Καί νά πού κάποιος µᾶς κοίταξε καί µᾶς φωτογράφισε: ὁ ἴδιος ὁ ἑαυ-τός µας! Σάν ἄλλοι Νάρκισσοι, καθρεφτιστήκαµε κι ἐµεῖς στά νερά τοῦ σύµπαντος καί θαυµάσαµε τόν ἑαυτό µας. Καί τόν φωτογραφίσαµε. Αὐτή εἶναι ἡ τρίτη φωτογραφία τῆς γῆς καί ἐλήφθη ἀπό τό διαστηµικό σκάφος Cassini τῆς Nasa, ἀπό ἀπόσταση 898.000.000 µιλίων ἀπό ἐµᾶς.

Τό Cassini, ἐκτοξεύτηκε ἀπό τή Florida τό 1997, µεταφέροντας ἕνα σκάφος, τό ὁποῖο κατέβηκε στήν ἐπιφάνεια τοῦ Τιτᾶνα –τοῦ µεγαλύτερου ἀπό τά φεγγάρια τοῦ πλανήτη Κρόνου– τό 2005. Τό Cassini βρίσκεται σέ τροχιά γύρω ἀπό τόν Κρόνο ἐδῶ καί ἐννέα χρόνια καί εἶναι προγραµµατισµένο νά µείνει µέχρι τό 2017, ὁπότε θά «πεθάνει» πέφτοντας στήν ἐπιφάνεια τοῦ πλανήτη, ἐνῷ κατά τή διάρκεια τῆς πτώσης του ἀναµένεται νά στείλει τίς τελευταῖες πολύτιµες πληροφορίες  γιά τόν Κρόνο.

Ἡ φωτογραφία αὐτή τῆς γῆς, ἐλήφθη στίς 19 τοῦ Ἰουλίου πού µᾶς πέρασε, ὅταν ὁ Κρόνος σκίασε γιά 15 µόλις λεπτά το φῶς τοῦ ἥλιου, ὥστε νά µπορέσει ὁ φακός νά «δεῖ» χωρίς νά τυφλώνεται ἀπό τήν ἡλιακή ἀκτινοβολία. Ὁ πλανήτης διακρίνεται στό φόντο τῆς φωτογραφίας νά σκεπάζει τόν ἥλιο, ὅπως ἐπίσης διακρίνεται καί ἕνα κοµµάτι ἀπό τό δακτύλιό του, πού ἀποτελεῖται ἀπό µόρια πάγου καί σκόνης.

Ἡ δεύτερη φωτογραφία τῆς γῆς, ὅπως φαίνεται ἀπό τό διάστηµα, εἶχε ληφθεῖ πρίν ἀπό ἑπτά χρόνια, ἀπό ἀπόσταση 926 ἑκατοµµυρίων µιλίων καί ἡ πρώτη –καί πιό µακρινή– τό 1990 ἀπό τό Voyager 1 τῆς Nasa, ἀπό ἀπόσταση 4.000.000.000 µιλίων.

Τό ὄνοµα «γαλάζια τελεία» τό ἔδωσε στόν πλανήτη µας γι’ αὐτή τή φωτογραφία ὁ Ἀµερικανός ἀστροφυσικός Carl Sagan, ὁ ὁποῖος εἶχε τότε γράψει: «Κοιτᾶξτε καλά αὐτή τήν τελεία. Εἶναι ἐκεῖ. Εἶναι τό σπίτι µας. Εἴµαστε ἐµεῖς. Πάνω της, ἔζησε καί ζεῖ ὅποιος ἀγαπᾶτε, ὅποιος γνωρίζετε, ὅποιος ἔχετε ποτέ ἀκούσει, κάθε ἀνθρώπινο πλᾶσµα πού ὑπῆρξε ποτέ.

Τό σύνολο τῆς χαρᾶς καί τοῦ πόνου µας, τό πλῆθος τῶν θρησκειῶν πού πιστεύουν ὅτι κατέχουν τήν ἀλήθεια, οἱ ἰδεολογίες καί τά οἰκονοµικά δόγµατα, κάθε κυνηγός καί κάθε κυνηγηµένος, κάθε ἥρωας καί κάθε δειλός, κάθε δηµιουργός καί κάθε καταστροφέας πολιτισµῶν, κάθε βασιλιάς καί κάθε χωρικός, κάθε ἐρωτευµένο ζευγάρι, κάθε µητέρα καί πατέρας, κάθε ἐλπιδοφόρο παιδί, κάθε ἐφευρέτης καί ἐξερευνητής, κάθε ἠθικοδιδάσκαλος, κάθε διεφθαρµένος πολιτικός, κάθε ἅγιος καί κάθε ἁµαρτωλός στήν ἱστορία τοῦ εἴδους µας, ὅλοι αὐτοί ἔχουν ζήσει ἐδῶ –σ’ ἕνα κόκκο σκόνης πού αἰωρεῖται µέσα σέ µιά ἡλιαχτίδα.»

Παρά τά ἐντυπωσιακά λόγια τοῦ διάσηµου ἀστροφυσικοῦ, εἶναι τραγικό τό πῶς, ἀκόµα κι ὅταν κοιτάζουµε τόν ἑαυτό µας ἀπ’ ἔξω –ἤ νοµίζουµε πώς τόν κοιτάζουµε ἀπ’ ἔξω– παραµένουµε ἐγκλωβισµένοι στόν ἑαυτό µας.

