Ἁγίου Ἰωάννου Κρονστάδης

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

            Τήν ζωή μας τήν ἔχουμε κάνει παιδικό παχνίδι· ὄχι ὅμως ἀθῶο, ἀλλά ἁμαρτωλό. Γιατί, ἐνῶ γνωρίζουμε τόν σκοπό τῆς ζωῆς μας, τόν παραμελοῦμε καί ἀσχολούμαστε μέ μάταια καί ἄσκοπα ζητήματα.

         Παραδινόμαστε στήν ἀπόλαυση τῶν ἐνδυμάτων, ἀντί νά σκεπάζουμε ἄνετα καί εὐπρεπῶς τό σῶμα μας· καί ἔτσι νά τό προστατεύουμε ἀπό ἐπιβλαβεῖς ἐπιδράσεις.

         Παραδινόμαστε στήν ἀπόλαυση τοῦ χρυσοῦ καί τοῦ ἀργύρου, θαυμάζοντάς τα στά θησαυροφυλάκια. Ἀντί νά τό χρησιμοποιοῦμε μόνον γιά τίς πραγματικές μας ἀνάγκες καί νά δίνουμε τά τυχόν περισσεύματα σέ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη.

         Παραδινόμαστε στήν ἀπόλαυση τῶν κατοικιῶν μας. Ἀντί νά ἔχουμε ἁπλῶς ἀσφαλῆ, ἄνετη καί εὐπρεπῆ στέγη γιά τήν προστασία μας ἀπό τά στοιχεῖα τῆς φύσης.

         Παραδιδόμαστε στήν ἀπόλαυση τῶν διανοητικῶν μας χαρισμάτων, τοῦ νοῦ καί τῆς φαντασίας· καί τά μεταχειριζόμαστε γιά νά ὑπηρετήσουμε ἁπλῶς τήν ἁμαρτία καί τήν ματαιότητα τοῦ κόσμου τούτου. Ἀντί νά χρησιμοποιήσουμε αὐτά, πρό παντός, γιά νά γνωρίσουμε τόν Πάνσοφο Δημιουργό τοῦ σύμπαντος κόσμου· γιά προσευχή· γιά ἱκεσία· γιά δοξολογία τοῦ Θεοῦ· καί γιά νά ἐξωτερικεύσουμε ἀμοιβαία ἀγάπη καί σεβασμό.

         Παραδινόμαστε στήν ἀπόλαυση τῆς γνώσεως τῆς κοσμικῆς ματαιότητας· καί γιά τήν ἀπόκτηση τῆς γνώσεως αὐτῆς δαπανοῦμε πολύτιμο καιρό, ὁ ὁποῖος μᾶς δόθηκε γιά νά ἑτοιμασθοῦμε γιά τήν αἰωνιότητα.

         Παραδινόμαστε στήν ἀπόλαυση ὡραίων ἀνθρωπίνων προσώπων καί πολλές φορές τά μεταχειριζόμαστε γιά ἱκανοποίηση τῶν παθῶν μας.

         Παραδινόμαστε, τέλος, στήν ἀπόλαυση τῶν ἑαυτῶν μας, μέ τό νά θεωροῦμε εἴδωλα τούς ἑαυτούς μας, ἐνώπιον τῶν ὁποίων ὑποκλινόμαστε (καί θαυμάζουμε!). Καί, ἐπιπλέον,περιμένουμε (καί κάποτε ἀπαιτοῦμε!) καί οἱ ἄλλοι νά ὑποκλίνονται(!)

            Ποιός μπορεῖ, μέ τρόπο ἱκανοποιητικό, νά περιγράψει καί νά θρηνήσει τήν μεγάλη ματαιότητα καί ἀθλιότητα, στίς ὁποῖες ἑκούσια ρίχνουμε τούς ἑαυτούς μας;

            Ποιά ἀπάντηση θά δώσουμε στόν ἀθάνατο Βασιλέα Χριστό, τόν Θεό μας, ὁ Ὁποῖος θά ἔλθει πάλιν γιά νά κρίνει ζῶντες καί νεκρούς; Καί νά ἀποκαλύψει τίς κρυμμένες σκέψεις ὅλων τῶν καρδιῶν καί νά λάβει ἀπό μᾶς ἀπάντηση καί ἀπολογία γιά κάθε λόγο καί ἔργο μας;

            Ἀλλοίμονο σέ μᾶς, οἱ ὁποῖοι φέρομε τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, δέν ἀκολουθοῦμε ὅμως τήν διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου!

