ΤΟ ΘΕΙΟ ΦΩΣ
Οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι οἱ καθοριστικοί ὁδοδεῖκτες τῆς πορείας μας. Ἐπειδή ἦταν ρεαλιστές καί προσγειωμένοι, ἐνδιαφέρονταν πρώτιστα, νά ξέρουν «ποῦ πατᾶνε καί ποῦ βρίσκονται»· γιά νά μήν κοπιάζουν ἄσκοπα.
Καί μάθαιναν ἐπιμελῶς, τί ἀπαιτεῖται, γιά νά μή χάσουν τό δρόμο πρός τό Ἀπόλυτο τῆς Ζωῆς: τή θέα τοῦ Θεανδρικοῦ Προσώπου τοῦ Χριστοῦ! Καί τά πιό μεστά «πορίσματα» τῆς πορείας τους καταγράφονται στίς προσευχές τους.
Στήν προσευχή σου πρέπει νά εἶσαι ὑπεύθυνος καί εἰλικρινής, ἄν θέλεις νά πάρεις κάτι ἀπό τόν Θεό. Γιατί ποτέ δέν γίνεται νά Τόν παραπλανήσεις.
* * *
Ἔτσι λοιπόν, μιά προσευχή τῶν Ἁγίων Πατέρων, πού ἔχει δεσπόζουσα θέση ἀνάμεσα στά αἰτήματά τους πρός τόν Θεό, ἦταν νά τούς δίνει Ἐκεῖνος: «ὀφθαλμούς τοῦ ὁρᾶν» (= μάτια πού νά βλέπουν σωστά). Καί ἡ πρωταρχική τους μέριμνα ἦταν νά τά καθαρίσουν, νά τά ἐξυγιάνουν, ἀλλά καί νά τά γυμνάσουν καί νά τά ἐξασκήσουν, ὅσο καλύτερα γίνεται, νά βλέπουν σωστά.
Ἡ ὅλη ἐξαγιαστική τους διαδικασία ἔχει περάσει καί ἀποτυπωθεῖ στήν πείρα τῆς Ἐκκλησίας μας.
Παραθέτουμε πολύ ἐπιγραμματικά τά σημαντικότερα βήματά της – ἄν καί ἡ πείρα δέν περιγράφεται μέ λόγια, ὅπως ποτέ δέν θά καταλάβουμε τήν γλυκύτητα τοῦ μελιοῦ, ἄν δέν τό γευτοῦμε.
* * *
Πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα λοιπόν, πρέπει νά μάθουμε νά στρέφουμε τή ματιά μας μέσα μας, στήν καρδιά μας. Καί ὅταν τήν κάνουμε νά προσηλωθεῖ σταθερά ἐκεῖ ἡ προσοχή μας, τότε αἰσθανόμαστε δέος μπροστά στό χάος πού ἀντικρίζουμε (ἀκαταστασίες, ἐμπάθειες, ἀντιπάθειες, πονηρές ἐπιθυμίες, μίση, κακίες, ἁμαρτίες κ.ο.κ.).
Καί ἀρχίζουμε νά ἐρχόμαστε σέ κάποια συναίσθηση τῆς κατάστασής μας. Καί ἀρχίζουμε νά πονᾶμε γι᾿ αὐτή! Καί μαλακώνει σιγά-σιγά ἡ καρδιά! Καί ἀποκτάει ταπείνωση τό φρόνημά μας! Καί αὐτό μέ τή σειρά του, θά φέρει καί θά ἕλκει ὅλο καί περισσότερη Χάρη ἀπό τόν Θεό· πού στηρίζει ὅλο καί πιό πολύ τήν προσπάθειά μας αὐτή.
* * *
Αὐτό εἶναι τό μήνυμα τῆς Μεταμόρφωσης τοῦ Χριστοῦ γιά μᾶς.
Ἀρχιμ. Γρηγορίου Λίχα
(Ἀπό τό βιβλίο του - ἔκδοσή μας
ΧΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, σελ. 28-29)
ΤΑ ΧΕΙΡΟΠΙΑΣΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΦΗΡΗΜΕΝΑ
Μιλώντας κάποτε ὁ ποιητής Κώστας Βάρναλης στόν λογοτέχνη Κωστῆ Μπαστιᾶ, τοῦ ἐξομολογήθηκε τά ἑξῆς:
- Ἐγώ τά ἀφηρημένα καί τά μεταφυσικά δέν θέλω νά τά ἀνακατεύω καθόλου. Γιά μένα, οἱ λέξεις πού χρησιμοποιοῦμε πρέπει νά ἔχουν ἕνα νόημα χειροπιαστό· νά ἀντιστοιχοῦν σέ μιά πραγματικότητα αἰσθητή.
