Αὐτή ἡ ρήση ἤθελε νά τονίσει ὅτι μέσα στήν ἀκατάσχετη ροή “λόγου” καί φλυαρίας, ἡ λεκτική τοποθέτηση ἐκ μέρους κάποιου σέ ἕνα καίριο ζήτημα, τοῦ προσδίδει ταυτόχρονα καί τό κύρος μιᾶς ἑδραίας ταυτότητας, τό βάρος μιᾶς σταθερῆς κατοχύρωσης ὅτι εἶναι μέτοχος ἤ κάτοχος μιᾶς σημαντικῆς ἰδιότητας. Πολλές φορές μάλιστα ὁ λόγος αὐτός θέλει νά τονίσει , ὅτι αὐτή ἡ συγκεκριμένη ταυτότητα ἤ ἡ ἰδιότητα πού –ἀνά πᾶσα στιγμή τήν ἐπικαλεῖται κατά τό δοκοῦν– τοῦ ἐπιτρέπει νά ἔχει προσδοκίες ἀξιοσύνης, προσωπικοῦ κύρους καί τέλος πάντων ὅτι εἶναι κάτι “τί”.

Αὐτές οἱ διαδικασίες ἔχουν τίς ρίζες τους στόν προηγούμενο αἰῶνα καί τά γενεσιουργά αἴτιά τους φθάνουν στόν εἰκοστό αἰῶνα. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι μετά τόν Ἰούλιο τοῦ 1974, ὁπότε καί κατοχυρώθηκε τό “δικαίωμα τοῦ ἐλευθέρως καί δημοσίως ἐκφράζεσθαι”, τό φαινόμενο αὐτό γνώρισε μιά πρωτοφανῆ ἔκρηξη. 

Μία μορφή αὐτοῦ τοῦ φαινομένου ἀποτελεῖ ὁ συνδικαλισμός. Θέλουμε νά τονίσουμε πρωταρχικά ὅτι στόχος αὐτοῦ τοῦ σημειώματος δέν εἶναι νά θίξουμε τραυματικές καταστάσεις ἤ νά “ξύσουμε” κακοφορμισμένες πληγές. Ἔχουμε μάλιστα “ἰδίοις ὄμμασι” γνωρίσει  τό δεῖγμα γραφῆς τῶν συνδικάτων στόν χῶρο τῆς παιδείας. Δέν εἶναι σκοπός νά ποῦμε ὅτι εἴμαστε “ὑπέρ” ἤ  “κατά” τοῦ συνδικαλισμοῦ. Αὐτοῦ τοῦ εἴδους οἱ  διλημματικές τοποθετήσεις εἶναι παραιτήσεις. Παραιτεῖται ἀπό τήν ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας ἐάν ἀκολουθήσει κάποιος τήν μέθοδο αὐτή. 

Εἶναι γνωστή ἡ διαμάχη πού ξέσπασε πρόσφατα μεταξύ τοῦ συνδικαλιστικοῦ φορέα τῶν καθηγητῶν τῆς Μέσης Ἐκπαιδεύσεως καί τῆς κρατούσης ἀρχῆς (Ὑπουργεῖο Παιδείας). Σπεύδουμε ἐπίσης νά ἐκφράσουμε τήν ἀντίθεσή μας στά ὄντως ἄδικα μέτρα τῶν ξαφνικῶν μεταθέσεων ἤ τῆς μείωσης τῶν ἀποδοχῶν τῶν καθηγητῶν τῆς Μ.Ε. Εἶναι μέτρα πού ἀποδομοῦν τίς συνθῆκες οἰκογενειακῆς συνοχῆς τῶν πληττομένων, ἐνῶ ἀπό τήν ἄλλη τούς ὁδηγοῦν στήν οἰκονομική ἀνέχεια.

Ἡ πανστρατιά κινητοποίησης πού παρατηρήθηκε γιά τά θέματα αὐτά, συμπληρώνει τήν οἰκτρή κατάσταση στήν ὁποία ἔχει βυθισθεῖ ἡ παιδεία τῆς πατρίδας μας. Εἶναι συμπλήρωμα καί τῆς ἐθνοκτόνου πολιτικῆς πού ἀκολουθεῖ τό σύνολο τῶν πολιτικῶν δυνάμεων στόν καθημαγμένο χῶρο τῆς παιδείας. Οἱ κρατοῦντες διά τῆς ἐθνοαποδομητικῆς τους πολιτικῆς ἀφελληνίζουν τήν Παιδεία καί τῆς ἀφαιροῦν καί τό παραμικρό ὑπόλειμμα πνευματικότητας. Ὁ κυρίαρχος φορέας τῶν καθηγητῶν τῆς Μ.Ε. ἔχει   ὅμως καί αὐτός συντριπτικές εὐθύνες γιά τήν τελματώδη κατάσταση στήν ὁποία ἔχει βυθισθεῖ τό συνολικό “οἰκοδόμημα”  τῆς ἐθνικῆς μας παιδείας.