            Ἄς εἶναι εὐλογημένο τό ὄνομα τοῦ Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος μᾶς προσκαλεῖ συνεχῶς κοντά του καί μᾶς ἐνισχύει ποικιλοτρόπως σ᾿ αὐτή μας τήν πορεία.

(Ἀπό τό βιβλίο του: «Ἡ ἐν Χριστῷ Ζωή», Λονδῖνο 1934, σελ. 233-235)

ΓΙΑΤΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΦΕΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ!

            Κανένας, ποτέ, δέν ἀπομακρύνθηκε ἀπό τόν Θεό ἐπειδή θέλησε νά γίνει καλύτερος!

            Κανένας, ποτέ, δέν ἔφυγε ἀπό τήν ἐκκλησία, ἐπειδή δυσκολευόταν νά κατανοήσει τό πιστεύω της!

            Μέ ἄλλα λόγια, ὁ ἄνθρωπος ποτέ δέν ξεκόβει ἀπό τήν ἐκκλησία καί ἀπό τόν Θεό γιά κάποια λογική αἰτία· γιά κάτι τό καλύτερο, τό πνευματικότερο, τό ἁγιώτερο.

            Τότε, γιατί φεύγει; γιατί ξεκόβει; γιατί ἀπομακρύνεται; Ἁπλά γιατί ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ τόν «στενεύει». Καί ἔτσι προτιμάει κάτι «ἄλλο»!

            Ὁ Χριστός στήν παραβολή τοῦ μεγάλου Δείπνου ἀναφέρει τρεῖς αἰτίες, τρεῖς λόγους πού κάνουν τόν ἄνθρωπο νά γυρίζει τήν πλάτη του στόν Θεό: τόν ἐγωισμό, τά ἐγκόσμια, τό sex.

            Στήν παραβολή τοῦ μεγάλου Δείπνου:

            • ὁ πρῶτος προσκεκλημένος ἀρνήθηκε τήν πρόσκληση τοῦ Ἄρχοντα γιά τό Βασιλικό Δεῖπνο, γιατί, λέει, εἶχε ἀγοράσει χωράφι·

            • ὁ δεύτερος, γιατί ἤθελε νά δοκιμάσει τά πέντε ζευγάρια βόδια· καί

            • ὁ τρίτος, ἐπειδή παντρεύτηκε.

            Σέ πρώτη ματιά, ἄν τά ἰδεῖ κανείς αὐτά (τίς δικαιολογίες) δέν βρίσκει σ᾽ αὐτές κάτι τό μεμπτό. Τότε γιατί ὁ Κύριος εἶπε: «κανένας ἀπό αὐτούς δέν θά γευθῆ τό Δεῖπνο μου» (Λουκᾶ 14,   24); Ποῦ ἦταν τό λάθος τους; Σέ τί ἔσφαλαν; Ἁπλούστατα ἔκαμαν λάθος ἀξιολόγηγη· λάθος ἱεράρχηση· λάθος ἐκτίμηση. Ἔδωσαν προτεραιότητα σέ ὑλικά καί δευτερεύοντα· καί ὄχι στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί στήν σωτηρία τῆς ψυχῆς τους.

*     *     *

            Ἡ πρώτη αἰτία, πού ὁδηγεῖ τήν ψυχή μακριά ἀπό τόν Θεό εἶναι ἡ ὑπερηφάνεια. Ὅταν τό ἐγώ τοῦ ἀνθρώπου γεμίζει ἀπό αὐτάρκεια καί αὐταρέσκεια καί πιστεύει ὅτι τά ξέρει ὅλα· καί ὅτι δέν ἔχει ἀνάγκη διδασκαλίας ἀπό κανένα· οὔτε ἀπό τόν Θεό! Ἡ ὑπερηφάνεια συνήθως εἶναι ἕνα φαινόμενο πού παρατηρεῖται ἀνάμεσα σέ ἀνθρώπους, πού ἡ λίγη γνώση πού ἀπέκτησαν, μπαίνει σέ ἄδειο κεφάλι, καί ἐνεργεῖ ὅπως τό κρασί σέ ἄδειο στομάχι!

