Παρασκευή 3 / 16 Μαΐου 2014
Μακαριώτατε Πάπα και Πατριάρχα,
Χριστός Ανέστη!
Με περισσή χαρά και συγκίνηση, Σας υποδεχόμεθα σήμερα στην Ιερά Μονή μας. Αιτία της επισκέψεώς Σας αυτής είναι ο κοινός Άγιος μεταξύ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και της Μονής Βατοπαιδίου, ο Άγιος Γεράσιμος Παλλαδάς, Πατριάρχης Αλεξανδρείας, του οποίου θα συνεορτάσουμε αυτές τις ημέρες τα 300 χρόνια από την κοίμησή του. Η θεία Πρόνοια έφερε έτσι τα πράγματα ώστε σήμερα, μετά από 10 χρόνια, να εκπληρώνεται και ο πόθος του μακαριστού προκατόχου Σας κυρού Πέτρου με την δική σας παρουσία στην Μονή μας.
Το Σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο και ειδικά ο Οικουμενικός Πατριάρχης μας κ.κ. Βαρθολομαίος έδωσε ασμένως την ευλογία του για τους εορτασμούς του Αγίου Γερασίμου Παλλαδά στην Μονή μας, στους οποίους θα προεξάρχη η Υμετέρα Μακαριότης.
Ο προκάτοχός Σας, Άγιος Γεράσιμος Παλλαδάς, ήταν ευσεβέστατος γόνος της Κρήτης, όπως και Εσείς Μακαριώτατε. Έλαμψε και φώτισε με την δράση του τους κατοίκους της Δυτικής Ελλάδος, Ήπειρο και Πελοπόννησο, σε καιρούς δυσχειμέρους για τον Ελληνισμό και την Εκκλησία. Οικείος στον χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των διαπρεπών Φαναριωτών εξελέγη Μητροπολίτης Καστορίας και ακολούθως Αδριανουπόλεως. Όμως εκεί που έδωσε όλο το είναι του ήταν στα χρόνια της πατριαρχίας του ως Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας, η οποία διήρκησε για είκοσι δύο συναπτά έτη. Έχοντας τον πόθο της ησυχίας, παραιτείται του Πατριαρχικού Θρόνου της Αλεξανδρείας, επιλέγει τον διάδοχό του Σαμουήλ στον οποίο παραδίδει τον Θρόνο και μένει περίπου για δύο χρόνια για να βοηθήσει τον νέο Πατριάρχη, ώστε να εγκλιματισθεί στα νέα διοικητικά του καθήκοντα και να τον βοηθήσει σε κάποια προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί.
Κατόπιν αναχωρεί για την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου όπου έζησε τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής του. Εδώ στην ησυχία της Μονής θα είχε σίγουρα πλούσια συγκομιδή πνευματικών καρπών από τους προηγούμενους κόπους που πρόσφερε στον αμπελώνα του Κυρίου, αλλά και για τον προσωπικό του αγιασμό. Ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος στην τελευταία επιστολή του προς τον Άγιο Γεράσιμο, μερικές ημέρες πριν την κοίμησή του, μαρτυρεί ότι ο Άγιος Γεράσιμος καταλαμπρύνεται με μύριες αρετές, ότι το πνεύμα του είναι «ζέον και ζωοποιόν» και έχει την πεποίθηση ότι θα καταταγεί μαζί με τους Αγίους ως θεοφόρος. Δυστυχώς δεν έχουν διασωθεί στο Αρχείο της Μονής μαρτυρίες για την περίοδο της ζωής του Αγίου Γερασίμου στην Μονή μας, η οποία όμως σίγουρα θα ήταν οσιακή.
Ο Άγιος Γεράσιμος Παλλαδάς είναι λοιπόν αυτός που ενώνει την Μονή μας με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, όμως δεν είναι ο μόνος. Ερευνώντας τα αρχεία της Μονής βρήκαμε ότι η Μονή μας είχε ιδιαίτερες σχέσεις με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας.
Το 1580 ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Σίλβεστρος κατ’ εντολή του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιερεμίου του Τρανού επισκέφθηκε το Άγιον Όρος και μετέτρεψε σε κοινόβιο τις Μονές Μεγίστης Λαύρας και Βατοπαιδίου.
