Στάρετς Σαμψών (+1979)

ΕΝΑΣ ΘΑΥΜΑΣΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Γιά τόν γνωστό μας Στάρετς Σαμψών ἔχουμε ἐκδώσει ἕνα μικρό βιβλίο, πού δείχνει τίς ἀρετές του, τήν σοφία του, τήν ἁγιωσύνη του.

Στόν π. Σαμψών ἐξομολογοῦντο οἱ περίφημοι βιολόγοι, Ἀκαδημαϊκοί τῆς Ἀκαδημίας τῶν Ἐπιστημῶν τῆς πρώην Σοβιετικῆς Ἕνωσης, Ἰ. Παύλωφ καί Ἀλ. Π. Καρπίνσκι.

Γιά τόν τελευταῖο διηγεῖται ὁ γέροντας Σαμψών:

*          *          *

Ἦταν ἕνας θαυμάσιος ἄνθρωπος. Ἕνα τόσο δά γεροντάκι. Ἦταν ἕνα πανεπιστήμιο. Κινητή ἐγκυκλοπαδεία. Καί τί δέν ἤξερε! Καί ἐξομολογιόταν σάν μικρό παιδί! Τόση καθαρή καρδιά! Εἶχε καταπληκτική ἀντίληψη. Μά δέν ἀποστήθιζε τίποτε.

Καί πόσο σεβόταν τόν κάθε ἄνθρωπο. Νά ἔρχεται ἕνας φτωχός. Ἕνας ψειριάρης, πού λέμε ἐμεῖς! Τόν παίρνει μαζί του νά φάει! Δέν τόν βάζει κάπου! Μαζί του. Στό τραπέζι του. Καί ὅπως ξέρουμε, οἱ φτωχοί ποτέ δέν εἶναι καλοντυμένοι. Ὁ Καρπίνσκι δέν τούς συχαινόταν!

Ἀκόμη ξέρουμε, τί δύσκολο εἶναι νά μιλᾶμε ταπεινά, σέ ἄνθρωπο μέ γλῶσσα λυτή. Καί ποιός νά εἰπεῖ πόσα κακά ξεπηγάζουν ἀπό μιά ἄτακτη γλώσσα! Μά ἡ πείρα τῶν θείων πατέρων μᾶς λέγει, ὅτι ὅποιος ξέρει καί σιωπάει, ἀποκτάει προσευχή ἀδιάλειπτη. Ἡ σιωπή εἶναι μεγάλη ἀρετή. Καί ὅποιος μαθαίνει νά σιωπάει, μαθαίνει νά μή κρίνει καί νά μή κατακρίνει. Μερικοί μάλιστα νομίζουν ὅτι ἄν δέν μιλήσουν καί δέν σχολιάσουν θά πάθουν κάτι! Καί γι᾿ αὐτό, ὅσο καί νά τούς ὑποδείχνεις τήν σιωπή, δειλά-δειλά τά ξερνᾶνε ὅλα!

Μά ὅσο πιό μυαλωμένος εἶναι κανείς τόσο πιό πολύ ξέρει καί σιωπᾶ. Καί ἔχοντας ἀπέναντί σου τέτοιο ἄνθρωπο, τί μπορεῖς νά εἰπεῖς; Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι εἶναι κολοσσοί ἁγιότητας!

Μιά φορά λοιπόν εἶπα στόν Ἀλ. Καρπίνσκι.

-Πῶς τά καταφέρνεις καί σιωπᾶς; Ἐγώ καλόγερος, (ντροπή μου πού τό λέω!), δέν τά καταφέρνω νά τό κλείνω τόσο, ὅσο Σεῖς! Πῶς τό καταφέρνετε;

Μοῦ ἀπάντησε:

-Σιωπῶ. Καί μπορῶ καί σιωπῶ, γιατί φέρνω συνεχῶς στόν νοῦ μου ὅτι: Ὁ Θεός μέ βλέπει. Καί μέ ἀκούει. Αὐτό μέ κάνει καί σιωπάω.

(Ἀπό τό βιβλίο: Τβόη αββά ἠ

ντουχοβνήκ, Μοσκβά 1996, σελ. 23)

*          *          *

Μπορεῖς νά μήν τόν ζηλεύεις;

Ζοῦσε στήν ἀθεϊστική Σοβιετική Ἕνωση, σάν νά βρισκόταν στό καλύτερο μοναστήρι τῆς Παλαιᾶς Αἰγύπτου.