Ἐάν δεῖ κανείς ποιές εἶναι οἱ κύριες δυνάμεις πού διαμορφώνουν τήν δυναμική , τόν προσανατολισμό, τήν οὐσία ἀλλά καί τήν ποιότητα τῆς παρεχομένης παιδείας, θά ἐντοπίσει πρωτίστως τό ποιός εἶναι αὐτός πού διαμορφώνει τό ποιοτικό περιεχόμενο σπουδῶν σέ ὅλες τίς βαθμίδες τῆς ἐκπαίδευσης. Κυρίως εἶναι τό Ὑπουργεῖο διά Παιδείας διά τοῦ Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου πού προβαίνει στόν σχεδιασμό τοῦ περιεχομένου σπουδῶν, καί ἀπό τήν ἄλλη εἶναι τό σῶμα τοῦ συνόλου τῶν καθηγητῶν πού ἐφαρμόζει στήν πράξη τό περιεχόμενο αὐτό.

Θά περίμενε κανείς αὐτήν τούτη τήν συγκεκριμένη περίοδο τῆς κρίσεως πού βαίνει διαρκῶς σέ αὐξανόμενη ἔνταση, νά ἰσχύουν καί ἄλλα δείγματα γραφῆς ἀπό τόν συνδικαλιστικό φορέα τῶν καθηγητῶν. Δέν προβαίνουμε στήν κριτική ἀξιολόγηση –αὐτή τήν στιγμή– τοῦ περιεχομένου σπουδῶν. Στόχος μας εἶναι ἡ ἐμβάθυνση τῶν ἀνθρωπίνων δραστηριοτήτων καί ὁ ἐντοπισμός τοῦ ἐλλείμματος τῆς ὀρθοπραξίας πού εἶναι ὄντως ὀδυνηρό. Ἀντί νά ὁδηγήσει ἡ σοβοῦσα καί μαινομένη κρίση σέ σύμπνοια καί σύγκλιση στήν ἀναζήτηση τῆς βέλτιστης τῶν λύσεων, προτιμήθηκε τό γνωστό πολωτικό δίδυμο μιᾶς ψευδεπίγραφης σύγκρουσης: Ὑπουργεῖο ἐναντίον καθηγητῶν. Δέν ὅμως μόνο το Ὑπουργεῖο ὑπεύθυνο γιά τήν κατάσταση πού ἐπι¬κρατεῖ στήν Παιδεία μας. Ἐφ’ ὅσον καί τό σῶμα τῶν καθηγητῶν εἶναι ὁ καίριος ὑπεύθυνος πού ἐφαρμόζει τήν ὕλη τοῦ προγράμματος σπουδῶν, θά πρέπει νά ἰδεῖ κανείς ἀναγκαστικά δύο στοιχεῖα.

Ἤ ἡ κατάσταση βελτιώνεται ποιοτικά καί οἱ μαθητές ὄντως εἶναι σέ θέση νά ἀντιμετωπίσουν (ἐνδολυκειακά)  τίς ἀπαιτήσεις καί τίς προϋποθέσεις πού εἶναι ἀπαραίτητες γιά νά εἰσέλθουν στήν Ἀνωτάτη Ἐκπαίδευση, ἤ ἡ κατάσταση μένει ὡς ἔχει μέ ροπή χειροτέρευσης τῶν πραγμάτων, ὁπότε οἱ μαθητές χρήζουν  ἀποφασιστικῆς ἀρωγῆς καί προπαρασκευῆς πού βέβαια τήν παρέχουν τά (ἐξωλυκειακά) φροντιστήρια.

Εἶναι σαφές ὅτι ἰσχύει τό δεύτερο. Τό σύνολο τῶν καθηγητῶν (ὑπάρχουν καί οἱ τιμητικές ἐξαιρέσεις τῶν σεβομένων τό λειτούργημά τους) βλέπει τό ρόλο του καθαρά ὑπό διεκπαιρεωτικό πρῖσμα, γεγονός πού συντελεῖ στήν ποιοτική ἐξαλ-λοίωση τοῦ διδακτικοῦ λειτουργήματος σέ διαδικασία μεταφορᾶς καί ἔκθεσης/παρουσίασης τῆς διδακτέας ὕλης.  