Καί συνέχισε ὁ «ἀπόλυτα προσγειωμένος» ποιητής μας:
- Νοιάζομαι μόνο γιά τήν τωρινή ζωή καί δέν μέ ἐνδιαφέρει καθόλου, τί θά γίνει μετά θάνατο. Δέν πιστεύω, πώς μέ περιμένει τίποτε καλύτερο ἤ χειρότερο. Ἁπλῶς λυποῦμαι, ὅταν σκέπτομαι ὅτι, πεθαίνοντας, θά χαθῶ ὁριστικά. Οἱ παρηγοριές τῆς θρησκείας δέν εἶναι ἀρκετές - ἀκόμη καί γιά τούς πιό θρήσκους – γιά νά τούς ξερριζώσουν τήν ἰδέα τοῦ ὁριστικοῦ χαμοῦ... Ξέρουν ὅτι ὁ δικός τους, πού πεθαίνει, δέν κάνει ταξίδι, ἀλλά χάνεται...
* * *
Στίς 15 Αὐγούστου θυμόμαστε τόν θάνατο τοῦ πιό ἁγίου ἀνθρώπου, πού ἔζησε ἐπάνω στήν γῆ. Γιορτάζουμε τήν Κοίμηση τῆς Παναγίας. Τιμᾶμε καί γιορτάζουμε μιά Μητέρα, πού – περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλο ἄνθρωπο – πλησίασε στόν θάνατο
μέ τήν ἀπόλυτη σιγουριά, ὅτι ΔΕΝ θά χαθῆ ὁριστικά·
μέ τήν βεβαιότητα, ὅτι θά συναντήσει χειροπιαστά τό Παιδί Της·
καί μέ τήν ἀδιάψευστη ἐλπίδα, ὅτι θά εἶναι μαζί Του γιά πάντα.
Ὅταν ζοῦσε στήν γῆ, Τήν εἴδαμε νά νοιάζεται καί γιά τά πιό ἁπλᾶ αἰσθητά πράγματα τῆς ζωῆς μας, ὅπως τό ... νά μή λείψει κρασί ἀπό ἕνα γαμήλιο γλέντι!
Ἀλλά καί τώρα πού ἔφυγε, δέν μᾶς ἐγκατέλειψε: «ἐν τῇ Κοιμήσει τόν κόσμον οὐ κατέλιπες, Θεοτόκε»! Οὔτε στίς χαρές μας! Ἀλλά – πολύ περισσότερο – οὔτε στίς θλίψεις μας!
Καί ξέροντας ὅτι εἶναι Ζωντανή (οὔτε κἄν Κεκοιμημένη), ζοῦμε τήν παρουσία Της:
μέ τίς αἰσθητές παρεμβάσεις Της στίς δοκιμασίες τῆς ζωῆς μας·
μέ τό ὅτι δέν παύει νά σκουπίζει τόν ἱδρῶτα καί τά δάκρυα, ὅλων ὅσοι καταφεύγουν μέ πίστη στήν προστασία Της·
μέ τήν, ἐκ μέρους μας, συχνή μελέτη τοῦ ἁγίου παραδείγματος τῆς ζωῆς Της.
Γι’ αὐτό πρέπει συνεχῶς νά Τήν εὐχαριστοῦμε καί Τήν δοξάζουμε.
* * *
Τίποτε ἀφηρημένο ἤ μεταφυσικό δέν χωράει στήν γιορτή τῆς Παναγίας. Ὅλα εἶναι χειροπιαστά καί συγκεκριμένα.
Καί ὅποιος ἑτοιμάζεται γιά τήν γιορτή Της μέ τήν αἰσθητή ἄσκηση τῆς δεκαπενθήμετης νηστείας, καί μέ τόν αἰσθητό κόπο τῆς καθημερινῆς Παράκλησης πρός Αὐτήν, ἀνοίγει λίγο περισσότερο τά παράθυρα τῆς καρδιᾶς του, γιά νά μπῆ μέσα του τό Φῶς τῆς Πίστης στόν Υἱό Της, στόν Νικητή τοῦ Θανάτου Χριστό. Καί αὐτό τό Φῶς μᾶς κάνει νά ἀντιμετωπίζουμε τό Μυστήριο τοῦ Θανάτου, ὅπως καί ἡ Παναγία:
οὔτε μέ ψευτοπαλληκαριές τοῦ τύπου «ἐγώ δέν φοβᾶμαι τόν θάνατο»·
οὔτε ὅμως καί μέ τό ψυχοπλάκωμα ὅτι «πεθαίνοντας θά χαθῶ ὁριστικά»·
ἀλλά μέ τόν σωτήριο φόβο τῆς ἀπολογίας στόν Μισθαποδότη Κύριο τῆς Ζωῆς·
καί μέ τήν εἰρηνοποιό ἐλπίδα στό ἄπειρο Ἔλεός Του.
