Εορτάζοντες την 22ην του μηνός Αυγούστου

• Ο ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΟΝΙΚΟΣ και οι μαζί μ' αυτόν ΖΩΤΙΚΟΣ, ΖΗΝΩΝ, ΘΕΟΠΡΕΠΙΟΣ, ΑΚΙΝΔΥΝΟΣ, ΣΕΒΗΡΙΑΝΟΣ και ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ (στο αξίωμα)

• Η ΟΣΙΑ ΑΝΘΟΥΣΑ και ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ό ιερομάρτυρας πού βάπτισε αυτήν, και οι δύο υπηρέτες της ΧΑΡΙΣΙΜΟΣ και ΝΕΟΦΥΤΟΣ

• ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ, ΩΡ και ΟΡΟΨΙΣ

• ΣΥΝΑΞΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ "εν τω Πυρσώ της Ευρυτανίας"

• Η ΑΓΙΑ ΑΡΙΑΔΝΗ ή Βασίλισσα

Αναλυτικά

Ο ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΟΝΙΚΟΣ και οι μαζί μ' αυτόν ΖΩΤΙΚΟΣ, ΖΗΝΩΝ, ΘΕΟΠΡΕΠΙΟΣ, ΑΚΙΝΔΥΝΟΣ, ΣΕΒΗΡΙΑΝΟΣ και ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ (στο αξίωμα)
Ό μάρτυρας Αγαθόνικος ήταν από τη Νικομήδεια, και τον συνέλαβε ό κόμης Εύτόλμιος, ό όποιος, όταν επέστρεφε από την περιοδεία του στον Πόντο, οπού είχε πάει για να καταδιώξει χριστιανούς, στην Κάρπη βρήκε τον Ζωτικό, πού τον θανάτωσε μαζί με τους μαθητές του. Εκεί έμαθε ότι ό πρίγκιπας της πόλης έγινε χριστιανός από κάποιο Αγαθόνικο. Τότε, συνέλαβε τον πρίγκιπα και τον Αγαθόνικο, και αφού τους τιμώρησε μαζί με άλλους χριστιανούς, κατόπιν όλους μαζί τους οδήγησε στο βασιλιά, πού βρισκόταν στη Θράκη. Άλλα στο δρόμο, κοντά σε ένα χωριό ονομαζόμενο Ποταμός, σκότωσε τους Ζήνωνα, Θεοπρέπιο, Ακίνδυνο και Σεβηριανό. Διότι από τις πολλές πληγές πού είχαν στα πόδια τους, δεν μπορούσαν πλέον να βαδίσουν. Όταν έφθασε ατό χωριό Άμμους κοντά στη Σιλυβρία, με βασιλική διαταγή αποκεφάλισε, έτσι όπως τους είχε δεμένους, τον Αγαθόνικο, τον πρίγκιπα και τους άλλους χριστιανούς. "Ετσι, όλοι ακολούθησαν το παράδειγμα του έσφαγμένου Άρνίου, του Χριστού, και άξια θα συναριθμηθοϋν μ' αυτούς πού θα είναι "γεγραμμένοι εν τω βιβλίω της ζωής του αρνίου"1. Δηλαδή, μ' αυτούς πού θα είναι γραμμένοι στο βιβλίο της αιώνιας ζωής του Άρνίου, δηλαδή του Χριστού.
1. Αποκάλυψη, κα' 27.

Άπολυτίκιον. Ήχος γ . Θείας πίστεως.
Νίκης τρόπαιον, κατά της πλάνης, Άγαθόνικε, λαμπρόν έγείρας, των άφθαρτων αγαθών, κατηξίωσαι του γαρ Δεσπότου ζηλώσας τον θάνατον, της αθανάτου ζωής ώφθης μέτοχος. Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τον θεόν Ικέτευε, δωρήσασθαι ημιν το μέγα έλεος.