Ἐμεῖς γιατί πελαγώνουμε;

Τί μᾶς λείπει; Τί μᾶς φταίει;

Μετ. +ὁ Ν. Μ.

Ἱερέως Ἀλεξάνδρου Μέν († 1990)

Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΚΕΡΑΚΙ

Πολλοί ἄνθρωποι διερωτῶνται: γιατί τόση κακία στόν κόσμο; Γιατί ὁ Θεός δέν κάνει κάτι νά σταματήσει τό κακό πού εἶναι τόσο διάχυτο στόν κόσμο;

*     *     *

Αὐτά πού βλέπουμε καί ζοῦμε στήν ἐποχή μας (πνευματική ἐξαχρείωση, ἀνομία, τρομοκρατία, ἔγκλημα...) ὁ Θεός καί τά γνώριζε καί τά πρόβλεψε. Μᾶς ἔχει προειδοποιήσει. Ὁ λόγος Του, πού εἶναι πιό καθαρός καί ἀπό τό κρυσταλλένιο νερό, μᾶς λέει ξεκάθαρα ποῦ ὁδηγεῖται ὁ ἄνθρωπος, ὅταν στήν ζωή του πάρει λάθος δρόμο. Λέει ὁ Θεός στόν προφήτη Ἱερεμία: «Νά. Μπροστά σου ἔβαλα δύο δρόμους: ἕναν πού ὁδηγεῖ στή ζωή· καί ἕναν πού ὁδηγεῖ στό θάνατο. Διάλεξε» (Ἱερεμ. 21,8).

Ὅπως οἱ φυσικοί νόμοι λειτουργοῦν κατά ἀναγκαιότητα, ἔτσι καί οἱ ὅποιες ἐπιλογές, πού κάνει ὁ ἄνθρωπος, τόν ὁδηγοῦν στά ἀνάλογα ἀποτελέσματα. Δέν λέει ἡ παροιμία «ὅ,τι σπείρεις θά θερίσεις»; Γιατί λοιπόν, τόση διαμαρτυρία; Τόν Θεό, τί τό θέλεις, καί Τόν ἀνακατεύεις, καί Τόν ἐνοχοποιεῖς; Ὁ σημερινός ἄνθρωπος δρέπει τούς καρπούς τῶν ἐπιλογῶν του.

Εἴτε δέν τό ἔχομε καταλάβει, εἴτε δέν θέλομε νά τό καταλάβωμε, ἡ ἀλήθεια εἶναι πώς, ὅσο ὁ ἄνθρωπος ἀπομακρύ-νεται ἀπό τόν ὁδόν τῆς ζωῆς ὅλο καί περισσότερο θά ὑποφέρει, καί θά πορεύεται τήν ὁδό πρός τόν θάνατο.

*     *     *

Ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος, ὅταν ἀκόμη βρισκόταν στά πρῶτα βήματα τοῦ δρόμου πού ὁδηγεῖ στήν ἀληθινή ζωή, ἔλεγε τά ἑξῆς «περίεργα» λόγια στήν προσευχή του: Θεέ μου, Θεέ μου, σῶσε με· ἀλλ᾿ ὄχι σήμερα· αὔριο, αὔριο!! Ἄς μήν εἴμαστε τόσο εὔκολοι νά τόν κακολογήσωμε, γιατί τό ἴδιο κάνομε καί ἐμεῖς. Θέλομε νά ἀλλάξει ὁ κόσμος, ἐνῶ ἐμεῖς συνεχίζωμε νά ζοῦμε μέ τόν τρόπο πού ζοῦμε, χωρίς νά κάνουμε κάτι νά ἀλλάξωμε τόν ἑαυτό μας.

Ναί. Πρέπει νά ξυπνήσωμε. Ἡ ζωή εἶναι σύντομη. Αὐτά πού τώρα σύ λαχταρᾶς καί σέ γοητεύουν, κάποια στιγμή θά σβήσουν, ὅπως τό ἀναμμένο κεράκι σβήνει μπροστά στό ἐλαφρό ἀεράκι. Ἀργά ἤ σύντομα θά βρεθεῖς μπροστά στό Θεό. Τί θά τοῦ εἰπεῖς; Τί θά τοῦ προσφέρεις; Θά βρεθεῖς γυμνός! Καί ἀπό καλά ἔργα καί ἀπό καλές σκέψεις.

