος, Θεόδωρος, Δουκίτιος, Ευγένιος, Θεόφιλος, Ουαλέριος, Θεόδοτος, Καλλίμαχος, Ιλάριος, Γιγάντιος, Λογγίνος, θεμέλιος, Ευτύχιος, Διόδοτος, Καστρίκιος, Θεαγένης, Μάμας, Νίκων, Θεόδουλος, Βοστρύκιος, Ουίκτωρ, Δωρόθεος, Κλαυδιανός, Επιφάνιος, Ανίκητος και Ιέρων, οι οποίοι την επομένη αποκεφαλίσθηκαν μαζί με τον Ιέρωνα.

     Η Αγία Γλαφυρά ήταν θεραπαινίδα της βασίλισσας Κωνσταντίας συζύγου του Λικινίου. Η βασίλισσα απομάκρυνε τη Γλαφυρά αφού της έδωσε χρήματα. Η Αγία πήγε στην ανατολή. Κατέληξε στην Αμάσσεια, παρουσιάσθηκε στον επίσκοπο της πόλης Βασιλέα στον οποίο παρέδωσε τα χρήματα για την ανέγερση Ναού. Απεβίωσε ειρηνικά στην Αμάσεια.

     Η Αγία Γλυκερία έζησε το 2ο μ Χ αιώνα, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Αντωνίνος Πίος. Γεννήθηκε στην πόλη Τραϊανούπολη, όπου ηγεμόνευε ο Σαββίνος. Ο ηγεμόνας πληροφορήθηκε τη χριστιανική δράση της Γλυκερίας και την κάλεσε να παρουσιασθεί μπροστά του. Η Αγία εμφανίσθηκε σε αυτόν έχοντας σημειώσει στο μέτωπο της τον Τίμιο Σταυρό και δε δίστασε να ομολογήσει την πίστη της στον Χριστό. Όταν μάλιστα ο Σαββίνος την οδήγησε σε ειδωλολατρικό ναό, στην προσπάθεια του να την πείσει να ασπαστεί τα είδωλα, εκείνη προσευχήθηκε και συνέτριψε το άγαλμα του Δία. Έπειτα από το γεγονός αυτό η Γλυκερία λιθοβολήθηκε από τους παρευρισκόμενους ειδωλολάτρες, χωρίς όμως να την αγγίξει καμία πέτρα. Στη συνέχεια η Αγία βασανίσθηκε με φριχτό τρόπο και τελικά ρίχθηκε στη φυλακή. Εκεί η Γλυκερία κατήχησε στη χριστιανική πίστη το δεσμοφύλακα της Λαοδίκιο, ο οποίος ομολόγησε την πίστη του και μαρτύρησε για τη δόξα του Χριστού. Ο Σαββίνος, αφού πρώτα διέταξε να βασανίσουν ξανά τη Γλυκερία, πρόσταξε κατόπιν να τη ρίξουν στα άγρια θηρία. Όμως αυτά την εσεβάσθησσαν. Αν και ένα, το αγριότερο όλων, τη δάγκωσε, με αποτέλεσμα λίγες ημέρες μετά η Γλυκερία να παραδώσει το πνεύμα της στον Κύριο.

     Η Αγία μάρτυς Γολινδούχ καταγόταν από την Περσία και έζησε την εποχή του βασιλιά των Περσών Χοσρόη και των Ρωμαίων Μαυρικίου. Η οικογένεια της είχε πέσει στην πλάνη της ειδωλολατρίας και η ίδια μάλιστα ήταν σύζυγος αρχιμάγου. Έπειτα όμως από κάποια οπτασία που είδε, έγινε μέσα της πραγματικός σεισμός και ένιωσε την αληθινή πίστη να φουντώνει στα στήθη της. Στη συνέχεια βαπτίσθηκε και έλαβε το όνομα Μαρία, γεγονός που εξόργισε τον άντρα της. Ορμώμενος από το Σατανά τότε, την κατήγγειλε στο Χοσρόη, ο οποίος την εξόρισε στο φρούριο της Λήθης. Κλεισμένη δεκαοχτώ ολόκληρα χρόνια στην απομόνωση, η Αγία δεν έπαψε ούτε στιγμή να ομολογεί τον Κύριο και να προσεύχεται. Γι' αυτό και την έριξαν σε ένα λάκκο, στον οποίο υπήρχε ένας δράκοντας. Η Αγία όχι μόνο δεν έπαθε κακό, αλλά με την πίστη και το θάρρος της κατόρθωσε να ημερέψει το θηρίο, γεγονός που εξόργισε ακόμη περισσότερο τους ειδωλολάτρες. Αποφάσισαν τότε να την υποβάλουν σε φρικτότερα βασανιστήρια και τέλος να την αποκεφαλίσουν. Ο Κύριος όμως την προστάτευε και την έβγαλε αλώβητη σωματικά και ψυχικά από τη δοκιμασία. Έτσι η Αγία σώθηκε και κατέφυγε στα Ιεροσόλυμα, όπου προσκύνησε. Ακολούθως πηγαίνοντας προς την Κωνσταντινούπολη, εξεδήμησε εν ειρήνη προς τον Κύριο.