Ἐάν χρέος τοῦ μαθητῆ εἶναι μήν ἀποχωρεῖ ἀπό τήν τάξη χωρίς τήν παραμικρό κενό κατανόησης πάνω σέ αὐτά πού διδάχθηκε, ὁ καθηγητής του τότε πῶς θά πρέπει νά αἰσθάνεται ἐάν τά ὑπ’ αὐτοῦ διδαχθέντα ἀκούσθηκαν ὡς “ ἔπεα πτερόεντα”;

Ἐάν συστατικό στοιχεῖο τῆς καθηγητικῆς ἐπάρκειας εἶναι τό καλό ἕως ἄριστο ἐπίπεδο κατάρτισης, τό πλέον σημαντικό ὅμως καί ἀπό αὐτό εἶναι ἡ δεξιότητα μεταλαμπάδευσης τοῦ ἔρωτος γιά τήν Γνώση. Καί αὐτή τήν μεταλαμπάδευση ἤ τήν ἔχει κάποιος καί τήν ἀσκεῖ μέ ἀγάπη , μέ συναίσθηση εὐθύνης, μέ μεράκι ἤ δέν τήν ἔχει μέ ἀποτέλεσμα ἡ θλιβερή κατάσταση τῆς ἀνίας νά κυριαρχεῖ παντελῶς. Σέ διδάσκοντες καί διδασκομένους.

Κατά τήν ταπεινή γνώμη μας, θά ἔπρεπε νά ἀξιολογεῖται πρωτίστως καί διεξοδικῶς ἡ μεταδοτική δεξιότητα καί ἡ ἱκανότητα μεταλαμπάδευσης τοῦ κεντρίσματος γιά τήν μάθηση καί μετά ἡ γνωστική ἐπάρκεια τῶν ὑποψηφίων πρός καθηγητικό ἔργο. Αὐτή ὅμως πρέπει νά εἶναι μιά διαρκής διαδικασία μέσω τῆς ὁποίας θά ἔπρεπε νά κυρίως οἱ ἴδιοι οἱ καθηγητές νά περιφρουροῦν τό κύρος τους.

Ἴσως νά λέω ἀνεδαφικά πράγματα, ἀλλά κατά τήν ταπεινή μου γνώμη ὁ  ἴδιος ὁ συνδικαλιστικός φορέας τῶν καθηγητῶν τῆς Μέσης Ἐκπαίδευσης, θά ἔπρεπε νά διευθετεῖ τήν ὀργάνωση καί διαχείριση τῆς διαδικασίας πού πρό ὀλίγου ἀναφέρθηκε. Ἐάν θέλουμε νά διασφαλίσουμε τό κύρος τῆς δημόσιας Παιδείας, τί καλύτερο θά προτάσσαμε, ἄν ὄχι τήν ποιότητα τοῦ παρεχομένου ἔργου πρός τούς μαθητές; Αὐτή ἡ ἀξιολόγηση θά ἔπρεπε νά εἶναι διαρκής, εἰς βάθος γιά νά βελτιστοποιοῦνται οἱ παιδαγωγικές δραστηριότητες στό σύνολό τους. Ἐξ ἄλλου ἕνα Λύκειο πού θά μεταλαμπάδευε ἦθος, θά ἐξόπλιζε μέ γνωστικές δεξιότητες, θά κέντριζε τήν ἀγάπη γιά τήν γνώση, θά ἀσκοῦσε τήν μαθητεία στόν πυρήνα τοῦ παραδεδομένου Λόγου, θά μετάγγιζε χωρίς πλεγματικές φοβίες τό ἄνοιγμα στή νέα γνώση, δέν θά ἦταν ἕνα Ἐγκαθίδρυμα ἐλπίδας καί ζωντάνιας γιά τή νεολαία μας; Ἀκόμη καί τώρα πού κυριαρχεῖ ἡ ἐκπαίδευση εἰς βάρος τῆς Παιδείας, τώρα πού ἔχει ἀλλάξει ἄρδην ἡ διδακτική ὕλη, μποροῦν οἱ μαθητές νά ἀνταπεξέλθουν στίς ἐπιταγές τῶν Πανελλαδικῶν Ἐξετάσεων χωρίς τήν φροντιστηριακή συνδρομή; Καί ἐφ’ ὅσον συμβαίνει αὐτό, γιατί ὁ φορέας τῶν καθηγητῶν ἀλλά καί οἱ ἴδιοι οἱ καθηγητές δέν ἔχουν πράξει κάτι σχετικό πού θά λειτουργοῦσε ἀνασχετικά γιά τήν ἐπί τά χείρω πορεία τῶν πραγμάτων;

