Ι

 

Ιδιώματα του Θεού ή προσόντα ή ιδιότητες ή αρετές ονομάζονται τα χαρακτηριστικά, με τα όποια ή απλή και ασύνθετη ουσία του Θεού διακρίνεται από τον υπόλοιπο κόσμο καί φανερώνεται στον άνθρωπο (Θεοφάνεια). Ή διάκρισις των διαφόρων Ιδ. στη θεία ουσία είναι φανταστική καί γίνεται μόνο καί μόνο γιατί ή ανθρώπινη διάνοια δεν μπορεί να συλλάβη το άπειρο πέλαγος της θείας απλότητας.
Ό Θεός είναι το απλό καί ασύνθετο φως. Ή διάνοια του ανθρώπου είναι το πρίσμα, μέσα από το οποίο το φως του Θεού αναλύεται στα έπι μέρους χρώματα — Ιδιώματα.
    Ιδ. πού αναφέρονται στον τρόπο της θείας Υπάρξεως καί ουσίας είναι : 1) Το άπειρο του Θεού 2) ή αυθυπαρξία του Θεού 3) ή αυτάρκεια του Θεού 4) ή αιωνιότης του Θεού 5) το αναλλοίωτο του Θεού 6) ή απανταχού παρουσία του Θεού 7) το αόρατο καί ακατάληπτο του Θεού.
    Ιδ. πού σχετίζονται με τον τρόπο της Ενέργειας του Θεού προς τον κόσμο καί τον άνθρωπο είναι: 1) Ή παγγνωσία 2) ή πανσοφία 3) το αυτεξούσιο καί ελεύθερο του Θεού 4) ή παντοδυναμία 5) ή άγιότης 6) ή δικαιοσύνη 7) ή άγάπη 8) ή άλήθεια καί πιστότης.

***

Ιεραποστολή. Τό κήρυγμα του Ευαγγελίου του Χριστού «είς πάντα τα Έθνη» (Ματθ. κη' 19). Επειδή όμως ή πίστις των Χριστιανών υποβαθμίσθηκε καί ό ζήλος τους μειώθηκε, ό όρος Ιερ. αναφέρεται καί στο έργο πού κάνει ή Εκκλησία για τον έπανευαγγελισμό των βαπτισμένων καί κατ' όνομα «Χριστιανών».
Τό έργο της Εκκλησίας για τους μη Χριστιανούς λέγεται συνήθως «Εξωτερική» Ιερ. καί για τους βαπτισμένους Χριστιανούς, «Εσωτερική» Ιερ.

Εξωτερική Ι: Ή Ορθόδοξος Εκκλησία διωργάνωσε Ιερ. στις Σλαυικές χώρες (με τους Αγ. Κύριλλο καί Μεθόδιο) καί στις χώρες της Ασίας, της Απω Ανατολής, της Β. Αμερικής (Αλάσκα), της Αφρικής καί της Β. Ευρώπης.
Σήμερα ή Όρθόδοξος Εκκλησία της Ελλάδος έχει στείλει Ιεραποστόλους στην Απω Ανατολή (Ν. Κορέα, βλ. Ν. Ζηλανδίας Μητρ.) καί την Α. καί Κεντρική Αφρική (Κένυα, Ουγκάντα καί Ζαΐρ, βλ. Αλεξανδρείας). Τό κεντρικό Γραφείο της Εξωτερικής Ι της Εκκλησίας της Ελλάδος βρίσκεται στην «Άποστ. Διακονία», όδ. Ιασίου 1, Αθήναι (140).
Εσωτερική Ι: Τό έργο αυτό γίνεται με το κήρυγμα, προφορικό (στους Ναούς, τα σχολεία, τις διάφορες αίθουσες, το Ραδιόφωνο, την Τηλεόραση κ.λ.π.) καί γραπτό (με τη διάδοσι της Αγ. Γραφής, χριστιανικών βιβλίων καί εντύπων κ.λ.π.), τη φιλανθρωπία (με ίδρυση καί συντήρηση Ιδρυμάτων κ.λ.π.) καί την πολύπλευρη ποιμαντική δραστηριότητα Κληρικών καί Λαϊκών.