Η ΟΣΙΑ ΑΝΘΟΥΣΑ και ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ό ιερομάρτυρας πού βάπτισε αυτήν, και οι δύο υπηρέτες της ΧΑΡΙΣΙΜΟΣ και ΝΕΟΦΥΤΟΣ
Ή όσία Ανθούσα υπήρξε στά χρόνια του βασιλιά Ούαλεριανού (253-259) και καταγόταν από την Σελεύκεια της Συρίας. Ήταν κόρη πλούσιων ειδωλολατρών γονέων, του Άντωνίνου και της Μαρτυρίας (Μαρίας). Επιθυμώντας να δει τον διδάσκοντα επίσκοπο Αθανάσιο στην Ταρσό της Κιλικίας, έπεισε τη μητέρα της να μεταβεί εκεί μαζί με δύο υπηρέτες της, τον Χαρίσιμο και τον Νεόφυτο, με την πρόφαση ότι θα δει την τροφό της. Όταν βρήκε τον Αθανάσιο, βαπτίσθηκε απ' αυτόν και έκάρη μοναχή. Κατόπιν αποσύρθηκε στην έρημο και εκεί, αφού για 23 ολόκληρα χρόνια έζησε ασκητικά, απεβίωσε ειρηνικά. Ό δε άγιος Αθανάσιος, οδηγήθηκε στον Ούαλεριανό και επειδή δεν δέχτηκε να θυσιάσει στα είδωλα, αποκεφαλίστηκε. Το 'ίδιο και οι υπηρέτες της Άνθούσας, Χαρίσιμος και Νεόφυτος, ομολόγησαν με θάρρος τον Χριστό μπροστά στον βασιλιά και αποκεφαλίστηκαν.

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ, ΩΡ και ΟΡΟΨΙΣ
Ό Ειρηναίος διέπρεπε μεταξύ των ιερέων της Εκκλησίας του Χριστού. Δεν στήριζε μόνο με την διδασκαλία του και το παράδειγμα του τους πιστούς, αλλά άπλωνε τα πνευματικά του δίχτυα και στους άπιστους και πολλούς απ' αυτούς έφερνε στην κιβωτό της σωτηρίας, δηλαδή στην Εκκλησία του Χρίστου. Για τη δραστηριότητα του αυτή, συνελήφθη και υπέστη φρικτά μαρτύρια. ΟΙ δύο άλλοι όμως, ό Όρ και Όρόψις, είχαν το θάρρος και έκαναν δριμύτατη παρατήρηση στον έπαρχο, πού ήταν θεατής των βασανιστηρίων. Τότε και αυτοί είχαν την ίδια τύχη. Βασανίστηκαν μαζί με τον ιερέα, και οι τρεις κατόπιν ρίχτηκαν μέσα στη φωτιά. Άλλα ξαφνικά, ραγδαία βροχή έσβησε τη φωτιά και οι τρεις μάρτυρες βγήκαν ανέγγιχτοι από το καμίνι. Πανικόβλητος τότε ό έπαρχος έδωσε διαταγή και τους αποκεφάλισαν.

ΣΥΝΑΞΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ "εν τω Πυρσώ της Ευρυτανίας"
Πρόκειται για την εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας, πού βρίσκεται στο Μοναστήρι του Προυσού. Τη θαυματουργή αυτή εικόνα της Θεοτόκου λέγεται ότι την ζωγράφισε ό Ευαγγελιστής Λουκάς και ήλθε από την Προύσα της Μ. Ασίας (σύμφωνα με το χειρόγραφο 3 του κώδικα της Ιεράς Μονής Προυσιωτίσσης). Την έφερε από την Προύσα κάποιος ευγενής νέος στα χρόνια της εικονομαχίας (829) επί εικονομάχου βασιλέως Θεοφίλου. Στό δρόμο όμως για την Ελλάδα την έχασε και ή εικόνα αποκαλύφθηκε θαυματουργικά σ' ένα τσοπανόπουλο, με μια στήλη φωτός σαν πυρσός - γι' αυτό πήρε και την επωνυμία Πυρσός - στο μέρος όπου ήταν κρυμμένη. Ό νέος, πού είχε εγκατασταθεί στην Πάτρα, όταν το έμαθε θέλησε να την πάρει. Αλλ' ή εικόνα θαυματουργικά γύρισε και πάλι στο άγριο μέρος της Ευρυτανίας, όπου αποκαλύφθηκε στους ντόπιους βοσκούς. Τότε ό νέος, μαζί μ' έναν υπηρέτη του, πήγαν και αυτοί εκεί, όπου έγιναν μοναχοί μετανομασθέντες Διονύσιος και Τιμόθεος αντίστοιχα. Στό Μοναστήρι λοιπόν αυτό, γίνεται μέχρι και σήμερα μεγάλο πανηγύρι και πλήθος κόσμου συρρέει για να προσκυνήσει τη θαυματουργή αυτή εικόνα της ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ Θεοτόκου.

Η ΑΓΙΑ ΑΡΙΑΔΝΗ ή Βασίλισσα
Άγνωστη στους Συναξαριστές, αναφέρεται στον Συναξαριστή του Delehaye κατά τον Κωδ. του Όξονίου Τ. III. 16 και τον Παρισινό Κωδ. 1617 (στις 23 Αυγούστου).