Ἀρχιμ. Β.Λ
ΤΟ ΧΑΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Οἱ διάφορες ἀνθρώπινες ὁμάδες δέν εἶναι Ἐκκλησία. Καί δέν ἔχουν πνεῦμα Θεοῦ. Καί δέν ὑπάρχει ἐπικοινωνία ἀνάμεσα τους. Ὅποιος δέν ἔχει ἐμπιστοσύνη σέ ἐκεῖνον πού ἔχει δίπλα του, τοῦ λέει μισόλογα. Τά λέει ὅλα κρυπτογραφημένα. Γιά νά εἶναι ἔτσι καλυμμένος! Καί γιά νά μπορεῖ νά ὑπαναχωρεῖ, ὅταν διαπιστώνει ὅτι ὁ ἄλλος δέν συμφωνεῖ.
* * *
Τέτοια εἶναι ἀκόμη καί ἡ ἐπικοινωνία μεταξύ συζύγων καί μελῶν μιᾶς οἰκογένειας! Καί ἔτσι βγῆκε καί ἡ συμβουλή!
-Μή λές στόν ἄντρα σου, ὅτι τόν ἀγαπᾶς! Γιατί μπορεῖ νά τό ἐκμεταλλευθεῖ!
Καί πραγματικά, ἀκόμη καί στά πιό καλά ζευγάρια, ἕνα μεγάλο μέρος ἀπό τήν μεταξύ τους ἐπικοινωνία γίνεται μέ χίλιες δυό προφυλάξεις καί κρυπτογραφήσεις.
Τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς ἀνάμεσα στά ἄλλα μᾶς φανερώνει, ὅτι ἕνα ἀπό τά πρῶτα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἡ δυνατότητα ἐπικοινωνίας. Τό ἅγιο Πνεῦμα μᾶς δίνει φωτισμό καί ἀγάπη. Κάνει τόν ἄνθρωπο, πού ἔχει πνεῦμα Θεοῦ, νά μπορεῖ νά μιλᾶ καί νά καταλαβαίνει τή γλώσσα τοῦ συνανθρώπου του, ξεπερνώντας τό ὁποιοδήποτε ἐμπόδιο.
Ἡ δυσκολία στήν ἀνθρώπινη ἐπικοινωνία εἶναι ἀποτέλεσμα τοῦ ἀνθρώπινου ἐγωκεντρισμοῦ, πού κάνει τόν ἄνθρωπο νά βλέπει ὅλους τούς συνανθρώπους του, ἀκόμη καί αὐτούς πού εἶναι πολύ κοντά του, σάν ἐχθρούς του· ἤ καί σάν ἀνταγωνιστές του. Γιατί ἔχουν αὐτό πού θέλει νά ἔχει ἐκεῖνος ἤ γιατί μποροῦν νά πάρουν αὐτό πού ἐκεῖνος ἔχει. Αὐτό τό κλῖμα τοῦ κρυφοῦ πολέμου κάνει ἀδύνατη τήν ἀνάπτυξη ἐμπιστοσύνης.
Τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ ἀποκαθιστᾶ τήν ἐμπιστοσύνη καί τήν ἐπικοινωνία ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους, γιατί δέν εἶναι πνεῦμα ἀνταγωνισμοῦ ἀλλά πνεῦμα ἀγάπης καί προσφορᾶς. Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ δέν σκέπτεται, τί θά πάρει ἀπό τόν ἄλλο, ἀλλά τί θά τοῦ δώσει.
Τό κοντάκιο τῆς ἑορτῆς μᾶς λέγει πολλά:
Ὅτε καταβάς τάς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζε ἔθνη ὁ Κύριος.
Ὅτε τοῦ πυρός τάς φλόγας διένειμε, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε.
Τότε κατειργάσθη ἡ ἀφωνία πρός τιμωρίαν (τότε ὁ Θεός τούς ἔκαμε νά μή μποροῦν νά συνεννοηθοῦν μεταξύ τους ΓΙΑ ΤΙΜΩΡΙΑ)!