Ἔγιναν μαζικές συνελεύσεις παντοῦ γιά τά μισθολογικά καί τά προβλήματα μετάθεσης καί καλῶς ἔγιναν. Ὅμως πότε ἔλαβαν χώρα συνελεύσεις γιά τήν ποιοτική καλυτέρευση τοῦ διδακτικοῦ ἔργου, γιά τήν βελτιστοποίηση τῶν μεταδοτικῶν δεξιοτήτων τῶν καθηγητῶν; Ἀπ’ ὅσο γνωρίζω οὐδέποτε. Βεβαίως καί πάλι τονίζω ὅτι σέ κάποια σχολεῖα ὑπῆρξαν καί ἐξακολουθοῦν νά ὑπάρχουν καθηγητές πού τίμησαν καί τιμοῦν τό λειτούργημά τους μέ λαμπρό τρόπο. Δέν εἶναι ὅμως αὐτοί ὁ ἰσχύων κανών τῆς Παιδείας μας, ἐνῶ θά ἔπρεπε νά εἶναι. Τότε λοιπόν, ἐφ’ ὅσον οἱ ἴδιοι καθηγητές θά προάσπιζαν τό παιδαγωγικό  τους ἔργο μετά λόγου γνώσεως καί λίαν τεκμηριωμένα, ΘΑ ΕΙΧΑΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Θά στήριζαν τόν ἀγώνα τῶν (ὄντως δικαίων αἰτημάτων τους) στήν σθεναρότητα τοῦ ἔργου πού θά παρεῖχαν.

Στήν Γαλλία, ἐξ ὅσων γνωρίζω, ὑπάρχει ὁ ἀντίστοιχος συνδικαλιστικός φορέας F.E.N. πού προάγει τά συμφέροντα τῶν καθηγητῶν. Φροντίζουν ὅμως οἱ ἴδιοι νά περιφρουροῦν τήν ἐπαγγελματική δεξιότητα τῶν μελῶν τοῦ ὁμοσπονδιακοῦ φορέα. Καί ἐκεῖ προβαίνουν σέ ἀγῶνες, ἀλλά δέν ἀποδομεῖται μέ τό παραμικρό τό δημόσιο σχολεῖο.

Ὑπάρχει ὅμως ἐξήγηση γιατί συμβαίνουν στήν χώρα μας αὐτά καί μάλιστα ἔτσι ὅπως συμβαίνουν. Εἶναι γνωστό ὅτι ὁ χῶρος τῆς Παιδείας μας “προοδευτικοκρατεῖται”. Αὐτή ἡ προοδευτικοφανής κυριαρχία ἀσκεῖται δυστυχῶς σέ ὅλες τίς βαθμίδες τῆς Ἐκπαίδευσης. Ἀπό τήν Στοιχειώδη, μέχρι τήν Ἀνωτάτη. Ἔτσι προκειμένου νά τηρηθεῖ ὁ “προοδευτικός” χαρακτήρας πού καλά κρατεῖ στόν κρίσιμο αὐτόν χῶρο, οἱ τάσεις πού κυριαρχοῦν στά σωματεῖα καί στούς ὁμοσπονδιακούς φορεῖς τῶν διδασκόντων, ἐναρμονίζονται ἄριστα μέ τά κυρίαρχα προτάγματα τῶν “προοδευτικών” . Ποιά εἶναι τά προτάγματα αὐτά;

•  Ἡ ἐχθρική σχέση μέ τήν πνευματική παράδοση τῆς Ὀρθοδοξίας.

•  Ὁ ἐθνοαποδομητικός χαρακτήρας πού κυριαρχεῖ σέ ὅλες τίς  ἐκπαιδευτικές ἑνότητες καί κυρίως στό μάθημα τῆς Ἱστορίας.

•  Ἡ βαθμιαία ἐξαφάνιση καί ὑποβάθμιση τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς γλώσσας μας, μέ ὅ,τι κακέμφατο συνεπάγεται.

•  Ἡ ἐργαλειοποίηση τῶν Μαθηματικῶν, ἀλλά καί ἡ σχεδόν ἐξαφάνιση τῆς Γεωμετρίας

•  Ἡ υἱοθέτηση τῆς καινοθηρίας ὡς αὐτοσκοποῦ.

Ἐάν αὐτά εἶναι ἐξόφθαλμα, ὑπάρχουν καί οἱ διαδικασίες-μέσα πού χρησιμοποιοῦνται γιά τήν διατήρηση αὐτῆς τῆς κατισχύουσας καταδυνάστευσης. Καί τέτοια εἶναι ἡ κοιλιοκεντρική ἀντίληψη τῆς Ἱστορίας, ἡ φενάκη τοῦ δημοκρατικοῦ μύθου, ἡ ἀντίληψη τῶν ζητημάτων τῆς Παιδείας μας μέ ὅρους …ὑλικοτεχνικῆς ὑποδομῆς καί μόνον.

Πιστεύομε ὅτι μόνον ὅταν ὅλα τα ἀνωτέρω  τεθοῦν ἐπί τάπητος, τότε θά ἀρχίσει νά κινεῖται κάτι πού θά ἀνατρέψει τήν κακοφημία πού ἀμαυρώνει τήν Παιδεία μας.

Βασίλης Π. Μακρῆς - Μεταλλειολόγος

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 132-133

Αὔγουστος-Σεπτέμβριος 2013