     Οι Άγιοι Σαμωνάς και Γουρίας μαρτύρησαν όταν διεξαγόταν ο σκληρότατος διωγμός κατά των χριστιανών, τον οποίο είχε κηρύξει ο αυτοκράτορας παν Ρωμαίων Διοκλητιανός. Ο Γουρίας καταγόταν από τη Σαργωκητία και ο Σαμωνάς από τη Γανάδα. Οι δύο άνδρες ήταν γνωστοί για το χριστιανικό έργο τους και για το λόγο αυτό συνελήφθησαν από τον ηγεμόνα της Έδεσσας Αντωνίνο, ο οποίος τους ζήτησε να αρνηθούν τον Χριστό. Οι Αγιοι όμως δε δείλιασαν και με παρρησία ομολόγησαν την πίστη τους. Έπειτα από την ομολογία τους αυτή, οι δυο άνδρες φυλακίσθηκαν και στη συνέχεια υπεβλήθησαν σε σκληρά βασανιστήρια. Οι Αγιοι Γουρίας και Σαμωνάς υπέμειναν με υποδειγματική καρτερία τα μαρτύρια τους. Στο τέλος οι ειδωλολάτρες τους αποκεφάλισαν και οι Αγιοι ανήλθαν στεφανηφόροι στην ουράνια βασιλεία.

     Ο Άγιος Γρηγόριος έζησε όταν αυτοκράτορας ήταν ο Ιουστινιανός Β" ο Ρινότμητος (685-711 μΧ.). Γεννήθηκε στον Ακράγαντα της Σικελίας από θεοσεβείς ανθρώπους, τον Χαρίτωνα και τη Θεοδότη. Βαπτίσθηκε και έλαβε το αξίωμα του αναγνώστη από τον επίσκοπο Ποταμίωνα. Όταν βρισκόταν στα Ιεροσόλυμα, όπου είχε πάει για προσκύνημα, χειροτονήθηκε διάκονος από τον επίσκοπο Μακάριο. Έπειτα από πολλές περιπλανήσεις επέστρεψε στον Ακράγαντα, όπου ανήλθε στον επισκοπικό θρόνο. Όμως οι συκοφαντίες δυο αναξίων κληρικών τον απομάκρυναν από το αξίωμα του, στο οποίο επέστρεψε δικαιωμένος υστέρα από δυόμισι χρόνια. Απεβίωσε ειρηνικά σε βαθύ γήρας.

     Γρηγόριος επίσκοπος Νύσσης γεννήθηκε στην Νεοκαισάρεια του Πόντου και ήταν αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου. 'Ήταν άνθρωπος χαρισματικός, υπέρμαχος της Ορθοδοξίας και έγραφε ιερά βιβλία. Κατετρώποσε τους αιρετικούς το 381 μ.Χ. στην Β΄ Οικουμενική σύνοδο. 'Ήταν μια αίρεση η οποία δεν δέχονταν την θεότητα του Αγίου Πνεύματος. Εκοιμήθη εν ειρήνη.