*     *     *

«Νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος· νῦν ἡμέρα σωτηρίας». Σήμερα, καί ὄχι αὔριο, εἶναι ὁ πιό κατάλληλος καιρός νά ἀλλάξεις πορεία. Νά πάρεις τό δρόμο πού ὁδηγεῖ στή ζωή, ξεκινώντας ἀπό τόν ἑαυτό σου· μεταμορφώνοτας τόν κακό ἑαυτό σου.

Μετ.: Ἀρχιμ. Ἀ.Μ.

ΑΓΑΠΗΣΩΜΕΝ ΑΛΛΗΛΟΥΣ

Στήν θεία Λειτουργία καί λίγο πρίν τήν ἀπαγγελία τοῦ «Πιστεύω» ὁ ἱερέας προτρέπει τούς πιστούς λέγοντας:

-Ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους, ἵνα ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν. Ἄς ἀγαπήσουμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο, γιά νά ὁμλογήσουμε ὅλοι μαζί, ὡς ἕνας ἄνθρωπος (ἐν ὁμονοίᾳ).

Τί νά ὁμολογήσουμε; Ἀπαντᾶ ὁ λαός μέσω τῶν ψαλτῶν:

-Πατέρα, Υἱόν καί Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καί ἀχώριστον. Δηλ. τήν πίστη μας στόν ἕνα καί μόνο ἀληθινό Θεό, τήν Ἁγία Τριάδα.

Ὥστε, λοιπόν, ὁμολογία πίστεως χωρίς ἀγάπη δέν εἶναι εὐάρεστη στόν Θεό.

*          *          *

Αὐτήν τήν ὥρα, γίνεται μέσα στό ἱερό ὁ ἀσπασμός τῶν ἱερέων. Ἀσπάζονται οἱ ἱερεῖς ὁ ἕνας τόν ἄλλο καί συγχρόνως λένε:

-Ὁ Χριστός ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν καί ἔστι καί ἔσται. Ὁ Χριστός εἶναι ἀνάμεσά μας καί θά εἶναι πάντοτε. Γιά νά μᾶς βλέπει ὅτι εἴμαστε εἰλικρινεῖς στήν ἔκφραση τῆς ἀγάπης, πού εἶναι ὁ ἀσπασμός.

Παλαιότερα, αὐτός ὁ ἀσπασμός γινόταν καί ἔξω ἀπό τό ἱερό, μεταξύ τῶν λαϊκῶν καί πάλι ὡς ἔκφραση ἀγάπης.

Αὐτή ἡ σχέση πίστεως στόν Χριστό καί ἀγάπης φαίνεται στή ζωή τῶν ἁγίων.

Ποιοί εἶχαν τήν ζωντανώτερη πίστη στόν Χριστό; Οἱ ἅγιοι. Γι᾿ αὐτό καί δέν λογάριαζαν οὔτε τήν κακοπάθεια, οὔτε τήν ταλαιπωρία τοῦ σώματος, οὔτε τά μαρτύρια, οὔτε καί τόν θάνατο.

Ποιοί εἶχαν μεγαλύτερη ἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους;  Πάλιν οἱ ἅγιοι! Γι᾿ αὐτό καί ἐγίνονταν θυσία γιά τούς ἄλλους. Ἔλεγε ὁ ἅγιος Ἀγάθων ὁ ἀσκητής: Θέλω νά βρῶ ἕναν λεπρό, νά πάρω τό σῶμα του (τό ἄρρωστο) καί  νά τοῦ δώσω τό δικό μου, μέ μεγάλη μου εὐχαρίστηση(!) (Γεροντικόν, Ἀγάθων κστ΄, ἔκδ. ΑΣΤΕΡΟΣ, σελ. 14)

Ἐπειδή, ὅμως, εἴμαστε ἄνθρωποι ἀδύναμοι στίς ἀρετές (καί στήν ἀγάπη!), πολλές φορές παρασυρόμαστε ἀπό τήν πικρία μας γιά τήν ἀδικία πού μᾶς κάνουν καί γιά τίς τυχόν συκοφαντίες πού ἀκούγονται εἰς βάρος μας καί ἔτσι χάνουμε τήν ἀγάπη.

*          *          *

Σ᾿ αὐτές τίς περιπτώσεις ἄς ἐφαρμόζουμε τίς συμβουλές τῶν ἁγίων, παλαιῶν καί νέων:

-Ἄν ἔχεις πικρία γιά κάποιον πού σέ ἔθλιψε μέ τά ἔργα του καί τά λόγια του νά κάμεις τά ἑξῆς:

1. Κάθε βράδυ στήν προσευχή σου νά λές: Χριστέ μου ἐλέησε (=δεῖξε του ἀγάπη) πρῶτα ἐκεῖνον, μετά ἐμένα.