Ὁ πλανήτης µας ἦταν πράγµατι ἕνας πανέµορφος γαλάζιος πλανήτης, πού τώρα ἀργοπεθαίνει περιτριγυρισµένος ἀπό ἕνα πλῆθος τενεκεδένια σκουπίδια –ἀποτελέσµατα τῆς «προόδου» καί τοῦ «πολιτισµοῦ» του– πού γυρίζουν σάν ἀγκάθια γύρω του, δίνοντάς του τήν ὄψη διαστηµικῆς νάρκης. Καί, οὐσιαστικά, τί ἄλλο εἴµαστε παρά µιά ἐπικίνδυνη νάρκη µέσα στή σιωπή καί τήν ἁρµονία τοῦ χάους;

Ἔχουµε συνηθίσει νά δίνουµε στή λέξη χάος τήν ἔννοια τῆς ἀταξίας, τοῦ ἀπρόβλεπτου, τῆς ἀνασφάλειας. «Ἀντιµετώπισα ἕνα χάος», λέµε, ἤ, «χάος ἡ κατάσταση». Τό χάος ὅµως µέ αὐτή τήν ἔννοια τελειώνει ἀπό τή στιγµή πού ξεφεύγουµε ἀπό τήν ἀτµόσφαιρα τοῦ «γαλάζιου πλανήτη» µας καί ξεπροβάλλουµε στό πραγµατικό χάος τῆς συµµετρίας καί τῆς ἁρµονίας πού µᾶς περιβάλλει.

Τό κακό εἶναι ὅτι εἴµαστε τόσο ἐγωκεντρικά ὄντα, ὥστε ἀντί νά ἐντυπω-σιαστοῦµε ἀπό αὐτό πού µᾶς ξεπερνάει σέ ὅλα τα ἐπίπεδα καί νά θελήσουµε νά διευρύνουµε τά ὅριά µας γιά νά τό συναντήσουµε, ἐπιχειροῦµε –ὑπερτι-µῶντας τραγικά τίς δυνάµεις µας- νά τό τιθασσεύσουµε. Μεταφέρουµε τίς γελοῖα ἀνεπαρκεῖς µετρήσεις µας, τίς κοντόφθαλµες ἀξιολογήσεις µας, τίς ὑποκειµενικές ἐκτιµήσεις µας καί τά ἐλλειπῆ συµπεράσµατά µας ὅπου κι ἄν ταξιδέψουµε καί, ἐνῷ µόλις ξεκινήσαµε νά κάνουµε τά πρῶτα παραπαίοντα βήµατα στόν ἀπειροελάχιστο χῶρο γύρω ἀπό τόν πλανήτη µας –σάν τό παιδί πού περπατάει γιά πρώτη φορά γύρω στήν κούνια του– κοµπάζουµε, λές καί κατακτήσαµε τό σύµπαν, λές καί µετρήσαµε τό χάος, λές καί ἀκούσαµε τή µουσική τῶν ἄστρων, ὅπως κατάφερε νά τήν ἀκούσει γιά λίγο ὁ Πλίνιος.

Βγαίνουµε ἔξω στό ἁρµονικό χάος, ὄχι γιά νά διδαχτοῦµε ἀπό αὐτό, ἀλλά γιά νά «κηρύξουµε» τά δικά µας δόγµατα! Ἀφοῦ,  ὅµως, εἴµαστε ἕνα γένος πού µιλάει, µιλάει, καί δέν ἀκούει τίποτα, εἶναι δυνατόν νά ἀκούσουµε τή γλῶσσα τῆς σιωπῆς;

Ἤδη οἱ «πλούσιοι» καί «ἰσχυροί» τοῦ πλανήτη µας, ἔχουν ἀρχίσει νά ἀγοράζουν οἰκόπεδα καί «πακέτα διακοπῶν» στή σελήνη. Γιά νά ἔχουν ποῦ νά καταφύγουν γιά νά γλιτώσουν ἀπό τή τελική καταστροφή τοῦ «γαλάζιου πλανήτη» µας! Γιά νά κάνουνε ἐξαγωγή τά ὀργιώδη πάρτυ, τίς ἐπιδείξεις µόδας, τά χρυσά Rolex καί τά τεράστια διαµάντια πού ἔχουν πληρωθεῖ µέ τό αἷµα τῶν ἀνθρώπων πού τά βγάζουν ἀπό τό βάθος τῆς γῆς.

Αὐτή εἶναι ἡ δική µας συµβολή στήν ἁρµονία τῆς ζωῆς τοῦ σύµπαντος: ἡ βλακεία, ἡ µαταιοδοξία, ἡ ἀπίστευτη οἴηση, ἡ σκληρότητα, ἡ κακία, ἡ καταστροφή! Μέ αὐτά τά µάτια βλέπουµε τήν ὀµορφιά, µέ αὐτά τά αὐτιά ἀκοῦµε τή σιωπή, µέ αὐτό τό θράσος ἐνοχλοῦµε τήν ἁρµονία πού ὑπῆρχε ἀπό τήν ἀρχή τοῦ χρόνου. Ἔτσι, κοιτάζουµε γεµάτοι περηφάνεια τόν ἑαυτό µας ἀπό µακριά καί τόν θαυµάζουµε γιά τά σπουδαῖα κατορθώµατά του –καί συνεχίζουµε τή… θαυµαστή ζωή τοῦ κόσµου µας…

Νινέττα Βολουδάκη

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 132-133

Αὔγουστος-Σεπτέμβριος 2013