            Δεύτερη αἰτία εἶναι τά ἐγκόσμια-τά ὑλικά. Ἡ ψυχή ἀπορροφᾶται τόσο πολύ μέ τίς δραστηριότητες, τίς ἡδονές, τήν προσωρινή ἀσφάλεια... πού ὁ Θεός θεωρεῖται πιά σάν μιά περιττή, παραπανίσια, εὐλάβεια. Ἡ ζωή τέτοιων ἀνθρώπων καταντάει  τόσο ἐξωστρεφής πού ἡ πνευματική ζωή (ἡ ζωή τοῦ ἔσω ἀνθρώπου) πιά ἀφανίζεται καί οὐσιαστικά ἐκμηδενίζεται! Σ᾽ αὐτήν τήν κατηγορία ἀνήκουν οἱ πολιτικοί· οἱ κοινωνικά ἀναρριχώμενοι (ἐκεῖνοι πού κυνηγᾶνε τά ἀξιώματα)· καί φεύγουν ἀπό τήν ἐκκλησία γιατί τάχα μέ τόν σταυρό δέν μπορεῖς νά πᾶς μπροστά.

            Καί τρίτη αἰτία εἶναι ἡ σάρκα· τό sex· ὅταν ἡ αἰσθησιακή ἐμπειρία ἔχει προβάδισμα ἔναντι τοῦ πνεύματος. Τότε ἡ θυσία γίνεται ὅλο καί πιό ἐνοχλητική· καί τό σῶμα καταντάει ἀντικείμενο λατρείας. Καί ἡ ἄσχημη ζωή ὁδηγεῖ σέ ἄρνηση τοῦ Θεοῦ.

            Ὅμως τό κακό δέν σταματάει ἐδῶ! Συνεχίζεται!

            Καί ἔρχεται τό ἑπόμενο βῆμα...

            Γιά νά δικαιολογήσει τήν ἀπομάκρυνσή του ἀπό τόν Θεό, ὁ ἄνθρωπος, στρέφεται ἐναντίον τῆς διδασκαλίας τῆς ἐκκλησίας! Θά τόν ἀκούσεις νά λέει: Ἐγώ δέν πιστεύω στήν ἐξομολόγηση! Καί θέλει νά πεῖ: Ναί, τό παραδέχομαι ζῶ στήν ἁμαρτία, μά ἐπειδή δέν θέλω νά τήν διακόψω, θά καλύψω τήν ἐνοχή μου μέ ἕνα λογικοφανές κάλυμμα πολεμώντας τό φάρμακο! Καί ὅταν εἰρωνεύεται ἐκείνους πού πιστεύουν στήν ὕπαρξη τῆς κόλασης καί τούς χαρακτηρίζει ἠλίθιους, στήν πραγματικότητα εἶναι σάν νά λέει: γνωρίζω πολύ καλά πώς ὅ,τι σπείρω θά θερίσω· καί ἐπειδή θερίζω γιά τόν ἑαυτό μου κακό, κλῆρος μου θά εἶναι ἡ κόλαση. Μά, ἡ σκέψη αὐτή, ἐπειδή μέ τρομάζει, ὁ μόνος τρόπος γιά νά ἔχω «ἥσυχη» τήν συνείδησή μου εἶναι νά ἀρνηθῶ τήν ὕπαρξή της (τῆς κόλασης)!

            Γι᾽ αὐτό, ἀδελφοί:

            Ἄς προσέχωμε:

            • Ἐκεῖνος πού δέν ἔχει τό θάρρος νά ἰδεῖ τήν πραγματικότητα - τίς ἀληθινές αἰτίες πού τόν ἀπομακρύνουν ἀπό τόν Θεό - θά καταφεύγει συνεχῶς στό καμουφλάρισμά τους καί στήν δικαίωσή του!