     Ο ιερομάρτυρας Γρηγόριος γεννήθηκε στη Δημητσάνα της Πελοποννήσου το έτος 1745 και ανετράφη από οικογένεια ταπεινών και ευσεβών ανθρώπων, συμφωνάμε τα χρηστά ήθη. Όταν συμπλήρωσε το εικοστό έτος της ηλικίας του, αναχώρησε για την Αθήνα και στη συνέχεια για τη Σμύρνη, για να ολοκληρρώσει τις θεολογικές του γνώσεις στην Ευαγγελική Σχολή. Ο πόθος του να διάγει ασκητικό βίο τον οδήγησε στη Μονή των Στροφάδων, όπου έγινε μοναχός και μυσταγωγήθηκε στους ασκηπκούς αγώνες. Το 7785 τιμήθηηκε με το αξίωμα του αρχιερέα της Εκκλησίας της Σμύρνης και με την ευλογία του θεού υπηρέτησε και ευεργέτησε το ποίμνιο του. Το 1797 εκλέχθηκε ττοιμήν του Βυζαντίου και φώτισε χιλιάδες ανθρώπους από το λαμπρό αυτό θρόνο της Ορθοδοξίας. Επειδή όμως ο διάβολος θέλει να εμποδίζει το καλό, επιχείρησε να ανακόψει το έργο του. Και πράγματι ο Άγιος συκοφαντήθηκε και εξορίσθηκε δυο φορές, όμως με τη βοήθεια του θεού επανήλθε στο θρόνο για να συνεχίσει το έργο του. Τέλος, το 1821, ο Γρηγόριος υπέστη το μένος και την παραφροσύνη του Τούρκου τυράννου που τον πίεζε ναα αρνηθεί την πίστη του και, καθώς ο άγιος αρνήθηκε, απαγχονίστηκε. Έτσι ντύθηκε το χιτώνα του μαρτυρίου.

     Ο Άγιος Γρηγόριος έζησε και μαρτύρησε επί αυτοκρατορίας Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.). Ήταν γιος του Ανάκ, ο οποίος ήταν συγγενής του βασιλιά της Αρμενίας Κουσαρώ. Ο πατέρας του Αγίου Γρηγορίου ήταν ένας από τους υπευθύνους για τη δολοφονία του βασιλιά της Αρμενίας. Οι Αρμένιοι για να εκδικηθούν σκότωσαν τον Ανάκ και την οικογένεια του, εκτός από τον Γρηγόριο κι έναν αδελφό του. Μετά από χρόνια ο γιος του Κουσαρώ, ο Τηριδάτης, συνέλαβε τον Γρηγόριο επειδή ήταν χριστιανός και τον βασάνισε σκληρά. Όταν δε έμαθε ότι πρόκειται για το γιο του Ανάκ, ο οποίος ευθυνόταν για τη δολοφονία του πατέρα του, διέταξε να τον ρίξουν σε λάκκο με φίδια και άλλα ερπετά. Ο Γρηγόριος όμως όχι μόνο δεν έπαθε τίποτα, αλλά επέζησε για δεκαπέντε χρόνια, τρεφόμενος με το ψωμί που του πήγαινε κρυφά μια χήρα. Κάποια στιγμή ο Τηριδάτης παραφρόνησε. Η αδελφή του βασιλιά άκουσε μια μέρα φωνή, η οποία της είπε πως αν ήθελε να θεραπευθεί ο Τηριδάτης θα έπρεπε να ελευθερώσουν τον Γρηγόριο. Πράγματι, όταν βγήκε από το λάκκο ο Αγιος θεράπευσε το βασιλιά. Εξεδήμησε προς Κύριον εν ειρήνη.

     Ο όσιος Γρηγόριος καταγόταν από τη Δεκάπολη της Ισαυρίας. Γεννήθηκε από γονείς ευσεβείς, τον Σέργιο και τη Μακαρία, οι οποίοι τον ανέθρεψαν σύμφωνα με τις αρχές του Ευαγγελίου. Έπειτα από πίεση των γονιών του ο Γρηγόριος νυμφεύθηκε. Όμως η ψυχή του επιθυμούσε τον ασκητικό βίο και γι' αυτό εγκατέλειψε την οικία του και αποσύρθηκε σε ερημικό μέρος, όπου υποβλήθηκε στην εγκράτεια προκειμένου να φτάσει σε ηθική τελείωση. Περιπλανήθηκε σε διάφορους τόπους δίνοντας σκληρούς αγώνες κατά των εικονομάχων βασιλέων. Για το ζήλο που επέδειξε υπερασπιζόμενος τις εικόνες αλλά και για τις αρετές του τιμήθηκε από τον θεό με το χάρισμα να επιτελεί θαύματα. Έπειτα από πολλές περιπλανήσεις του σε Ανατολή και Δύση, όπου μαχόταν για την αποκατάσταση των ιερών εικόνων και όπου με τη δύναμη της πίστης του θεράπευσε πολλούς ασθενείς, κατέληξε στον Όλυμπο. Στον τόπο αυτό ο Αγιος αρρώστησε βαριά και εξασθένησε πολύ. Στη συνέχεια πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου παρέδωσε το πνεύμα του στον Κοριό, αφήνοντας πλούσιο συγγραφικό έργο.