Το 1597 ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος Πηγάς, ο οποίος κατετάγη στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας μαζί με τον Άγιο Γεράσιμο το 2002, μεταβαίνοντας στην Κωνσταντινούπολη για να αναλάβει την τοπορητεία του Οικουμενικού Θρόνου έμεινε στο Άγιον Όρος για δύο μήνες όπου επισκεπτόταν συχνά και την Μονή Βατοπαιδίου.
Ο Αλεξανδρείας Κύριλλος ο Λούκαρις επισκέφθηκε το 1610 το Άγιον Όρος και την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου με την οποία συνεδέθη με φιλικούς δεσμούς και υπέρ της οποίας το 1620 ως Οικουμενικός Πατριάρχης εξέδωσε πατριαρχικό σιγίλλιο προασπίζων τα δίκαια της Μονής για τα μετόχια της.
Το 1712 εφησύχασε στην Μονή Βατοπαιδίου ο Άγιός μας, ο Άγιος Γεράσιμος Παλλαδάς, ο οποίος κοιμήθηκε εν Κυρίω το 1714 και ετάφη ανατολικά του νοτίου χορού του Καθολικού. Στην Μονή σώζεται η τιμία και ευωδιάζουσα κάρα του και άλλα προσωπικά του αντικείμενα, όπως το ωμόφορο και το επιτραχήλιό του, το χασδράνι και η ποιμαντική του ράβδος, μία λειψανοθήκη-σταυροθήκη στην οποία εικονίζεται η Παναγία. Επίσης φυλάσσεται το ανανεωτικό βεράτιο της εκλογής του στον Πατριαρχικό Θρόνο της Αλεξανδρείας, του έτους 1704.
Το 1860 εξελέγη Πατριάρχης Αλεξανδρείας ο Μητροπολίτης Κυζίκου Ιάκωβος Παγκώστας, ο οποίος ήταν βατοπαιδινός αδελφός.
Στο Αρχείο της Μονής φυλάσσεται πλούσια αλληλογραφία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας με την Μονή, στην οποία μαρτυρούνται πολλές χρηματικές βοήθειες της Μονής προς τον Αλεξανδρινό Θρόνο.
Στο Σκευοφυλάκιο της Μονής φυλάσσεται αργυρά ποιμαντορική ράβδος του Αλεξανδρείας Ιακώβου.
Ο Αλεξανδρείας Μελέτιος Μεταξάκης συνδεόταν με φιλικούς δεσμούς με την Μονή Βατοπαιδίου, η οποία τον βοηθούσε σε διάφορα ποιμαντικά του έργα, όπως στην χρηματοδότηση της πρώτης Ιερατικής Σχολής στην Λάρνακα, την οποία ίδρυσε ο Μελέτιος ως Μητροπολίτης Κιτίου.
Το 1930 επί Οικουμενικού Πατριάρχου Φωτίου του Β΄ διοργανώθηκε η σύγκληση της Διορθοδόξου Επιτροπής, που οι εργασίες της έλαβαν χώρα στην Μονή Βατοπαιδίου. Σε αυτήν συμμετείχαν οι επίσκοποι του Αλεξανδρινού θρόνου, Ερμουπόλεως Νικόλαος και Λεοντοπόλεως Χριστόφορος, οι οποίοι εχρημάτισαν αργότερα διαδοχικά Πατριάρχες Αλεξανδρείας.
Ελπίζουμε, Μακαριώτατε, με την επίσκεψή Σας αυτήν στην Μονή μας να ανανεωθούν και να προαχθούν οι σχέσεις μας. Εμείς καυχώμεθα για τον Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, το οποίο είναι δεύτερο τη τάξει στην Ορθόδοξη Εκκλησία, και εκτιμούμε πολύ την ιεραποστολική του δράση στην Αφρική, και ιδιαίτερα στην Υποσαχαρική Αφρική που γίνεται τα τελευταία χρόνια, όπου και η Μονή μας με διαφόρους τρόπους συνδράμει.
Καλώς ήλθατε.
Χριστός Ανέστη!