2. Ἐνώπιον ἄλλων ἀνθρώπων νά τόν ἐπαινεῖς μέ λόγια τιμητικά.

Τότε πραγματικά θά βροῦμε μεγάλη ψυχική ἀνάπαυση γιατί ἐφαρμόζουμε τήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ πού λέει νά γίνουμε μιμητές του:

-Νά γίνετε οἰκτίρμονες (εὔσπλαγχνοι) καθώς καί ὁ Πατέρας σας εἶναι οἰκτίρμων (Λουκ. 6,36).

Ἀρχιμ. Ν.Κ.

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΔΩΔΕΚΑΕΤΗΣ ΣΤΟ ΝΑΟ

-Εἶσαι φαινόμενο, Μικρέ! Τόση σοφία ποῦ τή βρῆκες; Μᾶς θάμπωσες. Μπροστά Σου σβήνει ὁ Σαμουήλ! Κι ὁ μέγας Σολομών βουβαίνεται, σάν μαθητούδι!

Ἀλλά, ἐμπιστεύσου μας τά ὄνειρά Σου. Γιατί, σύντομα φτάνεις  στό σταυροδρόμι τῆς ζωῆς. Ποῦ θά στραφεῖς; Τί λαχταράει ἡ ψυχή Σου;

Ὅλοι ἐμεῖς, οἱ διδάσκαλοι τοῦ Ἰσραήλ, τό βλέπομε: Εἶσαι πανέξυπνος. Ὅπου κι ἄν πᾶς, θά διακριθεῖς. Σέ γοητεύουν μήπως οἱ σπουδές σέ κάποια Ἀνώτατη Σχολή; Σέ φημισμένα Ἰνστιτοῦτα; Στό πιό λαμπρό Πανεπιστήμιο τῆς Γῆς;

Τό προφητεύομε μέ σιγουριά: Ἔχεις τό «Ἄριστα» στήν τσέπη. Καί τέλειος θά βγεῖς. Σέ ὅ,τι καί ἄν θελήσεις νά ἀκολουθήσεις.

-Νά... πλένω πόδια θέλω!

-Ἀκούσαμε καλά; Γεράσαμε καί βαρυακοῦμε. Πές το πάλι!

-Νά πλένω πόδια θέλω!

-Ἔχεις χιοῦμορ, παιδί μας! Μά δέν τό σκέφτηκες καλά. Σέ τέτοιο ξεπεσμό Ἐσύ, μέ τόσα τάλαντα παιδί; Ἔτσι τό βλέπομε ἐμεῖς. Μέ τήν πεῖρα πού ἔχομε! Λοιπόν: Ἀπάντησέ μας σοβαρά.

-Δέν λέω ἀνέκδοτα· γιά γέλια.  Θέλω νά πλένω πόδια.

-Ἀδύνατο!

-Ὑπάρχει «ἀδύνατο» γιά τόν Θεό;

-Μά... αὐτό δέν εἶναι καρριέρα. Εἶναι δουλειά γιά ἄτομα περιθωριακά!..

-Καί τοῦ Θεοῦ δουλειά!

-Τοῦ Εὐλογητοῦ;! Γιά τόν Κύριο μᾶς λέει ἡ Γραφή, ὅτι Τόν εἶδε ὁ Ἡσαΐας, νά κάθεται σέ θρόνο δόξης ὑψηλό· καί γύρω Του τά Χερουβείμ· νά Τόν ὑμνοῦν! Τί εἶναι αὐτά πού λές; Μᾶς γκρέμισες τά ὄνειρα πού κάναμε γιά Σένα! Εἶναι, νά μή σοῦ φύγει τό μυαλό! Ὁ «ΩΝ», Αὐτός πού ἔπλασε τόν ἄνθρωπο, νά σκύβει τόσο χαμηλά! Νά ζώνεται ποδιά! Νά πλένει λασπωμένα πόδια! Ποτέ!

***

Καί ὅμως, ἦταν δυνατόν!

Λάθος δέν ἦταν ὁ Χριστός!

Οἱ Φαρισαῖοι εἶχαν λάθος!...

(Ἀπό τό Panorama, Μάιος 2007, Διασκευή)

Ἀρχιμ. Ν. Κομπ.