     Ο Άγιος Γρηγόριος έζησε τον 3ο μΧ. αιώνα, επί αυτοκρατορίας Αυρηλιανού. Καταγόταν από οικογένεια ειδωλολατρών, αλλά σε νεαρή ηλικία διδάχθηκε τη χριστιανική πίστη. Σπούδασε ρητορική και νομικά. Από τον Ωριγένη, τον ερμηνευτή των αγίων γραφών, που δίδασκε τότε στην Καισαρεία της Παλαιστίνης, διδάχθηκε τη θεία φιλοσοφία επί πέντε έτη. Επέστρεψε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου, από όπου καταγόταν, έχοντας αποκτήσει βαθιά γνώση των ιερών γραφών. Χειροτονήθηκε επίσκοπος της πόλης, όταν σε αυτή υπήρχαν μόλις δεκαεπτά χριστιανοί. Όταν όμως εξεδήμησε προς τον Κύριο, άφησε πίσω του μόλις δεκαεπτά ειδωλολάτρες. Με τη χάρη του θεού ο Αγιος Γρηγόριος επιτέλεσε πολλά θαύματα. Ας σημειωθεί ένα από αυτά: Κάποτε δύο Εβραίοι ήθελαν να εξαπατήσουν τον Άγιο. Σκέφθηκαν λοιπόν τη στιγμή που θα περνούσε ο Γρηγόριος να προσποιηθούν ο ένας ότι ήταν νεκρός και ο άλλος ότι θρηνούσε για την απώλεια του. Ο Γρηγόριος πράγματι προσευχήθηκε για την ανάπαυση του, και έντρομος ο άλλος Εβραίος διαπίστωσε μετά την αναχώρηση του Γρηγορίου ότι ο σύντροφος του ήταν πράγματι νεκρός. Ο Άγιος Γρηγόριος, αφού ποίμανε θεοφιλούς τους χριστιανούς της Νεοκαισάρειας, εξεδήμησε προς Κύριον.

     ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ - Έδρασε την εποχή του βασιλιά Ουάλεντος. Οι γονείς του, αν και πλούσιοι, ήταν ειδωλολάτρες. Όταν γεννήθηκε ο Μέγας Γρηγόριος, το Άγιο Πνεύμα έδωσε φώτιση στους γονείς του, οι οποίοι γνώρισαν την αλήθεια και ακολούθησαν με βαθιά πίστη τον δρόμο της Ορθοδοξίας. Διακρίθηκε για την θαυμαστή του μόρφωση, το λαμπρό συγγραφικό έργο, το κήρυγμα του Θείου Λόγου και κυρίως για την σπουδαία παρακαταθήκη που άφησε στην χριστιανοσύνη, ότι δηλαδή ο Θεός είναι ουσία μία και τρισυπόστατη (Πατήρ - Υιός - Άγιο Πνεύμα). Παράλληλα έγινε ερμηνευτής και δάσκαλος του βίου πολλών σημαντικών προσώπων. Τίμησε με επιτάφιους λόγους τον Μέγα Βασίλειο, τον πατέρα του, τον αδελφό του και την αδελφή του. Η ανεκτίμητη συμβολή του στη θρησκεία μας συνετέλεσε να του δοθεί η προσωνυμία Θεολόγος. Η Σύναξή του τελείται και στο Μαρτυρικό Ναό της Αγίας Αναστασίας και στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη, όπου και μεταφέρθηκε το άγιο σκήνωμά του από το βασιλιά Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο. Ο Άγιος εκοιμήθη εν ειρήνη.

      Γρηγορίου του Παλαμά. Ο Άγιος, που καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη, ανετράφη στη βασιλική αυλή λαμβάνοντας λαμπρή μόρφωση και αγωγή. Στη συνέχεια αποσύρθηκε στο 'Αγιον Όρος, όπου με πίστη και καρτερία αφοσιώθηκε στον ασκητικό βίο. Το 1349 τιμήθηκε με το αξίωμα του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης και από τη θέση αυτή καθοδήγησε με αγάπη το ποίμνιο του επί έτη. Όταν συμπλήρωσε το 63ο έτος της ηλικίας του ανεπαύθη εν ειρήνη, αφήνοντας πίσω του όχι μόνο λαμπρά έργα αλλά και θαυμαστά συγγράμματα.