            Ἄς μή ξεχνᾶμε:

            • Ἡ μόνη διαφορά ἀνάμεσα σέ ἕνα ὀρθολογιστή καθηγητή πανεπιστημίου καί ἕνα πνευματικά καθυστερημένο, εἶναι ὅτι, ἀπό τόν πρῶτο θά ἀκούσεις πιό «παράλογες» δικαιολογίες!

 Fulton Sheen, Καθηγητής Ψυχολογίας

      Μετ. Ἀρχιμ. Α.Μ.

ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ

            Ὁλόκληρο τό σύμπαν τό κυβερνοῦν νόμοι· οἱ νόμοι τῆς φύσεως.  Δέν μπορεῖ κανείς νά προβάλει ἔνσταση γιατί οἱ νόμοι λειτουργοῦν ἔτσι καί ὄχι διαφορετικά.

            Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ὑποτάσσεται στούς νόμους οἱ νόμοι γίνονται δικοί του-κτῆμά του. Δηλ. στήν οὐσία ὁ ἴδιος ἔχει κέρδος καί ὠφέλεια καί ὄχι οἱ νόμοι καθ᾽ἑαυτοί. Παράδειγμα: ὅταν ὑποτάσσομαι στούς νόμους-κανόνες τῆς ὑγιεινῆς διατηρῶ τό σῶμα καί ὑγιεινό καί εὔρωστο.

            Τό ἴδιο ἰσχύει καί στό πνευματικό ἐπίπεδο. Λέει ὁ Χριστός: ἐκεῖνος πού μέ ἀγαπάει τηρεῖ τίς ἐντολές μου. Μέ ἄλλα λόγια, ἡ ἀληθινή ὑπακοή ἔχει πηγή της τήν ἀγάπη καί ὄχι τόν φόβο ἤ τόν ἐξαναγκασμό.

            Ρῖξε μιά ματιά καί θά τό ἰδεῖς. Ἀκόμη καί ὁ χειρότερος ἄνθρωπος τοῦ κόσμου γνωρίζει πολύ καλά τό καθῆκον καί τό χρέος του ἀπέναντι τοῦ ἑαυτοῦ του, τῶν ἄλλων καί τοῦ Θεοῦ. Συνεπῶς, τό ὅτι ὁ ἄνθρωπος σήμερα βρίσκεται σέ μιά πνευματική-ἐσωτερική διάλυση δέν ὀφείλεται τόσο στήν ἄγνοια τοῦ καλοῦ ὅσο στήν ἔλλειψη διάθεσης ὑπακοῆς στό καλό· στό σωστό· στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

            Οἱ ἐπίγειοι ἄρχοντες ζητοῦν καί ἀπαιτοῦν ἀπό τούς ὑπηκόους τους συμμόρφωση σέ νόμους καί διατάξεις. Δέν τούς ἀπασχολεῖ ὁ ἔσω ἄνθρωπος· ἡ πνευματική ὑπόσταση τοῦ ἄνθρώπου. (Γι᾽ αὐτό καί καμμιά φορά βγάζουν νόμους ἀντίθετους στήν ἠθική, καί πολύ περισσότερο στόν νόμο τοῦ Θεοῦ). Καί γι᾽αὐτό, ἡ ὅποια ἀνυπακοή καί παραβίαση ἔχει σάν ἀποτέλεσμα τήν ποινή καί τήν τιμωρία. Π.χ. Ἕνα ἁπλό καθημερινό παράπτωμα: παραβίασες τά σήματα τῆς τροχαίας; πάρ᾽το πρόστιμο!

            Οἱ νόμοι τοῦ κράτους, σοῦ λένε: ἄν μέ φοβᾶσαι, θά μέ ὑπακοῦς. Ἀντίθετα. Ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, σοῦ λέει: Ἄν μέ ἀγαπᾶς, θά τηρεῖς τίς ἐντολές μου. Ὤ! Πόση ἡ διαφορά!