***

Ίερατικόν. Ιερ. είναι το λειτουργικό βιβλίο της Εκκλησίας πού περιέχει το ιερατικό μόνο μέρος των Ι. Ακολουθιών του Εσπερινού, Μεσονυκτικού, Όρθρου καί των τριών Θ. Λειτουργιών.

***

Ιερόν. Ό όρος Ιερ. αναφέρεται σε κάθε τι πού είναι αντικείμενο σεβασμού ή λατρείας στον άνθρωπο. Τό Ιερ. είναι το αντίθετο του «κοινού». Τό Ιερ. συνήθως αναφέρεται στο Θεό καί τα πρόσωπα (Ιερείς, μάγοι, μάντεις, ίατροί κ.λ.π.) ή αντικείμενα (βωμοί, τάφοι, εικόνες, λείψανα, δένδρα, ζώα κ.λ.π.) πού σχετίζονται με. το Θεό, ενώ το «κοινό» συνδέεται με τον κόσμο καί τις εγκόσμιες πραγματικότητες. Σ' όλες τις Θρησκείες υπάρχει οξύς διαχωρισμός μεταξύ Ιερ. καί κοινού ή κοσμικού στοιχείου. (Βλ. διαρχία, Θρησκεία, άνιμισμός).
Στό Χριστιανισμό επικρατεί κυρίως ό όρος «Άγιος» (από την ΠΔ) καί αμβλύνεται ή άντίθεσις μεταξύ Ιερ. καί κοινού. Στήν ορθόδοξη μάλιστα πνευματικότητα κυριαρχεί ή Ένσάρκωσις του Αγίου καί ή μεταμόρφωσις του κοινού (του κόσμου). Ή δε χριστιανική έσχατολογία αναφέρεται στην άνακαίνισι του κοινού από το Αγιον. «Ιδού κοινά ποιώ πάντα» (Άποκ. κα' 5).

***

Ιερουσαλήμ. Αρχαία, χαναανιτική πόλις (= Ούρσαλιμ, Ί. Ναυή, β' 1, ιε' 63), γνωστή από τον ΙΘ' αί. π.Χ. ΕΪναι οικοδομημένη πάνω σε τρεις λόφους, στο λόφο Σιών (γι' αυτό στην ΑΓ ονομάζεται καί «πόλις Σιών», Ψαλμ. 50,20. Ήσ. λγ' 20), στο λόφο Άκρα καί στο λόφο Μοριά, πάνω στον όποιο έγινε ή θυσία του Αβραάμ (Γεν. κβ' 1-19. Β' Παρ. γ' 1).
Ό βασιλεύς Δαβίδ ανακήρυξε την Ιερ. πρωτεύουσα του ενωμένου Βασιλείου, μετέφερε σ' αυτή την Κιβωτό της Διαθήκης (Β' Βασ. Ε' 6) καί την έκανε πολιτικό καί θρησκευτικό κέντρο του Ισραήλ. Ή Ιερ. έγινε περισσότερο ονομαστή, όταν ό Σολομών έκτισε τον περίφημο Ναό του.
Ή Ιερ. γνώρισε πολλές Ιστορικές περιπέτειες. Το 507 π.Χ. κατακτήθηκε από τους Βαβυλώνιους το 332, από το Μ. Αλέξανδρο το 170, από τον Άντίοχο· το 63, από τον Πομπήιο· το 70 μ.Χ. καταστράφηκε από τον Τίτο. Μέχρι το 1917 ήταν στα χέρια των Τούρκων. Από τότε πού ιδρύθηκε το Κράτος του Ισραήλ (1948), την Ι διεκδικούν καί οι Αραβες καί οι Εβραίοι.