Νῦν δέ (=τώρα) καινουργεῖται ἡ συμφωνία, (δηλαδή τώρα ἀρχίζει κάτι τό καινούργιο) γιά τήν σωτηρία μας.
* * *
Μέ ἄλλα λόγια, ὅσο πιό καλά ἐπικοινωνοῦμε μεταξύ μας, μέ ἀγάπη καί ταπείνωση, τόσο πιό κοντά ΠΑΜΕ στήν ΣΩΤΗΡΙΑ μας.
Ἀρχιμ. Ν.Κ.
Η ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ
Ἡ Mont Blanc (Μόν Μπλάν) εἶναι μιά ἑταιρεία μέ παράδοση στήν παραγωγή πολυτελῶν ἀντικειμένων. Εἶναι διάσημη κυρίως γιά τά στυλό καί τίς πέννες της. Ὁ κ. Νόρμπερτ Πλάτ, πρόεδρος τῆς ἑταιρείας, πρίν ἀπό δυό χρόνια, ἔδωσε μιά συνέντευξη στό ΒΗΜΑ. Ἐκεῖ, μεταξύ ἄλλων, λέει καί τά ἑξῆς:
-Ἡ πολυτέλεια πουλάει. Σέ ἀνθρώπους, πού κατά βάθος εἶναι δυστυχεῖς. Βέβαια ὅλοι ψάχνουν γιά τό νόημα τῆς ζωῆς. Ἀλλά, οἱ περισσότεροι, δέν τά καταφέρνουν νά τό ἀνακαλύψουν! Κυνηγᾶμε τήν πολυτέλεια, ἐπειδή φοβόμαστε, μήπως οἱ ἄλλοι πάψουν νά μᾶς ἐκτιμοῦν. Τούς προσφέρουμε λοιπόν πολυτέλεια, γιά νά μειώνονται οἱ ἀνασφάλειές μας. Ἤ ἐπειδή φοβόμαστε, μήπως ἐμεῖς οἱ ἴδιοι σταματήσουμε νά ἐκτιμᾶμε τόν ἑαυτό μας! Καί ὑπάρχουν ἄνθρωποι, πού κάθε φορά πού νιώθουν δυστυχισμένοι, ἀγοράζουν πανάκριβα εἴδη, γιατί νομίζουν ὅτι κάπως ἔτσι θά μετριάσουν τή δυστυχία τους!
* * *
Αὐτό μᾶς λέει, ὅτι ἔχουμε πάρει λάθος δρόμο. Κυνηγᾶμε τήν καταξίωσή μας ἀπό ἀνθρώπους! Ἐνῶ τό σωστό εἶναι νά ψάχνουμε γιά τήν καταξίωσή μας ἀπό τό Θεό!
Τό σωστό εἶναι νά ψάχνουμε γιά τοῦ Θεοῦ τήν γνώμη καί τήν κρίση. Τί ζητάει ἀπό ἐμᾶς ὁ Χριστός; Ἀγάπη. Ἀπό ποῦ πηγάζει; Πηγάζει μόνον ἀπό τόν Χριστό. Καί μᾶς τήν δίδαξε μόνο ὁ Χριστός! Γι᾿ αὐτό καί ἡ χαρά εἶναι δῶρο-χάρισμα τοῦ Χριστοῦ. Συνοδεύει τήν ἀγάπη πού μᾶς ζητάει ὁ Χριστός.
Καί μᾶς λέγει ὁ Χριστός:
Ἄν ἔχετε ἀγάπη, ἐγώ θά εἶμαι κοντά σας. Καί ἡ καρδιά σας θά γεμίσει χαρά. Καί τήν χαρά σας αὐτή κανείς δέν θά μπορεῖ νά σᾶς τήν ἀφαιρέσει (Ἰωάν. 16,22).
* * *
Εἶναι χιλιάδες τά παραδείγματα ἀνθρώπων, πού ἦταν στή ζωή τους πάμπλουτοι καί δυνατοί, καί μέ μεγάλα ἀξιώματα, ἀλλά χωρίς οὔτε ἴχνος χαρᾶς. Καί τά πέταξαν ὅλα! Καί τήν βρῆκαν τή χαρά.
Ἄς μάθουμε λοιπόν καί ἐμεῖς, ὅτι ἡ ἀγάπη κάνει τήν καρδιά νά γεμίζει· ἡ ἀγάπη· καί ὄχι ἡ πολυτέλεια.
Ἀρχιμ. Ν.Κ.