*     *     *

            Σήμερα, ὅπως γνωρίζομε, ἡ «ἐλευθερία» ἀντικατέστησε τήν ὑπακοή. Μερικοί «προοδευτικοί» ἔχουν κάμει σύνηθημά τους ὅτι, ὁ πολιτισμός μας διατρέχει τόν κίνδυνο νά χάσει τό δικαίωμα τῆς ἐλευθερίας του χάριν κάποιων «ἀπολιθωμένων» ἀρχῶν (καθήκοντος καί χρέους)! Στήν πραγματικότητα ὅμως, τότε κινδυνεύει ὁ πολιτισμός ὅταν τά δύο ἀλλησυγκρούονται. Γιατί, εἰπέ μου, σέ παρακαλῶ: πῶς εἶναι δυνατό ἕνας ἄνθρωπος πού δέν ἔμαθε ποτέ στήν ζωή του τί σημαίνει ὑποταγή καί ὑπακοή θά μπορέσει αὔριο νά κυβερνήσει ἄλλους;  Τί θά ἔλεγες γιά ἕνα στρατηγό, ὁ ὁποῖος δέν διατέλεσε ποτέ λογχαγός; Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος τί θά εἶναι γιά τήν χώρα του; Εὐεργέτης ἤ ἀπειλή;

            Γι᾽αὐτό, θέλοντας ὁ Χριστός νά μᾶς διδάξει τήν σημασία τῆς ὑποταγῆς καί τῆς ὑπακοῆς, λέει τό εὐαγγέλιο, ὅταν πῆγε στήν Ναζαρέτ σάν παιδί-ἔφηβος ζοῦσε κάτω ἀπό τήν ὑπακοή τῆς μητέρας Του καί τοῦ Ἰωσήφ. Μετά (ὑπακούοντας στόν ἐπουράνιο Πατέρα του) ἔγινε ὑπήκοος καί μέχρι θανάτου· θανάτου σταυρικοῦ!

            Ἡ ὑπακοή, λοιπόν, δέν εἶναι χαρακτηριστικό-ἰδίωμα τῶν σκλάβων καί τῶν δούλων. Γιατί οἱ σκλάβοι καί οἱ δοῦλοι ἐνεργοῦν ἐνάντια στήν θέλησή τους. Ἐκεῖνος πού ἦταν πραγματικά ἐλεύθερος, ἀπό ὅλους καί ὅλα (ἀκόμη καί ἀπό τόν θάνατο), ἔγινε (θεληματικά) ὑπάκουος στούς γονεῖς του, γιά νά μᾶς δείξει καί νά μᾶς διδάξει ὅτι, ἡ πραγματική ὁδός γιά τήν ἀληθινή ἐλευθερία εἶναι ἡ ὑπακοή.

            • Ἡ ἀληθινή ὑπακοή -σέ ἐντολές καί νόμους- πηγάζει ἀπό τόν σεβασμό καί τήν ἀγάπη πού ἔχει κανείς στό πρόσωπο τό ὁποῖο τίς δίνει.  

            • Ὁ ἀληθινά ὑπάκουος, εἶναι ἐκεῖνος πού ὑπακούει, ὄχι ἀπό φόβο μήπως καί τιμωρηθεῖ, ἀλλά ὑπακούει ἀπό ἀγάπη, γιατί δέν θέλει νά πληγώσει ἐκεῖνον πού ἀγαπάει.

Fulton Sheen, Καθηγητής Ψυχολογίας

      Μετ. Ἀρχιμ. Α.Μ.

Ἁγίου Τύχωνος,

ἐπισκόπου Βορονέζ

ΔΥΣΑΡΕΣΤΟ, ΑΛΛΑ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΟ

            Μεγάλο κακό ἡ κακογλωσσιά. Μεγάλο κακό νά ὁρμοῦν ἐπάνω σου ἄλλοι, νά σέ σπιλώσουν!

            Συμβαίνει. Ξαφνικά. Ἀπότομα. Καί ἄλλοτε εἶναι μιά δίκαιη κρίση τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς· καί ἄλλοτε ὄχι.