***

Ιεροσύνη . Ιερό Μυστήριο, με το όποιο αναδεικνύονται οι Κληρικοί (βλ. κλήρος) της Εκκλησίας. Ή σχετική Ακολουθία λέγεται Χειροτονία. Τέλεσις: Για τον πρώτο καί δεύτερο βαθμό της Ι (= Διάκονο καί Πρεσβύτερο) το Μυστήριο τελείται από έναν Αρχιερέα. Για τον τρίτο βαθμό (= Αρχιερέα), το Μυστήριο τελείται από τρεις τουλάχιστον Επισκόπους. Ή Χειροτονία καί των τριών βαθμών της Ιερ. τελείται πάντοτε σε συνδυασμό με τη Θ. Λειτουργία.
Προσόντα Ιερ: Για την άπόκτησι της Ιερ. ό υποψήφιος πρέπει να έχη τα έξης προσόντα:
1) Να είναι Χριστιανός Ορθόδοξος.
2) Να είναι άνδρας. Ή παράδοσις καί ή διδασκαλία της Εκκλησίας μας αποκλείουν την Ι των γυναικών.
3) Να έχη νόμιμη ηλικία (24 ό Διάκονος, 26 ό Ιερεύς, 35 ό Άρχιερεύς).
4) Να έχη καλή μαρτυρία από το περιβάλλον του.
Ό υποψήφιος Αρχιερεύς πρέπει ακόμα:
5) Να είναι άγαμος (βλ. Παρθενία)
6) Να έχη πτυχίον της Θεολογίας.
Κωλύματα Ιερ: Κωλύματα πού εμποδίζουν την άπόκτησι της Ιερ. είναι τα ακόλουθα:
1) άπάρνησις της Ορθοδοξίας
2) αιρετική διδασκαλία
3) φόνος (εκούσιος ή ακούσιος)
4) πορνεία
5) διγαμία
6) σωματικά ελαττώματα
7) ελλειψις καλής μαρτυρίας από το πλήρωμα της Εκκλησίας.

***

Ίκανοποίησις. Ό όρος Ικ. αναφέρεται στον εξιλαστήριο χαρακτήρα πού είχε ή σταυρική θυσία του Χριστού, στό ότι δηλαδή το τίμιο Αίμα του Χριστού προσφέρθηκε θυσία στο Θεό, υπέρ αφέσεως των αμαρτιών των ανθρώπων καί της συνδιαλλαγής καί συμφιλιώσεώς τους με το Θεό.
Ή Ορθόδοξος Εκκλησία δεν δέχεται την μονομερή θεωρία του Άνσέλμου Καντερβουρίας (1033-1109), πού τονίζει υπερβολικά την ανάγκη ικανοποιήσεως της μεγαλειότητας του Θεού, γιατί δεν δίνει την πρέπουσα θέσι στην άγάπη του Θεού, πού εκδηλώθηκε με τη θυσία του Θεανθρώπου Ιησού. Διότι, όπως σημειώνει ό Ευαγγελιστής Ιωάννης, «ούτως ηγάπησε ό Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκε» (γ' 16).