            •Στήν πρώτη περίπτωση, ὅταν εἴχαμε καί ἐμεῖς φταίξει, ὅταν εἴχαμε ὑποπέσει σέ κακές πράξεις καί «ἐνέργειες», ἀποδίδοντας σέ ἄλλους μομφές, ἀνάλογες μέ ἐκεῖνες πού μᾶς ἀποδίδουν, -ἔχομε χρέος νά μή κολλᾶμε στό πόσο ὑποφέρομε, ἀλλά νά φροντίζωμε, καί νά διορθώσωμε τά «πράγματα», ἀλλά καί νά διορθωθοῦμε. Καί τότε ἡ καταφορά ἐναντίον μας θα σταματήσει.

            •Στήν περίπτωση, πού μᾶς κακολογοῦν μέ λόγια σκληρά, ἒνῶ ἐμεῖς δέν θυμόμαστε νά εἴχαμε ποτέ κάμει τέτοια λάθη σέ βάρος ἄλλων, εἶναι φυσικό νά αἰσθανόμαστε πολύ ἄσχημα.

            * Μήπως ὅμως ἔχομε καί τότε, ὑποχρέωση νά κάνωμε τήν σκέψη, ὅτι μπορεῖ νά μήν εἴμαστε τόσο ἀθῶοι, ὅσο τό φανταζόμαστε;

            * Μήπως ἐφέρθηκα καί ἐγώ σέ ἄλλους ἄσχημα, χωρίς νά τό καταλάβω, χωρίς νά τό θέλω;

            * Μήπως, καί ἔκρινα καί κατέκρινα ἄλλους;

            •Μήν τό ξεχνᾶτε ποτέ:

            * Μέ τό μέτρο πού μετρᾶτε, θά σᾶς μετρήσουν.

            * Μέ βάση τίς ἁμαρτίες σας, θά κριθῆτε.

*  *   *

            Παράλληλα θά πρέπει, νά μή ξεχνᾶμε καί κάτι ἄλλο:

            Ἡ κάθε σέ βάρος μας καταδρομή, δέν εἶναι μόνο κάτι κακό. Εἶναι, ταυτόχρονα, καί εὐεργεσία. Μᾶς βοηθάει, νά γίνωμε καλύτεροι· νά ἀποκτήσωμε ταπείνωση. Ἡ κακή γλῶσσα, ἡ γλῶσσα δηλητήριο, εἶναι ἕνας «ἄγγελος σατάν», ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Β΄ Κορ. 12, 7), πού τόν στέλνει ὁ Θεός νά μᾶς «κολαφίζει», γιά νά μή ἐπαιρόμαστε. Γιά νά μᾶς βοηθήσει, νά περιορίζωμε τήν ἔπαρσή μας, τήν μεγάλη καί καλή ἰδέα γιά τόν ἑαυτό μας, τήν αὐταρέσκειά μας.

            Κάτι τέτοια τά ἐπιτρέπει ὁ Θεός, γιά νά μᾶς κάμει νά ἀσχοληθοῦμε μέ τόν ἑαυτό μας. Γιατί, μόνο ὅταν σκύψωμε στόν ἔσω ἑαυτό μας, στόν ἐσωτερικό μας κόσμο, στόν τρόπο πού ἀντιδρᾶμε σέ κάτι τέτοια, -θά μπορέσωμε νά καταλάβωμε, τί κρύβεται μέσα μας: θυμός καί ὀργή, ἤ καλωσύνη καί πραότητα;

            Ἀπαντᾶς στίς βρισιές εἰς βάρος σου καί στίς κακολογίες μέ μνησικακία καί πικρία; Εἶναι φανερό, ὅτι μέσα σου ἔχεις ὀργή καί θυμό.

            Ἀπαντᾶς μέ ὑπομονή καί μακροθυμία; Μέσα σου ἔχεις εἰρήνη καί πραότητα.

            Ποτέ λοιπόν ἄς μή τό ξεχνᾶμε:

            Οἱ βρισιές, οἱ συκοφαντίες, ἡ κακογλωσσιά, μᾶς βοηθοῦν νά καταλάβωμε, τί ἔχομε μέσα μας· μᾶς βοηθοῦν νά ἰδοῦμε τόν ἐσωτερικό μας κόσμο.

            Λίγο τό ἔχεις;

                                                                                    Μετάφρ.:  † ὁ Ν.Μ.