***

Ινδουισμός. Ό Ινδ. είναι κυρίως σύστημα κοινωνικής συμπεριφοράς, το οποίο άκολουθούν σαν θρησκεία τα 3/4 των κατοίκων της Ινδίας (425 έκατομ.). Λέγεται καί Βραχμανισμός, από τους βραχμάνους, πού ήταν Ιέρατικές ομάδες με μοναδικό σκοπό την ερμηνεία των Ιερών κειμένων. Εμφανίσθηκε γύρω στα 1000 π.Χ. καί δεν έχει συγεκριμένο Ιδρυτή. Το βιβλίο Βέδα (= γνώσις), Ιερό βιβλίο του Ινδοισμού, είναι γραμμένο στη σανσκριτική γλώσσα (4 τόμοι) καί περιέχει ύμνους στους Θεούς, ψαλμούς για τελετές κ.λ.ττ.
ΟΙ ιερείς του Ινδοισμού λέγονται Γκουρού — Μαχαράσι. Βασική τους διδασκαλία το Γιόγκα (= ινδική λ. πού σημαίνει ένωση καί υποταγή). Το Γιόγκα είναι φιλοσοφικοθρησκευτικό σύστημα πού επιδιώκει την άπομόνωσι της ψυχής από την ύλη καί την ένωση της με το ύψιστο όν. Για το σκοπό αυτό, το πνεύμα πρέπει να κυριάρχηση στο σώμα. Για να επιτύχη κανείς την κατάστασι αυτή χρειάζεται θέλησις, αύτοσυγκέντρωσις καί γυμναστικές ασκήσεις. Οι ασκήσεις αυτές ασκούν σήμερα μια γοητεία στους ανθρώπους της Δύσεως καί ίδίως στους νέους της Ευρώπης καί της Αμερικής που ζουν κάτω από την καταπίεσι καί το άγχος της συγχρόνου ζωής.

***

Ισλαμισμός 1 . Ισλ. ή Μωαμεθανισμός ή Μουσουλμανισμός2 είναι μονοθεϊστική Θρησκεία πού Ιδρύθηκε από το Μωάμεθ (αραβικής καταγωγής, γεννήθηκε στη Μέκκα της Αραβίας, 570-632 μ.Χ.).
Ό Ισλ. περιλαμβάνει στοιχεία ειδωλολατρικά, ιουδαϊκά καί χριστιανικά. Βασική πηγή του Ισλάμ είναι το Κοράνιο, ή διδασκαλία του οποίου πιστεύεται ότι αποκαλύφθηκε στο Μωάμεθ από τον αρχάγγελο Γαβριήλ.
Ή πίστις του Ισλάμ: 1) Υπάρχει ένας Θεός, ό Αλλάχ. 2) Ό Μωάμεθ είναι ό τελευταίος καί ό μεγαλύτερος προφήτης του Θεού. 3) Υπάρχουν άγγελοι. 4) Υπάρχει ανάστασις νεκρών καί ανταπόδοσις των πράξεων. 5) Ή ζωή του ανθρώπου είναι από το Θεό προκαθωρισμένη («κισμέτ» = πεπρωμένο).
Ή λατρεία του Ισλάμ περιλαμβάνει : 1) Την απαγγελία της προτάσεως: «Δεν υπάρχει άλλος Θεός από τον Αλλάχ. Ό Μωάμεθ είναι προφήτης του». 2) Προσευχή πέντε φορές την ήμερα. 3) Νηστεία. 4) Ελεημοσύνη. 5) Προσκύνημα στη Μέκκα (μια φορά). 6) Διάδοσις της πίστεως έστω καί με τη βία.
Ό Ισλ. είναι Θρησκεία με λίγες ηθικές απαιτήσεις καί ικανοποιεί τις άμεσες και κατώτερες επιθυμίες του ανθρώπου.

1. Από το αραβικό ρήμα «σέλασμα» (ούσ. σελάμ= σωτηρία, είρήνη, πρβλ. καί την εβραϊκή λ. σαλώμ= είρήνη) προέρχεται ή λ. «Ισλάμ», πού σημαίνει άφιέρωσις καί υποταγή στο θέλημα του Θεού.
2. Από τη λ. «μουσλίμ» (= άφωσιωμένος).

***

Ιστορία της σωτηρίας. Με τη φράσι αυτή αποδίδεται ο γερμανικός θεολογικός όρος Ηeils-geschichte (= Ιερή Ιστορία), πού αναφέρεται στίς θαυμαστές επεμβάσεις του Θεού στην Ιστορία της ανθρωπότητας για την πραγματοποίησι του θείου Σχεδίου της σωτηρίας του ανθρώπου. Κεντρικό γεγονός της Ιστορίας της σωτηρίας είναι ή Ένσάρκωσις του Υιού του Θεού.

 

Πίσω Αρχική σελίδα